Hoá học 8 Bài 22: Tính theo phương trình hóa học

a. Các bước tiến hành

- Bước 1: Chuyển đổi số liệu đầu bài sang số mol.

- Bước 2: Lập Phương trình hóa học

- Bước 3: Dựa vào số mol của chất đã biết tính số mol chất cần tìm theo PTHH

- Bước 4: Tính theo yêu cầu của đề bài.

b. Ví dụ 

Tính khối lượng CaCO₃ cần dùng để điều chế được 42 gam CaO?

Hướng dẫn:

Số mol CaO là: \({n_{CaO}} = \frac{{{m_{CaO}}}}{{{M_{CaO}}}} = \frac{{42}}{{56}} = 0,75mol\)

Phương trình hóa học:

CaCO₃       →    CaO  +  CO₂

  1mol                 1mol

nCaCO₃ =?        0,75mol

⇒ nCaCO₃ = 0,75 mol

⇒ mCaCO₃ = nCaCO₃.MCaCO₃ 

= 0,75 . 100 = 75 gam

a. Cách tiến hành

- Bước 1: Chuyển đổi thể tích chất khí thành số mol chất

- Bước 2: Viết phương trình hóa học.

- Bước 3: Dựa vào phương trình phản ứng để tính số mol chất tham gia hoặc sản phẩm.

- Bước 4: Áp dụng công thức tính toán theo yêu cầu của đề bài.

b. Ví dụ 

Cacbon cháy trong oxi hoặc trong không khí sinh ra khí cacbon đioxit: C + O₂   CO₂

Hãy tìm thể tích khí cacbon đioxit CO₂ (Đktc) sinh ra, nếu có 4 gam khí O₂ tham gia phản ứng.

Hướng dẫn:

Ta có: \({n_{{O_2}}} = \frac{{{m_{{O_2}}}}}{{{M_{{O_2}}}}} = \frac{4}{{32}} = 0,15(mol)\)

PTHH: C  +  O₂  →  CO₂

            1mol          1mol

           0,125mol  →  nCO₂=?

⇒ \({n_{C{O_2}}} = 0,125(mol)\)

⇒ \({V_{C{O_2}}} = {n_{C{O_2}}}.22,4 = 0,125.22,4 = 2,8l\)

Cho 2,4 gam Mg tác dụng với axit clohiđric HCl, tính:

a) Tính thể tích lượng khí thu được sau phản ứng (đktc)?

b) Tính khối lượng axit đã tham gia vào phản ứng?

Hướng dẫn giải

- Theo bài ra ta có số mol Mg là: nMg = 2,4/24 = 0,1 (mol)

- Phương trình hoá học:

Mg     +  2HCl → MgCl₂ + H₂ ↑

1 mol      2 mol             1 mol

0,1 mol     ? mol            ? mol

- Dựa theo tỉ lệ số mol phản ứng giữa Mg với HCl và tỉ lệ với H₂ tạo ra, ta có thể viết như ở trên và dễ dàng tính được số mol HCl tham gia phản ứng và số mol H₂ tạo thành.

nH₂ = nMg = 0,1 mol

nHCl = 2.nMg = 2.0,1 = 0,2 (mol)

a) Thể tích khí H thu được là: VH₂ = n.22,4 = 0,1.22,4 = 2,24 (lít)

b) Khối lượng HCl tham gia phản ứng là: mHCl = n.M = 0,2.36,5 = 7,3 (g).

Đốt cháy 6,2 gam Photpho trong bình chứa 6,72 lít khí Oxi ở đktc. Hãy cho biết sau khi cháy

a) Photpho hay oxi chất nào còn dư?

b) Chất nào được tạo thành và khối lượng là bao nhiêu gam?

Hướng dẫn giải

a) Xác định chất dư

- Theo bài ra ta có:

nP = m : M = 6,2 : 31 = 0,2 mol

nO = V : 22,4 = 6,72 : 22,4 = 0,3 mol

- Phương trình phản ứng

4P + 5O₂ → 2P₂O₅

- Lập tỉ lệ: 0,2/4 = 0,5 < 0,3/5 = 0,6 nên Photpho hết, Oxi dư.

⇒ Ta sẽ tính toán theo lượng chất đã dùng hết là 0,2 mol P

b) Chất được tạo thành: P₂O₅

- Phương trình hoá học:

4P + 5O₂ → 2P₂O₅

4 mol               2 mol

0,2 mol             x? mol

⇒ x = 0,2.2/4 = 0,1 mol.(quy tắc nhân chéo chia ngang).

⇒ Khối lượng P₂O₅ : mP₂O₅ = n.M = 0,1.142 = 14,2 (g).

Nung 150 kg CaCO₃ thu được 67,2 kg CaO. Tính hiệu suất phản ứng.

Hướng dẫn giải

- Phương trình phản ứng:

CaCO₃  →   CaO + CO₂

 100 kg         56 kg

150 kg           x? kg

- Khối lượng CaO thu được (theo lý thuyết tức là theo PTPƯ) là:

X = (150.56) : 100 = 84 kg

- Hiệu suất phản ứng là: H% = (67,2 : 84).100% = 80%

Câu 1: Cho 98 g H₂SO₄ loãng 20% phản ứng với thanh nhôm thấy có khí bay lên. Xác định thể tích khí đó?

Câu 2: Cho 8,45 g Zn tác dụng với 5,376 l khí Clo (đktc). Hỏi chất nào sau phản ứng còn dư?

Câu 3: Nhiệt phân 2,45 g KClO₃ thu được O₂. Cho Zn tác dụng với O₂ vừa thu được. Tính khối lượng chất thu được sau phản ứng?

Câu 4: Đốt cháy 11,2 l CH₄ trong không khí thu được khí và nước. Xác định khí và cho biết số mol?

Câu 5: Nung 6,72 g Fe trong không khí thu được sắt (II) oxit. Tính m_FeO và V_O2

Câu 1: Cho thanh magie cháy trong không khí thu được hợp chất magie oxit. Biết m_Mg = 7,2 g. Tính khối lượng hợp chất

A. 2,4 g

B. 9,6 g

C. 4,8 g

D. 12 g

Câu 2: Cho phương trình CaCO₃ → CO₂ + H₂O

Để điều chế 2,24 lít CO₂ thì số mol CaCO₃ cần dùng là

A. 1 mol

B. 0,1 mol

C. 0,001 mol

D. 2 mol

Câu 3: Ba + 2HCl → BaCl₂ + H₂

Để thu dược 4,16 g BaCl₂ cần bao nhiêu mol HCl

A. 0,04 mol

B. 0,01 mol

C. 0,02 mol

D. 0,5 mol

Câu 4: Cho 5,6 g sắt tác dụng với dung dịch axit clohidric loãng thu được bao nhiêu ml khí H₂

A. 2,24 ml

B. 22,4 ml

C. 2, 24.10^-3 ml

D. 0,0224 ml

Câu 5: Cho 13,7 g Ba tác dụng với 3,2 g oxi thu được hợp chất oxit. Tính khối lượng oxi sau phản ứng

A. 3,2 g

B. 1,6 g

C. 6,4 g

D. 0,8 g

Sau bài học cần nắm: 

• Kĩ năng lập phương trình hóa học và kĩ năng sử dụng các công thức chuyển đổi giữa khối lượng, thể tích chất khí và số mol.