Hoá học 8 Bài 34: Bài luyện tập 6

a. Khí Hiđro có tính khử, ở nhiệt độ thích hợp Hiđro không những kết hợp được với đơn chất oxi mà còn có thể kết hợp với nguyên tố oxi trong một số oxit kim loại. Các phản ứng này đều tỏa nhiệt.

b. Khí Hiđro có nhiều ứng dụng, chủ yếu do tính chất rất nhẹ (nhẹ nhất trong các chất khí), tính khử và khi cháy tỏa nhiều nhiệt.

c. Có thể điều chế khí Hiđro trong phòng thí nghiệm bằng cách cho dung dịch axit clohiđric HCl hoặc dung dịch axit sunfuric H₂SO₄ loãng tác dụng với kim loại như Zn, Fe, Al. Có thể thu khí Hiđro vào bình bằng hai cách: đẩy không khí và đẩy nước (miệng bình úp xuống dưới)

d. Phản ứng thế là phản ứng hóa học giữa đơn chất và hợp chất, trong đó nguyên tử của đơn chất thay thế nguyên tử của một nguyên tố trong hợp chất.

e. Quá trình tách nguyên tử Oxi khỏi hợp chất là sự khử. Chất chiếm oxi hoặc chất nhường oxi cho chất khác là chất khử.

f. Sự tác dụng của oxi với một chất là sự oxi hóa. Đơn chất oxi hoặc chất nhường oxi cho chất khác là chất oxi hóa.

g. Phản ứng oxi hóa khử là phản ứng hóa học trong đó xảy ra đồng thời sự oxi hóa và sự khử.

Tóm tắt tính chất và ứng dụng của Oxi và Hiđro

Khí O₂:

- Tính chất hóa học:

+ Tính oxi hóa

+ Tác dụng với kim loại, phi kim, hợp chất.

- Điều chế trong PTN: Nhiệt phân hợp chất giàu oxi: KClO3, KMnO4…

- Loại phản ứng: Phản ứng phân hủy

2KClO₃  → 2 KCl + 3O₂↑

- Cách thu:

+ Đẩy không khí

+ Đẩy nước

- Ứng dụng:

+ Sự hô hấp

+ Sự đốt nhiên liệu

+ Thuốc nổ

Khí H₂ :

- Tính chất hóa học:

+ Tính khử

+ Tác dụng với khí oxi và oxit kim loại

- Điều chế trong PTN: Một số kim loại(Mg,Zn,Al…) tác dụng với dung dịch HCl, H2SO4 loãng.

- Loại phản ứng: Phản ứng thế

Zn +2HCl    →   ZnCl2  +  H2↑

- Cách thu:

+ Đẩy không khí

+ Đẩy nước

- Ứng dụng:

+ Nhiên liệu và bơm vào khinh khí cầu

+ Làm nguyên liệu 

Lập phương trình hóa học của các phản ứng sau và cho biết chúng thuộc loại phản ứng hóa học nào?

a) Điphotpho penta oxit + nước  → axit photphoric (H₃PO₄)

b) Kẽm + axit sunfuric (H₂SO₄) → Kẽm sunfat (ZnSO₄)+ hiđro

c) Thủy ngân (II) oxit  → Thủy ngân + oxi

Hướng dẫn giải

a) P₂O₅ + 3H₂O → 2 H₃PO₄

Đây là phản ứng hóa hợp

b) Zn + H₂SO₄ → ZnSO₄ + H₂↑

Đây là phản ứng thế

c) HgO  →  Hg + O₂↑ 

Đây là phản ứng phân hủy

Người ta dùng V(lít) khí H₂ khử hoàn toàn hỗn hợp hai Oxit kim loại gồm: CuO và Fe₂O₃ ở nhiệt độ thích hợp. Sau phản ứng thu được 12g hỗn hợp gồm 2 kim loại trong đó có 6,4g Cu.

a) Viết các phương trình hóa học xảy ra.

b) Hãy tính V(lít) khí H₂ cần dùng để khử hỗn hợp 2 Oxit đó. (Các thể tích khí đo ở đktc)

Hướng dẫn giải

a) Phương trình hóa học:

H₂  +   CuO  →   Cu    +   H₂O      (1)

3H₂  + Fe₂O₃  →   2Fe   +   3H₂O   (2)

b) Khối lượng của kim loại Fe là:

mFe = m_hh - mCuO = 12 - 6,4 = 5,6 gam

Số mol của Sắt và Đồng lần lượt là:

\(\begin{array}{*{20}{l}}
{{n_{Fe}} = \frac{{{m_{Fe}}}}{M} = \frac{{5,6}}{{56}} = 0,1(mol)}\\
{{n_{CuO}} = \frac{{{m_{CuO}}}}{M} = \frac{{6,4}}{{64}} = 0,1(mol)}
\end{array}\)

Phương trình hóa học:

H₂  +   CuO   →  Cu    +   H₂O      (1)

1 mol                      1 mol

0, 1 mol                  0,1 mol

3H2  + Fe₂O₃  →   2Fe   +   3H₂O   (2)

3 mol                       2 mol

0,15 mol                  0,1 mol

Theo phương trình (1) và (2) thì số mol Hiđro sinh ra ở hai phản ứng là:

nH₂(1) = nCu = 0,1 mol

nH₂ (2) = nFe = 0,15 mol

Tổng số mol khí Hiđro sinh ra là: 0,1 + 0,15 = 0,25 mol

Thể tích khí Hiđro cần dùng ở đktc là:

VH₂ = 22,4.0,25 = 5,6 lít

Câu 1: Tính m(g) H₂O khi cho 2,4(l) H₂ tác dụng với 7,6(l) O₂ (đktc)?

Câu 2: Cho thanh đồng ngâm vào 400ml dung dịch axit sunfuric loãng 2M thấy trong dung dịch có khí và V bằng bao nhiêu?

Câu 1: Ở chương trình lớp 8, hidro thể hiện tính:

A. Tính OXH

B. Tính khử

C. Tác dụng với kim loại

D. Tác dụng với oxi

Câu 2: Các cách phổ biến để điều chế hidro trong công nghiệp:

A. Từ khí than

B. Từ khí thiên nhiên, dầu mỏ

C. Điện phân nước

D. Tất cả đều đúng

Câu 3: Trong các loại phản ứng dưới đây, phản ứng nào chắc chắn là phản ứng oxi hóa – khử

A. Phản ứng hóa hợp

B. Phản ứng thế

C. Phản ứng thủy phân

D. Phản ứng phân hủy

Câu 4: Phản ứng nào sau đây là phản ứng oxi hóa – khử:

A. 2Fe(OH)₃ → Fe₂O₃ + 3H₂O

B. NH₃ + HCl → NH₄Cl

C. CaCO₃ → CaO + CO₂

D. NaOH+ Cl₂ → NaCl + NaClO + H₂O

Câu 5: phát biểu nào sau đây là đúng nhất:

A. Phản ứng thế là phản ứng hóa học trong đó nguyên tử của đơn chất thế chỗ nguyên tử của nguyên tố khác trong hợp chất

B. Phản ứng thế là phản ứng hóa học trong đó có sự tham gia của hợp chất và các chất

C. Phản ứng thế là phản ứng hóa học trong đó có sự tham gia của hợp chất và đơn chất tạo thành chất mới

D. Phản ứng thế là quá trình tạo thành nhiều chất mới từ 2 hay nhiều chất ban đầu

Sau bài học cần nắm:

• Biết so sánh các tính chất và cách điều chế H₂ so với O₂. 
• Khái niệm phản ứng thế, sự khử, sự oxi hoá, chất khử, chất oxi hoá, phản ứng oxi hoá- khử.
• Nhận biết được phản ứng oxi hoá khử, biết nhận ra phản ứng thế & so sánh với các phản ứng hoá hợp và phản ứng phân huỷ.