Hoá học 8 Bài 43: Pha chế dung dịch

Đầu tiên ta xác định chất tan, dung môi là chất nào?

Có 2 kiểu pha chế:

- Pha chế dung dịch theo nồng độ phần trăm

- Pha chế dung dịch theo nồng độ mol

Bài tập 1: Từ muối CuSO₄, nước cất và các dụng cụ cần thiết, hãy tính toán và nêu cách pha chế 50 ml dung dịch CuSO₄ 1M. 

a) Tính toán

Từ công thức tính nồng độ mol của dung dịch nhận thấy có chứa 3 ẩn là số mol (n), thể tích (V) và nồng độ mol (CM).

Đề bài cung cấp 2 dữ kiện là thể tích dung dịch và nồng độ mol (1mol/l)

Vì đơn vị của nồng độ mol là mol/lít nên dữ kiện ml phải đổi về lít: 50 ml = 0,05 lít

Cho nguyên tử khối của Cu = 64, S = 32, O = 16

Cụ thể như sau:

Số mol CuSO₄ chứa trong 50 ml dung dịch CuSO₄ 1M là:

\(n = {C_M}.V = 1.0,05 = 0,05(mol)\)

Khối lượng CuSO₄ chứa trong 50 ml dung dịch CuSO₄ 1M là:

mCuSO₄ = 0,05.(64 + 32 +16.4) = 8 gam

Vậy khối lượng CuSO₄ cần thêm vào là 8 gam để tạo 50 ml dung dịch CuSO₄ 1M.

b) Cách pha chế

Bước 1: Chuẩn bị

+ Dụng cụ: Cân phân tích (cân có tính chính xác cao, tính theo mg), cốc chia độ, đũa thủy tinh, ống đong

+ Hóa chất: CuSO4 rắn, khan, nước cất.

Bước 2: Tiến hành pha chế

+ Cân 8g CuSO₄ cho vào cốc thủy tinh dung tích 100ml.

+ Đổ đần dần nước cất vào cốc và khuấy nhẹ cho đủ 50 ml dung dịch ta được 50 ml dung dịch CuSO₄ 1M.

Bài tập 2: Từ muối CuSO4, nước cất và các dụng cụ cần thiết, hãy tính toán và nêu cách pha chế 50 gam dung dịch CuSO₄ 10%.

a) Tính toán

Đề bài cho khối lượng chất tan là 50 gam dung dịch CuSO₄ và nồng độ phần trăm của dung dịch C% = 10%.

Vận dụng công thức tính khối lượng chất tan ta có:

\({m_{CuS{O_4}}} = \frac{{10\% .50}}{{100\% }} = 5(g)\)

Các em lưu ý tới công thức tính khối lượng dung dịch là m_{dung dịch}  =  m_{dung môi}  +  m_{chất tan}

Có khối lượng chất tan (5gam CuSO₄), có khối lượng dung dịch (50 gam). Như vậy ta suy ra được khối lượng dung môi (nước)

m_{dung dịch}  =  m_{dung môi}  +  m_{chất tan} 

⇒ m_{dung môi} = m_{dung dịch} - m_{chất tan} = 50 - 5 = 45 (gam)

Vậy khối lượng nước cần dùng cho sự pha chế là 45 gam.

b) Cách pha chế

- Bước 1: Chuẩn bị

+ Dụng cụ: Cân phân tích (cân có tính chính xác cao, tính theo mg), cốc chia độ, đũa thủy tinh, ống đong

+ Hóa chất: CuSO₄ rắn, khan, nước cất.

- Bước 2: Tiến hành pha chế

+ Cân lấy 45 gam tinh thể CuSO₄ (màu xanh) ​

+ Dùng ống đong, đong 100ml nước cất rồi đổ vào cốc chia độ.

+ Cho 5 gam CuSO₄ vào cốc rồi khuấy đều bằng đũa thủy tinh ta được 50 gam dung dịch CuSO₄ 10%.

Bài tập 2: Từ muối MgSO­₄, nước cất và các dụng cụ cần thiết, hãy tính toán và nêu cách pha chế 100ml dung dịch MgSO₄ 0,4 M từ dung dịch MgSO₄ 2M.

a) Tính toán

Từ công thức tính nồng độ mol của dung dịch nhận thấy có chứa 3 ẩn là số mol (n), thể tích (V) và nồng độ mol (CM).

Đề bài cung cấp 2 dữ kiện là thể tích dung dịch (100 ml) và nồng độ mol (0,4M)

Lưu ý: Vì đơn vị của nồng độ mol là (mol/lit) nên thể tích phải đổi từ ml sang lít.

Cho nguyên tử khối của Mg = 24, S = 32, O = 16

Cụ thể như sau:

Đổi 100ml thành 0,1 lít

Số mol chất tan có trong 100ml dung dịch 0,4M:

\({n_{MgS{O_4}}} = {C_M}.V = 0,4.0,1 = 0,04(mol)\)

+ Thể tích dung dịch MgSO₄ 2M trong đó có 0,04 mol MgSO₄:

\(V' = \frac{n}{{{C_M}'}} = \frac{{0,04}}{2} = 0,02(lit)=20(ml)\)

b) Cách pha chế

Bước 1: Chuẩn bị

+ Dụng cụ: Cốc chia độ, đũa thủy tinh, ống đong

+ Hóa chất: dung dịch MgSO4 2M, nước cất

​Bước 2: Tiến hành pha chế

+ ​Lấy 20ml dung dịch MgSO₄ cho vào cốc thủy tinh 250ml

+ Đổ từ từ nước cất vào cốc và khuấy nhẹ đến 100ml thì dừng lại ta được 100ml dung dịch MgSO₄ 0,04M.

Làm bay hơi 60 g nước từ dung dịch có nồng độ 15% được dung dịch mới có nồng độ 18%. Hãy xác định khối lượng của dung dịch ban đầu.

Hướng dẫn giải

Đặt khối lượng dung dịch ban đầu là m gam

Vậy khối lượng dung dịch sau khi làm bay hơi là: (m - 60) gam

Khối lượng chất tan có trong dung dịch trước và sau khi làm bay hơi là không đổi, ta có:

m_ct = \(\dfrac{15.m}{100}\) = \(\dfrac{18(m-60)}{100}\) 

⇔ 15m = 18(m - 60)

⇔ 15m = 18m - 1080

⇔ 3m = 1080

⇔ m = 360 gam

Vậy khối lượng dung dịch ban đầu là 360 gam

Bài 1: Đun nhẹ 20 g dung dịch CuSO₄ cho đến khi nước bay hơi hết, người ta thu được chất rắn màu trắng là CuSO₄ khan. Chất này có khối lượng là 3,6 g. Hãy xác định nồng độ phần trăm của dung dịch CuSO₄ 

Hướng dẫn giải

Nồng độ phần trăm của dung dịch:

C% = \(\dfrac{m_{ct}}{m_{dd}}\) . 100% = \(\dfrac{3,6}{20}\) . 100% = 18%

Bài 2: Cân lấy 10,6 g Na₂CO₃ cho vào cốc chia độ có dung tích 500 ml. Rót từ từ nước cất vào cốc cho đến vạch 200 ml. Khuấy nhẹ cho Na₂CO₃ tan hết, ta được dung dịch Na₂CO₃. Biết 1 ml dung dịch này cho khối lượng là 1,05 g. Hãy xác định nồng độ phần trăm (C%) và nồng độ mol của dung dịch vừa pha chế được.

Hướng dẫn giải

Khối lượng dung dịch Na₂CO₃:

m = 200 . 1,05 = 210 g

Nồng độ phần trăm của dung dịch:

C% = \(\dfrac{10,6}{210}\) . 100% = 5,05%

Số mol của Na₂CO₃ là:

n = \(\dfrac{10,6}{(46+12+48)}\) = 0,1 mol

Đổi 200 ml = 0,2 lít

Nồng độ mol của dung dịch:

C_M = \(\frac{0,1}{0,2}\) = 0,5 M

Câu 1: Cần thêm bao nhiêu gam Na₂O vào 400 gam NaOH 10% để được dung dịch NaOH 25%

Câu 2: Có 60g dung dịch NaOH 30%. Khối lượng NaOH cần cho thêm vào dung dịch trên để được dung dịch 44% là:

Câu 3: Để pha 100g dung dịch BaSO₄ 7% thì khối lượng nước cần lấy là

Câu 4: Tìm độ tan của một muối trong nước bằng phương pháp thực nghiệm người ta có được những kết quả sau:

- Nhiệt độ của dung dịch muỗi bão hòa là 20⁰C

- Chén sứ nung có khối lượng 60,26 g

- Chén sứ đựng dung dịch muối có khối lượng 86,26 g

- Khối lượng chén nung và muối kết tinh sau khi làm bay hết hơi nước là 66,26 g

Hãy xác định độ tan của muối ở nhiệt độ 20⁰C

Câu 1: Bằng cách nào sau đây có thể pha chế được dung dịch NaCl 15%.

A. Hoà tan 15g NaCl vào 90g H₂O

B. Hoà tan 15g NaCl vào 100g H₂O

C. Hoà tan 30g NaCl vào 170g H₂O

D. Hoà tan 15g NaCl vào 190g H₂O

Câu 2: Để tính nồng độ mol của dung dịch KOH, người ta làm thế nào?

A. Tính số gam KOH có trong 100g dung dịch

B. Tính số gam KOH có trong 1 lít dung dịch

C. Tính số gam KOH có trong 1000g dung dịch

D. Tính số mol KOH có trong 1 lít dung dịch

Câu 3: Để tính nồng độ phần trăm của dung dịch H₂SO₄, người ta làm thế nào?

A. Tính số gam H₂SO₄ có trong 100 gam dung dịch

B. Tính số gam H₂SO₄ có trong 1 lít dung dịch

C. Tính số gam H₂SO₄ có trong 1000 gam dung dịch

D. Tính số mol H₂SO₄ có trong 10 lít dung dịch

Câu 4: Muốn pha 400ml dung dịch CuCl₂ 0,2M thì khối lượng CuCl₂ cần lấy là

A. 10,8 gam

B. 1,078 gam

C. 5,04 gam

D. 10 gam

Câu 5: Cho 3 mẫu thử mất nhãn là Fe₂O₃,CuO, Al₂O₃. Để phân biệt mấy dung dịch trên, cần sử dụng mấy chất để phân biệt? là những chất nào

A. Nước, NaOH

B. NaOH,HCl

C. CuCl₂, NH₃

D. Chất nào cũng được

• Tính toán được lượng chất cần lấy để pha chế được một dung dịch cụ thể theo nồng độ cho trước.
• Thực hiện pha chế dung dịch, pha loãng dung dịch theo nồng độ cho trước.