Địa lí 12 Bài 39: Vấn đề khai thác lãnh thổ theo chiều sâu ở Đông Nam Bộ

Gồm 5 tỉnh là Bà Rịa – Vũng Tàu, Bình Dương, Bình Phước, Đồng Nai, Tây Ninh và TP.HCM

• Diện tích nhỏ: 23.597,9 km² (năm 2009)
• Dân số thuộc loại trung bình: 14.890.800 người (năm 2009)
• Là vùng kinh tế dẫn đầu cả nước về GDP (42%), giá trị sản xuất công nghiệp và hàng hóa xuất khẩu
• Sớm phát triển nền kinh tế hàng hóa.
• Vấn đề khai thác lãnh thổ theo chiều sâu là vấn đề kinh tế nổi bật của vùng.

a. Vị trí địa lý

Giáp với đồng sông Cửu Long, Tây Nguyên là những vùng nguyên liệu dồi dào để phát triển công nghiệp chế biến.

b. Điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên

Thế mạnh:

• Đất đai: đất badan chiếm 40% diện tích của vùng, đất xám bạc bạc màu trên phù sa cổ, thoát nước tốt.
• Khí hậu: cận xích đạo => hình thành các vùng chuyên canh cây công nghiệp, cây ăn quả cận nhiệt đới qui mô lớn.
• Thủy sản: gần các ngư trường lớn, nguồn hải sản phong phú => phát triển ngư nghiệp.
• Rừng ngập mặn để nuôi trồng thủy sản nước lợ. Có vườn quốc gia Cát Tiên, khu dự trữ sinh quyển Cần Giờ.
• Khoáng sản: dầu khí với trữ lượng lớn, sét, cao lanh => thúc đẩy ngành công nghiệp năng lượng, vật liệu xây dựng.
• Sông: hệ thống sông Đồng Nai có tiềm năng thủy điện lớn.

​Hạn chế: 

• Mùa khô kéo dài, thiếu nước ngọt.
• Diện tích rừng tự nhiên ít.
• Ít chủng loại khoáng sản.

c. Kinh tế – xã hội

• Nguồn lao động: có chuyên môn cao
• Cơ sở vật chất kĩ thuật: có sự tích tụ lớn, có nhiều trung tâm công nghiệp lớn.
• Cơ sơ hạ tầng: thông tin liên lạc và mạng lưới giao thông phát triển, là đầu mối của các tuyến đường bộ, sắt, biển, hàng không.

a. Trong công nghiệp

• Trong công nghiệp:

Thế mạnh: 

- Vùng chiếm tỷ trọng cao nhất cả nước (55,6%)

- Đa dạng các loại hình công nghiệp.

Hướng khai thác:

- Cải thiện nguồn năng lượng:

+ Thủy điện, nhiệt điện

+ Hệ thống tải điện, trạm biến áp

- Chú trọng ngành công nghiệp có hàm lương khoa học kĩ thuật cao

- Thu hút vốn đầu tư nước ngoài.

• Trong khu vực dịch vụ:

Thế mạnh: 

- Dẫn đầu cả nước về các loại hình dịch vụ

- Tỷ trọng ngành dịch vụ ngày càng cao

Hướng khai thác:

- Cần hoàn thiện cơ sở hạ tầng

- Giải quyết tốt hạ tầng giao thông đường bộ

- Phát triển các ngành: Thương mại, ngân hàng, chứng khoán, tín dụng…

• Trong nông, lâm nghiệp:

Thế mạnh:

- Vùng cây công nghiệp hàng đầu cả nước.

- Cây ăn quả lớn thứ hai cả nước.

- Các loại hình nông nghiệp đa dạng, phong phú

Hướng khai thác:

- Vấn đề thủy lợi có ý nghĩa hàng đầu.

- Thay đổi cơ cấu cây trồng thích hợp

- Bảo vệ vốn rừng

• Trong phát triển tổng hợp kinh tế biển:

Thế mạnh:

- Vùng có thế mạnh đặc biệt về phát triển tổng hợp kinh tế biển

- Được xem là hòn ngọc viễn đông.

Hướng khai thác:

- Khai thác nuôi trồng thủy hải sản

- Khai thác chế biến dầu khí hiệu quả

- Khai thác cảng biển, các tuyến hàng hải tương xứng

- Khai thác tài nguyên du lịch hiệu quả

- Chú trọng giải quyết ô nhiễm môi trường.

Câu 1: Hãy xác định trên bản đồ hành chính Việt Nam vị trí địa lí và phạm vi lãnh thổ của vùng Đông Nam Bộ. Nêu bật những thuận lợi về vị trí địa lí trong phát triển nền kinh tế mở của vùng?

Gợi ý làm bài