Giải bài tập SGK Hóa 11 Bài 41: Phenol

Ghi Đ (đúng) hoặc S (sai) vào ô trống bên cạnh các câu sau:

a) Phenol C₆H₅-OH là một rượu thơm

b) Phenol tác dụng được với natri hiđroxit tạo thành muối và nước.

c) Phenol tham gia phản ứng thế brom và thế nitro dễ hơn benzen

d) Dung dịch phenol làm quỳ tím hóa đỏ do nó là axit

e) Giữa nhóm –OH và vòng benzen trong phân tử phenol có ảnh hưởng qua lại lẫn nhau.

Phương pháp giải

Xem lại lý thuyết về phenol → Phân tích từng nhận định

→ Đưa ra lựa chọn đúng sai.

Hướng dẫn giải

a) S vì rượu thơm là rượu có vòng benzen và nhóm -OH phải gắn vào cacbon no, chứ không gắn trực tiếp vào vòng benzen

b) Đ  PTHH: 2C₆H₅OH + 2NaOH → 2C₆H₅ONa + H₂O

c) Đ 

d) S vì phenol có tính axit rất yếu nên không làm quỳ tím chuyển sang màu đỏ

e) Đ

Từ benzen và các chất vô cơ cần thiết có thể điều chế được các chất sau:

2,4,6-tribomphenol (1); 2,4,6-trinitrophenol (2).

Viết phương trình hóa học của các phản ứng xảy ra.

Phương pháp giải

Có thể điều chế theo sơ đồ:

Hướng dẫn giải

Phương trình hóa học:

C₆H₆  + Br₂  →   C₆H₅Br + HBr

C₆H₅Br + 2NaOH (đặc) →   C₆H₅ONa + NaBr + H₂O

C₆H₅ONa + CO₂ + H₂O → C₆H₅OH + NaHCO₃

Cho 14,0 gam hỗn hợp A gồm phenol và etanol tác dụng với natri dư thu được 2,24 lít khí hidro (đktc)

a) Viết các phương trình hóa học xảy ra.

b) Tính thành phần phần trăm khối lượng của mỗi chất trong A.

c) Cho 14,0 gam hỗn hợp A tác dụng với HNO₃ thì thu được bao nhiêu gam axit picric (2,4,6- trinitrophenol)?

Phương pháp giải

a) 2C₆H₅OH + 2Na → 2C₆H₅ONa + H₂↑

2 C₂H₅OH + 2Na   →  2C₂H₅OH + H₂↑

b) Đổi số mol H₂

Gọi x và y lần lượt là số mol của C₆H₅OH và của C₂H₅OH 

Ta có hệ phương trình:

\(\begin{array}{l}

\sum {{m_{hhA}} = 94x + 46y = 14} \\

\sum {{n_{{H_2}}} = 0,5x + 0,5y = 0,1} \\

 \to x = ?y = ?

\end{array}\)

c) Chỉ có phenol tác dụng với HNO₃ tạo ra axit picric (2,4,6- trinitrophenol)

Viết PTHH, tính số mol axit picric theo số mol của phenol

C₆H₅OH + 3HNO₃ → (NO₂)₃C₆H₂OH + 3H₂O

Hướng dẫn giải

Gọi x và y lần lượt là số mol của C₆H₅OH và của C₂H₅OH 

a) 2C₆H₅OH + 2Na → 2C₆H₅ONa + H₂↑

x mol                                                x/2

2 C₂H₅OH + 2Na   →  2C₂H₅OH + H₂↑

y mol                                                y/2

b)   \(\left\{ {\begin{array}{*{20}{c}}

{94,0x + 46,0y = 14,0}\\

{x + y = 0,200}

\end{array}} \right. \to \left\{ {\begin{array}{*{20}{c}}

{x = 0,1}\\

{y = 0,1}

\end{array}} \right.\)

\( \to {m_{{C_6}{H_5}OH}} = 0,1.94 = 9,4\,\,gam\)

\( \to \% {m_{{C_6}{H_5}OH}} = \frac{{9,4}}{{14}}.100\%  = 67,1\% \)

\( \to \% {m_{{C_2}{H_5}OH}} = 100\%  - 67,1\%  = 32,9\% \)

c) \({m_{axit\,\,pic{\rm{r}}ic}} = \dfrac{{9,4.229}}{{94}} = 22,9\,\,gam\)

Cho từ từ phenol vào nước brom (1) ; stiren vào dung dịch brom trong CCl₄ (2). Nêu hiện tượng và viết các phương trình hóa học.

Phương pháp giải

Bài tập lý thuyết liên quan đến tính chất hóa học Phenol và stiren

+ Phenol:

Phản ứng thế nguyên tử H của vòng benzen

Kết tủa trắng do xuất hiện 2,4,6,tribromphenol

+ Stiren:

Phản ứng với dung dịch Brom → mất màu do brom thế vào liên kết đôi

Hướng dẫn giải

Cho từ từ phenol vào nước brom (1)

Khi cho phenol vào nước brom thì nước brom nhạt màu, đồng thời xuất hiện kết tủa trắng

Phương trình:

                                                                 2,4,6,tribromphenol

Cho từ từ stiren vào dung dịch brom trong CCl₄ (2)

Khi cho stiren vào dung dịch brom trong CCl4 thì dung dịch brom nhạt màu có chất lỏng nặng sánh của CH2BrCHBrC6H5

Phương trình:

Sục khí CO₂ vào dung dịch natri phenolat thấy dung dịch vẩn đục, trong dung dịch có NaHCO₃ được tạo thành. Viết phương trình hóa học của phản ứng xảy ra và giải thích. Nhận xét về tính axit của phenol.

Phương pháp giải

Phenol là dung dịch có tính axit yếu hơn axit cacbonic nên bị axit cacbonic đẩy ra khỏi dung dịch muối

Hướng dẫn giải

Phenol là axit yếu nên bị axit cacbonic đẩy ra khỏi dung dịch muối:

C₆H₅ONa + H₂O + CO₂→ C₆H₅OH + NaHCO₃

Dung dịch vẩn đục vì có C₆H₅OH sinh ra 

Viết các phương trình hóa học điều chế: phenol từ benzen (1); stiren từ etylbenzen (2). Các chất vô cơ cần thiết coi như có đủ.

Phương pháp giải

Có thể viết phương trình điều chế theo sơ đồ sau:

C₆H₆  → C₆H₅Br → C₆H₅ONa → C₆H₅OH

CH₃CH₂- C₆H₅   → CH₃CHBr- C₆H₅  → CH₂=CH-C₆H₅

Hướng dẫn giải

- Điều chế phenol từ benzen

C₆H₆ + Br₂ → C₆H₅Br + HBr

C₆H₅Br + 2NaOH đặc → C₆H₅ONa + NaBr + \(H_2O\)

C₆H₅ONa + HCl → C₆H₅OH + NaCl

- Điều chế etylbenzen từ stiren