Giải bài tập SBT Sinh học 8 Bài 61: Cơ Quan Sinh Dục Nữ

- Hiện tượng kinh nguyệt là gì? Xảy ra khi nào? Và xảy ra như thế nào?

Phương pháp giải

- Xem lại khái niệm hiện tượng kinh nguyệt.

- Khi trứng rụng không được thụ tinh thì sau khoảng 12 ngày dẫn đến hiện tượng kinh nguyệt.

Hướng dẫn giải

- Trong quá trình phát triển của một nang trứng, các tế bào bao noãn sẽ tiết ra hoocmôn ơstrôgen. Ơstrôgen có tác dụng làm phát triển lớp tế bào nội mạc tử cung. Cùng với sự phát triển của tế bào trứng (noãn bào), trứng càng lớn ơstrôgen tiết ra càng nhiều sẽ kích thích tuyến yên tiết ra LH là hoocmôn thúc đẩy trứng chín và gây rụng trứng. Sau khi trứng rụng LH lại thúc đẩy việc tạo thành thể vàng ở bao noãn, nơi trứng vừa rụng. Thể vàng được coi như một "tuyến nội tiết lâm thời", tiết ra các hoocmôn prôgestêrôn và một lượng nhỏ ơstrôgen. Prôgestêrôn một mặt làm cho lớp nội mạc tử cung tiếp tục phát triển, dày, xốp và xung huyết, nhiều tuyến tiết dịch giàu chất dinh dưỡng (glicôgen) vào buồng tử cung, tạo mọi điều kiện để trứng nếu đã được thụ tinh sẽ phát triển và đến làm tổ ở đây và thể vàng sẽ tồn tại trong khoảng 3 tháng, tiếp tục tiết prôgestêrôn để duy trì lớp nội mạc này.

- Nếu trứng không được thụ tinh thì sau khi trứng rụng khoảng 12 ngày, lượng prôgestêrôn giảm đột ngột làm các mạch máu co thắt gây hoại tử lớp nội mạc tử cung. Lớp này bị bong ra hoà lẫn với máu ở các mạch bị đứt gây hiện tượng hành kinh. Hiện tượng này xảy ra đều đặn hằng tháng ở người con gái kể từ tuổi dậy thì kèm theo sau rụng trứng nên còn gọi là hiện tượng kinh nguyệt. Trứng rụng theo chu kì (28 - 32 ngày 1 lần) nên hiện tượng hành kinh cũng theo chu kì gọi là chu kì kinh nguyệt. Kinh nguyệt xảy ra sau rụng trứng thường là một khoảng thời gian cố định là 14 ngày.

- Kinh nguyệt thường xảy ra sau rụng trứng nên hai vợ chồng son nếu sinh hoạt vợ chồng bình thường khi thấy "tắt kinh" thì chứng tỏ có nhiều khả năng đã có thai. Cần kiểm tra để khẳng định nếu muốn có con hoặc nếu chưa muốn có con thì cũng kiểm tra để có những quyết định sớm.

- Giải thích vì sao coi hành kinh lần đầu là dấu hiệu quan trọng nhất, đánh dấu tuổi dậy thì chính thức ở người con gái.

Phương pháp giải

- Vì tuổi dậy thì là một giai đoạn chuyển tiếp về mặt sinh lí để từ một bé gái trở thành một thiếu nữ và bắt đầu có khả năng sinh con.

Hướng dẫn giải

- Tuổi dậy thì là một giai đoạn chuyển tiếp về mặt sinh lí để từ một bé gái trở thành một thiếu nữ và bắt đầu có khả năng sinh con. Tuổi dậy thì đến sớm hay muộn trong đời người con gái là tuỳ dân tộc, tuỳ vùng địa lí, tuỳ trình độ văn hoá, tuỳ điều kiện sống. Thường trẻ em người da màu, người sống ở thành thị tiếp cận dễ dàng với sách báo, phim ảnh, mức sống cao sẽ dậy thì sớm hơn người da trắng, người ở xứ lạnh, người ở nông thôn, mức sống thấp. Tuổi dậy thì do đó cũng dao động khá lớn, khoảng 8-12 tuổi.

- Trẻ em gái Việt Nam tuổi dậy thì trung bình là 11 - 12 tuổi. Tuổi dậy thì là lứa tuổi bắt đầu có những biến đổi về thể chất và sinh lí do sự thúc đẩy của các hoocmôn do vùng dưới đồi và tuyến yên tiết ra, trong đó có FSH và LH là những hoocmôn kích thích buồng trứng hoạt động.

- Buồng trứng hoạt động sẽ tiết ơstrôgen, đồng thời vỏ tuyến trên thận cũng tiết ra anđrôgen. Hai hoocmôn này thúc đẩy những biến đổi thể chất ở người con gái: đầu tiên là phát triển tuyến vú, tiếp theo sau là mọc lông mu và lông nách, các tuyến bã phát triển làm mọc "mụn trứng cá" và cuối cùng đánh dấu bằng "hành kinh lần đầu", chứng tỏ là tử cung đã hoạt động tích cực dưới tác dụng của hoocmôn buồng trứng. Tất cả những biến đổi trên là dấu hiệu cho biết người con gái đã có khả năng sinh con - một dấu hiệu quan trọng đấnh dấu tuổi dậy thì chính thức ở người con gái. Vì trứng đã bắt đầu rụng, thường là sau một năm kể từ hành kinh lần đầu.

Buồng trứng có chức năng

A. Sản sinh ra giao tử cái.

B. Tiết ra hoocmôn điều hoà hoạt động sinh dục.

C. Kích thích tăng trưởng.

D. Cả A và B.

Phương pháp giải

A, B Chức năng của buồng trứng.

C Chức năng của hoocmôn sinh trưởng.

Hướng dẫn giải

- Buồng trứng có chức năng sinh giao tử cái và tiết ra hoocmon sinh dục

→ Chọn D

Âm đạo có vai trò

A. Tiết dịch để hoà loãng tinh trùng thành tinh dịch.

B. Chứa tinh và nuôi dưỡng tinh trùng.

C. Là đường dẫn vào tử cung và là nơi đứa trẻ đi ra khi sinh.

D. Tiết dịch nhem vào âm đạo.

Phương pháp giải

- Âm đạo có vai trò là đường dẫn vào tử cung và là nơi đứa trẻ đi ra khi sinh.

Hướng dẫn giải

→ Chọn C.

Cơ quan sinh dục nữ gồm ...(1) ... Trứng rụng theo ...(2)... đến ...(3)... Tử cung là nơi trứng đã thụ tinh phát triển thành ...(4)... và ...(5)...

A. Nuôi dưỡng thai

B. Thai

C. Buồng trứng, ống dẫn trứng, tử cung và âm đạo

D. Ống dẫn trứng

E. Tử cung

Phương pháp giải

- Xem các bộ phận của cơ quan sinh dục nữ.

Hướng dẫn giải

- Cơ quan sinh dục nữ gồm buồng trứng, ống dẫn trứng, tử cung và âm đạo. Trứng rụng theo ống dẫn trứng đến tử cung. Tử cung là nơi trứng đã thụ tinh phát triển thành thai và nuôi dưỡng thai.

→ Chọn 1-C, 2-D, 3-E, 4-B, 5-A

Trứng được tiếp nhận vào ống dẫn trứng thông qua ...(1)... Tử cung được thông với ...(2)... Khi trứng chín, bao noãn vỡ ra đế trứng thoát ra ngoài, đó là ...(3)...

A. Ống dẫn trứng

B. Phễu của ống dần trứng

C. Hiện tượng kinh nguyệt

D. Sự rụng trứng

Phương pháp giải

- Xem quá trình rụng trứng.

Hướng dẫn giải

- Trứng được tiếp nhận vào ống dẫn trứng thông qua phễu của ống dẫn trứng. Tử cung được thông với ống dẫn trứng. Khi trứng chín, bao noãn vỡ ra đế trứng thoát ra ngoài, đó là sự rụng trứng.

→ Chọn 1-B, 2-A, 3-D.

- Cơ quan sản xuất trứng là ...(1)... Mỗi tháng có một trứng chín và rụng. Trứng được chuyển vào ống dẫn trứng qua ...(2)... Tử cung thông với ...(3)... nhờ một lỗ ở cổ tử cung.

A. Âm đạo

B. Buồng trứng

C. Phễu dẫn trứng

D. Túi chứa trứng

Phương pháp giải

- Xem cơ quan sản xuất trứng và chu kì rụng trứng.

Hướng dẫn giải

- Cơ quan sản xuất trứng là buồng trứng. Mỗi tháng có một trứng chín và rụng. Trứng được chuyển vào ống dẫn trứng qua phễu dẫn trứng. Tử cung thông với âm đạo nhờ một lỗ ở cổ tử cung.

→ Chọn 1-B, 2-C, 3-A.

- Ghép ý cột 1 với cột 2 cho phù hợp vào cột 3.

Phương pháp giải

- Xem lại khái niệm, định nghĩa các cơ quan sinh dục nữ:

• Kinh nguyệt.
• Ống dẫn nước tiểu.
• Tuyến tiền đình.
• Tử cung.

Hướng dẫn giải

- Đáp án.

- Ghép ý cột 1 với cột 2 cho phù hợp vào cột 3.

Phương pháp giải

- Buồng trứng là nơi sản xuất trứng.

- Ống dẫn trứng là nơi đón nhận trứng và thông với tử cung.

- Sự rụng trứng là hiện tượng bao noãn vỡ ra để trứng thoát ra ngoài.

- Thể vàng được hình thành sau khi rụng trứng nhưng sẽ bị thoái hoá nếu trứng không được thụ tinh.

Hướng dẫn giải

- Đáp án.

- Điền dấu x vào đáp án đúng, sai cho phù hợp.

Phương pháp giải

1, 2, 4, 5, 8, 9, 10 đúng.

3. Sai: Sau khi gặp nhau trứng và tinh trùng sẽ tạo thành một hợp tử, hợp tử phân chia và chuyển đến lòng tử cung trong khoảng thời gian 1 tuần. Đây có thể nói khoảng thời gian tinh trùng gặp trứng và thụ thai thành công.

6. Sai: Sau khi rụng, trứng có khả năng thụ tinh trong 24h

7. Sai: Sự thu tinh xảy ra ở ống dẫn trứng.

11. Sai: Thai nhận chất dinh dưỡng từ cơ thể mẹ.

12. Sai: Tử cung là nơi trứng đã thụ thai phát triển thành thai và nuôi dưỡng thai.

Hướng dẫn giải

- Đáp án.