Giải bài tập SBT Sinh học 8 Bài 62: Thụ Tinh, Thụ Thai và Phát Triển Của Thai

- Trình bày quá trình phát triển cùa trứng trong buồng trứng cho đến khi chín và rụng. Nêu rõ đặc điểm cấu tạo của tế bào trứng.

Phương pháp giải

- Xem quá trình phát triển của trứng trong buồn trứng.

+ Trứng được hình thành qua giảm phân.

+ Quá trình phát triển trứng.

+ Hình thành buồng trứng.

+ Giai đoạn bước vào tuổi dậy thì.

+ Giai đoạn trứng rụng.

Hướng dẫn giải

- Trứng được hình thành qua giảm phân. Trứng trưởng thành chín và rụng chỉ mang bộ nhiễm sắc thể đơn bội, trong đó có một nhiễm sắc thể giới tính X.

- Quá trình phát triển trứng bắt đầu từ các tế bào gốc (noãn nguyên bào) trong buồng trứng đến trứng trưởng thành và rụng trải qua hai giai đoạn: Trước và sau khi sinh.

- Buồng trứng được hình thành từ tuần thứ bảy ở thai bé gái trong đó chứa các tế bào mầm. Các tế bào này phân chia rất nhanh trong vòng 5 tháng đầu của thai nhi để cho khoảng 6-7 triệu tế bào mới, về sau sẽ chuyển thành noãn bào bậc I, nhưng đa số các tế bào đó bị tiêu biến nên khi sắp sinh, chỉ còn khoảng 2 triệu noãn bào bậc I.

- Sau khi bé gái sinh ra, các noãn bào bậc I tiếp tục thoái hoá, đến tuổi dậy thì chỉ còn khoảng 400000.

- Bước vào tuổi dậy thì, buồng trứng bắt đầu hoạt động trở lại dưới tác dụng của FSH do tuyến yên tiết ra. Các noãn bào bậc I lần lượt phân chia giảm phân để thành noãn bào bậc II nằm trong nang trứng. Nang mỗi ngày một lớn, các tế bào noãn (bao nang) càng ngày càng tiết nhiều ơstrôgen (gọi là hoocmôn buồng trứng).

- Ơstrôgen sẽ kích thích tuyến yên gây tiết LH là hoocmôn gây rụng trứng và kích thích nơi trứng rụng phát triển thành thể vàng. Thể vàng sẽ tiết hoocmôn prôgestêrôn vừa có tác dụng duy trì sự tồn tại của thể vàng, gây những biến đổi trong niêm mạc tử cung để đón trứng (nếu được thụ tinh) xuống làm tổ, vừa có tác dụng kìm hãm tuyến yên không tiết FSH và LH nữa.

- Trứng đã rụng sẽ chuyển qua phễu ống dẫn trứng vào ống dẫn trứng để gặp tinh trùng và thụ tinh. Nếu trứng rụng mà được thụ tinh thì noãn bào bậc II mới hoàn thành quá trình giảm phân và kết hợp với nhân tinh trùng thành hợp tử để chuẩn bị cho một thế hệ mới ra đời.

- Những điều kiện cơ bản cần cho quá trình thụ tinh có thể xảy ra là gì?

Phương pháp giải

- Trứng phải chín và rụng. Trứng cũng chỉ có khả năng thụ tinh trong vòng 24 giờ.

-  Tinh trùng phải tới gặp được trứng khi trứng còn có khả năng thụ tinh.

- Số lượng tinh trùng phải đủ lớn.

Hướng dẫn giải

- Thụ tinh là sự kết hợp của trứng với tinh trùng để tạo thành hợp tử, khởi đầu cho một thế hệ mới chuẩn bị chào đời. Vì vậy, nói đến thụ tinh là phải có sự gặp gỡ của tinh trùng đối với trứng. Có nghĩa là muốn sự thụ tinh xảy ra đòi hỏi phải có những điều kiện sau:

+ Trứng phải chín và rụng. Trứng cũng chỉ có khả năng thụ tinh trong vòng 24 giờ.

+ Tinh trùng phải tới gặp được trứng khi trứng còn có khả năng thụ tinh.

+ Số lượng tinh trùng phải đủ lớn, thường là 50- 120 triệu tinh trùng/ml. Nếu ít hơn 20 - 25 triệu tinh trùng/ml thì thường không có khả năng thụ tinh, mặc dù chỉ có 1 tinh trùng được thụ tinh cho trứng (xem lại bài 3). Nghĩa là tinh trùng phải khoẻ và không có các dị tật như gãy đuôi, mất đuôi để có thể đủ sức vượt mọi trở ngại trên đường đi tới gặp trứng ở 1/3 phía ngoài ống dẫn trứng. Số lượng tinh trùng còn sống sót để đến gặp trứng cũng phải đủ lớn để hỗ trợ sự phá bỏ vỏ trứng bằng lượng hialuronidaza do đám tinh trùng còn sống tiết ra để một tinh trùng khoẻ nhất, lọt được qua vỏ trứng đến màng thụ tinh và thực hiện quá trình thụ tinh với trứng.

Thụ tinh, thụ thai và phát triển của thai ở người như thế nào?

Phương pháp giải

- Xem lại khái niệm:

+ Thụ tinh.

+ Thụ thai.

+ Sự phát triển của thai.

Hướng dẫn giải

- Thụ tinh: Trứng gặp tinh trùng sẽ xảy ra sự thụ tinh để tạo thành hợp tử. Sự thụ tinh thường xảy ra trong ống dẫn trứng (ở 1/3 phía ngoài)

- Thụ thai: Sau khi thụ tinh hợp tử di chuyển xuống tử cung làm tổ (thời gian di chuyển khoảng 7 ngày), vừa di chuyển vừa phân chia. Khi tới từ cung, khối tế bào đã phân chia sẽ bám vào lớp niêm mạc tử cung đã được chuẩn bị sẵn (dày, xốp và xung huyết) để làm tổ và sẽ phát triển thành thai. Đó là sự thụ thai.

- Sự phát triển của thai: Phôi sau khi mới làm tổ trong thành tử cung chỉ là một khối tế bào chưa phân hoá, dần dần được phân hoá và phát triển thành thai. Tại nơi trứng làm tổ sẽ hình thành nhau thai bám chắc vào thành từ cung. Thai liên hệ với nhau nhờ cuống nhau và thực hiện trao đổi chất với cơ thể mẹ qua nhau thai để lớn lên.

- Ghép ý cột 1 với cột 2 cho phù hợp vào cột 3.

Phương pháp giải

- Thụ tinh: Là hiện tượng trứng kết hợp với tinh trùng để tạo thành hợp tử.

- Thụ thai: Trứng đã được thụ tinh vừa di chuyển xuống tử cung vừa phân chia tạo thành phôi. Phôi chìm sâu vào lớp niêm mạc tử cung đã được chuẩn bị dày, xốp và xung huyết để trứng đến làm tổ sau khi thụ tinh.

Hướng dẫn giải

- Đáp án.