Soạn bài So sánh (tiếp theo) Ngữ văn 6 đầy đủ

Nội dung bài soạn dưới đây nhằm giúp các em nắm được các kiểu so sánh và tác dụng của so sánh. Hy vọng rằng bài soạn này sẽ giúp các em tìm hiểu bài một cách dễ dàng hơn. Chúc các em học tập thật tốt nhé!

Soạn bài So sánh (tiếp theo) Ngữ văn 6 đầy đủ

1. Các kiểu so sánh

1.1. Soạn câu 1 trang 41 SGK Ngữ văn 6 đầy đủ

Những ngôi sao thức ngoài kia

Chẳng bằng mẹ đã thức vì chúng con

Đêm nay con ngủ giấc tròn

Mẹ là ngọn gió của con suốt đời.

(Trần Quốc Minh)

Trong đoạn thơ có hai phép so sánh:

- "Những ngôi sao thức ngoài kia

Chẳng bằng mẹ đã thức vì chúng con".

-  "Mẹ là ngọn gió của con suốt đời".

1.2. Soạn câu 2 trang 42 SGK Ngữ văn 6 đầy đủ

- Hai phép so sánh trên sử dụng các từ ngữ so sánh khác nhau:

+ Từ so sánh "chẳng bằng" là so sánh hơn kém.

+ Từ so sánh "là" là so sánh ngang bằng.

1.3. Soạn câu 3 trang 42 SGK Ngữ văn 6 đầy đủ

- Những từ ngữ so sánh ngang bằng khác: "bao nhiêu… bấy nhiêu, tựa như, chừng như"...

- Những từ ngữ so sánh hơn kém khác: "chưa được, chẳng là"...

2. Tác dụng của so sánh

2.1. Soạn câu 1 trang 42 SGK Ngữ văn 6 đầy đủ

Mỗi chiếc lá rụng có một linh hồn riêng, một tâm tình riêng, một cảm giác riêng. Có chiếc tựa mũi tên nhọn, tự cành cây rơi cắm phập xuống đất như cho xong chuyện, cho xong một đời lạnh lùng, thản nhiên, không thương tiếc, không do dự vẩn vơ. Có chiếc lá như con chim bị lảo đảo mấy vòng trên không, rồi cố gượng ngoi đầu lên, hay giữ thăng bằng cho chậm tới cái giây nằm phơi trên mặt đất. Có chiếc lá nhẹ nhàng khoan thai đùa bỡn, múa may với làn gió thoảng, như thầm bảo rằng sự đẹp của vạn vật chỉ ở hiện tại: cả một thời quá khứ dài dằng dặc của chiếc lá trên cành cây không bằng một vài giây bay lượn, nếu sự bay lượn ấy có vẻ đẹp nên thơ. Có chiếc lá như sợ hãi, ngần ngại rụt rè, rồi như gần tới mặt đất, còn cất mình muốn bay trở lại cành. Có chiếc lá đầy âu yếm rơi bám vào một bông hoa thơ, hay đến mơn trớn một ngọn cỏ xanh mềm mại.

(Khải Hưng)

Phép so sánh có trong đoạn văn trên là:

- "Có chiếc lá rụng tựa mũi tém nhọn, tự cành cây rơi xuống cắm phập xuống đất như cho xong chuyện, cho xong một đời lạnh lùng, thản nhiên, không thương tiếc, không do dự vẩn vơ".

- "Có chiếc lá như con chim bị lảo đảo mấy vòng trên không".

- "Có chiếc lá nhẹ nhàng khoan khoái đùa bỡn, múa may với làn gió thoảng, như thầm bảo rằng sự đẹp của sự vật chỉ ở hiện tại".

- "Có chiếc lá như sợ hãi, ngần ngai, rụt rè, rồi nhớ gần tới mặt đất, còn cất mình muốn bay trở lại cành".

2.2. Soạn câu 2 trang 42 SGK Ngữ văn 6 đầy đủ

Tác dụng của phép so sánh:

- Đối với sự vật, sự việc: Tạo ra những hình ảnh cụ thể, sinh động giúp người đọc (người nghe) dễ hình dung về sự vật, sự việc được miêu tả, đó là các cách rụng khác nhau của lá.

- Đối với việc thể hiện tư tưởng tình cảm: tạo ra những lối nói hàm súc, giúp cho người nghe dễ nắm bắt tư tưởng, tình cảm của người viết. Cụ thể trong đoạn văn phép so sánh thể hiện quan niệm cùa tác giả về sự sống và cái chết.

3. Luyện tập

3.1. Soạn câu 1 trang 43 SGK Ngữ văn 6 đầy đủ

a.

Quê hương tôi có con sông xanh biếc

Nước gương trong soi tóc những hàng tre

Tâm hồn tôi là một buổi trưa hè

Tỏa nắng xuống lòng sông lấp loáng.

(Tế Hanh)

- So sánh: "Tâm hồn tôi như một buổi trưa hè".

- Dùng từ so sánh: "là" -> Đây là so sánh ngang bằng.

- Tác dụng: giúp cái trừu tượng (tâm hồn) hiện hữu có hình dạng, màu sắc.

b.

Con đi trăm núi ngàn khe

Chưa bằng muôn nỗi tái tê lòng bầm

Con đi đánh giặc mười năm

Chưa bằng khó nhọc đời bầm sáu mươi.

(Tố Hữu)

- Các so sánh: "Con đi trăm núi ngàn khe/ Chưa bằng muôn nỗi tái tê lòng bầm/ Con đi đánh giặc mười năm/ Chưa bằng khó nhọc đời bầm sáu mươi".

- Dùng từ so sánh: "chưa bằng" -> Đây là so sánh không ngang bằng.

- Tác dụng: khẳng định công lao, tình yêu thương vô bờ bến của người mẹ cách mạng.

c.

Anh đội viên mơ màng

Như nằm trong giấc mộng

Bóng Bác cao lồng lộng

Ấm hơn ngọn lửa hồng

(Minh Huệ)

- So sánh: "Anh đội viên mơ màng/ Như nằm trong giấc mộng/  Bóng Bác cao lồng lộng/ Ấm hơn ngọn lửa hồng".

- Dùng từ so sánh: "như" -> Đây là so sánh ngang bằng. "Hơn" -> Đây là so sánh không ngang bằng.

- Tác dụng: hình ảnh này nói lên vẻ đẹp kì vĩ của Bác Hồ. Bác như ngọn lửa sưởi ấm cho người dân Việt Nam.

3.2. Soạn câu 2 trang 43 SGK Ngữ văn 6 đầy đủ

Những câu văn có sử dụng phép so sánh trong bài Vượt thác là:

- "Những động tác thả sào, rút sào rập ràng nhanh như cắt".

- "Dượng Hương Thư như một pho tượng đồng đúc, các bắp thịt cuồn cuộn, hàm răng cắn chặt, quai hàm bạnh ra, cặp mắt nảy lửa ghì trên ngọn sào giống một một hiệp sĩ cùa Trường Sơn oai linh hùng vĩ".

- "Dọc sườn núi, những cây to mọc giữa bụi lúp xúp nom xa như những cụ vung tay hô đám con cháu tiến về phía trước".

3.3. Soạn câu 3 trang 43 SGK Ngữ văn 6 đầy đủ

Viết một đoạn văn từ ba đến năm câu tả Dượng Hương Thư đưa thuyền vượt qua thác dữ; trong đoạn văn có sử dụng phép so sánh:

Văn bản "Vượt thác" mang đến cho người đọc một bức tranh thiên nhiên hùng vĩ cùng với vẻ đẹp khỏe khoắn của con người. Đặc biệt là cảnh Dượng Hương Thư vượt thác được coi là một trong những đoạn đặc sắc nhất mà tác giả Võ Quảng viết về hành trình người lao động chinh phục khó khăn, thử thách. Nước từ trên cao đổ xuống hung hãn như muốn nuốt con thuyền. Dượng Hương Thư bình tĩnh ghì chặt đầu sào, chuyển hướng thuyền lao nhanh về phía trước. Nhìn Dượng lúc đó oai hùng hơn một dũng sĩ rừng xanh.

Ngày:24/12/2020 Chia sẻ bởi:

CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM