Bệnh lạc nội mạc tử cung - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị

Lạc nội mạc tử cung là vấn đề có thể xảy ra khi bạn đang trong độ tuổi sinh sản, khoảng 10% phụ nữ có thể gặp tình trạng này. Nếu bạn bị lạc nội mạc tử cung, các mô nội mạc trong lòng tử cung phát triển ra bên ngoài tử cung và lan ra ống dẫn trứng. Những mô lạc chỗ này vẫn hoạt động như các mô nội mạc tử cung bình thường, điều này có nghĩa là chúng sẽ bị bong ra và chảy máu trong chu kì kinh nguyệt. Tuy nhiên, do chúng phát triển bên ngoài tử cung, máu không thể chảy ra ngoài cơ thể mà bị ứ đọng lại, gây ra chảy máu bên trong và hiện tượng viêm, phù nề, dẫn đến nhiều triệu chứng khác.

Một số dấu hiệu và triệu chứng thường gặp của bệnh bao gồm:

Đau vùng chậu là dấu hiệu đầu tiên. Xuất hiện những cơn đau vùng chậu trong thời kì hành kinh và cơn đau càng ngày càng nặng theo thời gian, có thể xuất hiện đau trước và sau kì kinh. Lạc nội mạc tử cung quan sát thấy ở 40-80% phụ nữ có cơn đau vùng chậu Đau thắt lưng và đau bụng Đau trong hoặc sau khi quan hệ tình dục Đau khi đại tiện, tiểu tiện trong kì kinh nguyệt Thời gian hành kinh của bạn có thể kéo dài hơn hoặc bị chảy nhiều máu hơn, hoặc ra máu âm đạo giữa chu kỳ kinh Có máu trong phân hoặc nước tiểu Vô sinh; đôi khi vô sinh là dấu hiệu đầu tiên để bệnh nhân đi khám và phát hiện mình có lạc nội mạc tử cung Những triệu chứng khác có thể gặp: Mệt mỏi, tiêu chảy, táo bón, đầy hơi hoặc buồn nôn, đặc biệt là trong thời kỳ kinh nguyệt

Mức độ đau không phản ánh mức độ lan rộng của bệnh. Đôi khi bạn bị lạc nội mạc tử cung nặng nhưng không đau hoặc đau rất ít.

Bạn có thể gặp các triệu chứng khác không được đề cập. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về các dấu hiệu bệnh, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.

Khi nào bạn nên đến gặp bác sĩ?

Bạn nên liên hệ với bác sĩ khi có những dấu hiệu của lạc nội mạc tử cung, đặc biệt khi những triệu chứng này ảnh hưởng nhiều đến sinh hoạt hàng ngày của bạn.

Hiện vẫn chưa biết được nguyên nhân gây ra lạc nội mạc tử cung. Tuy nhiên, các nhà khoa học tin rằng có một số tác nhân có thể dẫn đến lạc nội mạc tử cung.

Nguyên nhân thứ nhất có thể do sự trào ngược của kinh nguyệt, đây là sự giải thích phổ biến cho lạc nội mạc tử cung. Thay vì di chuyển ra ngoài cơ thể, máu kinh có chứa các tế bào nội mạc tử cung chảy ngược lại thông qua các ống dẫn trứng vào trong khoang chậu, khiến các tế bào này dính vào phúc mạc vùng chậu và các bề mặt của các cơ quan vùng chậu

Một nguyên nhân nữa là sự chuyển dạng tế bào phôi thai: hormones estrogen có thể gây chuyển dạng tế bào phôi trong vùng chậu thành những tế bào dạng nội mạc tử cung ở giai đoạn dậy thì.

Nếu bạn từng thực hiện các phẫu thuật như cắt bỏ tử cung hoặc mổ lấy thai, những vết sẹo do phẫu thuật được hình thành có thể khiến các tế bào nội mạc tử cung dính vào đó, gây lạc nội mạc tử cung. Hệ thống mạch máu và mạch bạch huyết có thể đem tế bào nội mạc tử cung đi khắp cơ thể.

Rối loạn hệ miễn dịch có thể khiến cơ thể không thể nhận diện và phá hủy các mô nội mạc tử cung phát triển bên ngoài tử cung, gây ra lạc nội mạc tử cung.

Những ai thường mắc phải lạc nội mạc tử cung?

Lạc nội mạc tử cung có thể ảnh hưởng đến phụ nữ ở bất kỳ độ tuổi nào, đặc biệt là độ tuổi 30–50. Bạn có thể kiểm soát bệnh bằng cách giảm thiểu các tác nhân nguy cơ. Ngoài ra, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để biết thêm thông tin chi tiết.

Những yếu tố làm tăng nguy cơ mắc lạc nội mạc tử cung là gì?

Có nhiều yếu tố nguy cơ gây lạc nội mạc tử cung, chẳng hạn như:

Chưa từng sinh con Có người thân (mẹ, dì hoặc chị em gái) bị lạc nội mạc tử cung. Nhiều nghiên cứu cho thấy rằng thế hệ F1 sẽ bị nặng hơn những thế hệ F0 Mãn kinh muộn Chu kì kinh ngắn dưới 27 ngày, có kinh lượng nhiều hoặc kinh nguyệt kéo dài trên 7 ngày Lượng estrogen trong máu cao hoặc sử dụng hormon estrogen trong thời gian dài Trào ngược kinh nguyệt do tắc nghẽn lại bởi một bệnh lý nào đó Thiếu cân Bất thường ở cơ quan sinh sản.

Những kỹ thuật y tế nào dùng để chẩn đoán lạc nội mạc tử cung?

Các bác sĩ sẽ chẩn đoán bằng những thông tin thu thập được từ  các triệu chứng đang gặp (bao gồm vị trí cơn đau và cơn đau xảy ra lúc nào), các phương tiện chẩn đoán như khám vùng chậu, siêu âm, nội soi. Trong khám vùng chậu, bác sĩ sẽ thăm khám và có thể đánh giá được những vùng dầy lên bất thường như như u nang buồng trứng hay những xơ sẹo sau tử cung.

Siêu âm sóng âm cao tần qua ngã bụng hoặc ngả âm đạo.

Mặc dù bác sĩ có thể không biết được chính xác tình trạng của bạn nhờ vào hình ảnh siêu âm nhưng có thể xác định được những u nang liên quan tới lạc nội mạc tử cung.

MRI vùng chậu hỗ trợ cho việc lên kế hoạch phẫu thuật bằng cách đánh giá chính xác kích thước và vị trí của tổn thương lạc nội mạc tử cung.

Trong một số trường hợp, phẫu thuật sẽ được bác sĩ chỉ định. Với sự trợ giúp của nội soi, bác sĩ có thể biết được vị trí, mức độ lan rộng và kích thước của tổn thương lạc nội mạc tử cung, sinh thiết để có kết quả giải phẫu bệnh chính xác hỗ trợ việc xác định phương pháp điều trị phù hợp. Đôi khi tổn thương cũng có thể được cắt bỏ qua phẫu thuật nội soi.

Những phương pháp dùng để điều trị bệnh lạc nội mạc tử cung là gì?

Thật không may là không có phương pháp điều trị khỏi bệnh lạc nội mạc tử cung. Tuy nhiên, bạn có thể kiểm soát những cơn đau và tình trạng vô sinh. Dựa trên mức độ của các triệu chứng và mong muốn có thai của bạn, bạn có thể lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp.

Hai phương pháp điều trị chính là sử dụng thuốc và phẫu thuật. Điều trị bảo tồn, nội khoa bằng thuốc là ưu tiên hàng đầu. Phẫu thuật được thực hiện sau khi điều trị nội khoa thất bại.

Nếu chỉ bị đau nhẹ, không có dự định mang thai hoặc gần tới giai đoạn mãn kinh, bạn có thể không cần điều trị.

Thuốc là một lựa chọn điều trị khác trong trường hợp bạn bị đau hoặc ra máu âm đạo nhưng chưa có kế hoạch mang thai. Các thuốc này có thể bao gồm biện pháp tránh thai bằng hormone để ngăn chặn tiến triển của lạc nội mạc tử cung, hoặc thuốc kháng viêm để giúp bạn kiểm soát cơn đau. Khi những cơn đau của bạn càng ngày càng dữ dội hơn hoặc các thuốc kể trên và các thuốc kháng viêm không steroid không có tác dụng, bạn nên thử liệu pháp hormone khác mạnh hơn. Tuy nhiên các thuốc hormone không có tác dụng điều trị lạc nội mạc tử cung vĩnh viễn, và bệnh có thể quay trở lại khi bạn ngưng thuốc.

Nếu đang có ý định mang thai, bạn có thể đồng thời điều trị vô sinh và phẫu thuật. Thậm chí nếu liệu pháp hormone mạnh vẫn không có tác dụng hoặc các cơ quan khác bị ảnh hưởng, thì bước tiếp theo chính là phẫu thuật.  Phẫu thuật có thể lấy đi những tổn thương lạc nội mạc tử cung và phá bỏ các mô viêm dính trong khi vẫn bảo tồn tử cung, vòi trứng và buồng trứng, do đó làm tăng khả năng bạn có thai.

Nếu bạn không dự tính có con, phẫu thuật có thể cắt bỏ buồng trứng và tử cung. Khi cắt bỏ buồng trứng, lượng hormone estrogen giảm xuống sẽ có thể giúp giảm đau ở một số người bệnh. Việc cắt bỏ tử cung cũng giúp giảm các triệu chứng do lạc nội mạc tử cung trong cơ tử cung như rong kinh, ra máu kinh lượng nhiều, đau bụng do co thắt cơ tử cung…

Bạn sẽ có thể kiểm soát bệnh lạc nội mạc tử cung nếu áp dụng các biện pháp sau:

Tắm nước ấm hoặc chườm túi nóng sẽ giúp thư giãn các cơ vùng chậu và giảm co thắt cũng như giảm đau.

Tập thể dục thường xuyên có thể cải thiện các triệu chứng.

Bạn cũng có thể thử các kỹ thuật thư giãn và liệu pháp sinh học như châm cứu, sử dụng thảo dược, mát xa, giảm stress…

Chế độ ăn nhiều rau quả và hạn chế thịt đỏ. Một số nghiên cứu cho rằng chế độ ăn nhiều chất béo và thịt sẽ kích thích cơ thể sản xuất ra Prostagladins sẽ tạo ra nhiều estrogen.

Lạc nội mạc tử cung gần như là một tình trạng mãn tính và không có cách nào phòng tránh. Tuy nhiên, khi được chẩn đoán lạc nội mạc tử cung, có nhiều phương pháp điều trị giảm đau và phục hồi khả năng sinh sản. Bạn đừng quá lo lắng về bệnh vì không phải trường hợp lạc nội mạc tử cung nào cũng gây vô sinh. Đa phần những khó chịu do lạc nội mạc tử cung là tình trạng đau đớn mỗi khi hành kinh. Về phương diện này thì có nhiều thuốc giảm đau hỗ trợ để giúp bạn có thể trải qua những ngày này dễ dàng hơn.

Trên đây là một số thông tin liên quan đến bệnh lạc nội mạc tử cung, hy vọng bài viết sẽ hữu ích cho các bạn trong quá trình tìm hiểu và điều trị bệnh!