Sinh học 7 Bài 38: Thằn lằn bóng đuôi dài

- Môi trường sống: trên cạn.

- Đời sống:

• Sống nơi khô ráo, thích phơi nắng.
• Ăn sâu bọ.
• Có tập tính trú đông.
• Là động vật biến nhiệt.

- Sinh sản:

• Thụ tinh trong.
• Trứng có vỏ dai, nhiều noãn hoàng, phát triển trực tiếp.

a. Cấu tạo ngoài

• Thằn lằn bóng đuôi dài có bốn chi ngắn, yếu với năm ngón chân có vuốt. Da khô có vảy sừng bao bọc. Cổ dài nên đầu có thể quay về các phía, mắt có mi cử động, màng nhĩ nằm ở trong hốc tai ở hai bên đầu.

A. Thằn lằn bóng; B. Ngón chân có vuốt

• Đặc điểm cấu tạo ngoài của thằn lằn bóng đuôi dài thích nghi với đời sống ở cạn.

• Da khô có vây sừng bao bọc: Ngăn cản sự thoát hơi nước của cơ thể

• Có cổ dài: Phát huy được các giác quan nằm trên đầu, tạo điều kiện bắt mồi dễ dàng

• Mắt có mí cử động, có nước mắt: Bảo vệ mắt, giữ nước mắt để màng mắt không bị khô

• Màng nhĩ nằm trong một hốc nhỏ bên đầu: Bảo vệ màng nhĩ và hướng các dao động âm thanh vào màng nhĩ

• Thân dài đuôi rất dài: Động lực chính của sự di chuyển

• Bàn chân có 5 ngón có vuốt: Tham gia sự di chuyển trên cạn

b. Di chuyển

Khi di chuyển thân và đuôi tì vào đất, cử động uốn thân phối hợp các chi → tiến lên phía trước.

Các động tác của thân, đuôi và chi của thằn lằn khi di chuyển trên mặt đất

Chân cố định vào đất

Chân di động kéo con vật về phía trước

Những đoạn đường đã di chuyển được

Hướng di chuyển của thằn lằn

Giải thích những đặc điểm sau ở thằn lằn?

1. Nêu đặc điểm sinh sản của thằn lằn ?

2. Vì sao số lượng trứng của thằn lằn lại ít?

3. Trứng thằn lằn có vỏ dai có ý nghĩa gì đối với đời sống ở cạn?

4. Sự phát triển của thằn lằn có giống ếch đồng không?

Hướng dẫn giải

1. đặc điểm sinh sản của thằn lằn là Đẻ trứng, thụ tinh trong.

2. Thằn lằn thụ tinh trong khiến tỉ lệ trứng gặp tinh trùng cao nên số lượng trứng ít.

3. Trứng có vỏ dai giúp bảo vệ trứng khỏi bị động vật khác ăn.

4. Sự phát triển của thằn lằn không giống ếch đồng. Phát triển trực tiếp.

Câu 1: So sánh đặc điểm đời sống của thằn lằn bóng đêm đuôi dài với ếch đồng?

Câu 2: Tại sao ở bò sát trứng có vỏ dai hoặc vỏ đá vôi và giàu noãn hoàng? 

Câu 1: Đặc điểm đời sống của thằn lằn bóng đuôi dài

a. Thích phơi nắng, trú đông trong các hốc đất khô ráo

b. Bắt mồi về ban ngày

c. Sống và bắt mồi nơi khô ráo

d. Tất cả các đặc điểm trên đúng

Câu 2: Đặc điểm nào của thằn lằn có giúp ngăn cản sự thoát hơi nước của cơ thể

a. Da khô có vảy sừng bao bọc

b. Mắt có mi cử động, có nước mắt

c. Có cổ dài

d. Màng nhĩ nằm trong hốc tai

Câu 3: Cơ quan hô hấp của thằn lằn là

a. Mang

b. Da

c. Phổi

d. Da và phổi

Câu 4: Thằn lằn bóng đuôi dài là

a. Động vật biến nhiệt

b. Động vật hằng nhiệt

c. Động vật đẳng nhiệt

d. Không có nhiệt độ cơ thể

Sau khi học xong bài này các em cần:

• Nêu được những điểm giống nhau và khác nhau giữa đời sống của thằn lằn bóng đuôi dài với ếch đồng.
• Nêu được những đặc điểm cấu tạo ngoài của thằn lằn thích nghi với điều kiện sống ở cạn.
• Mô tả được cách di chuyển của thằn lằn.