Hoá học 9 Bài 31: Sơ lược về bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học

1.4. Ý nghĩa của bảng tuần hoàn

2. Bài tập minh họa

2.1. Dạng 1: Cấu tạo, tính chất nguyên tử

Từ vị trí của các nguyên tử ta nhận xét được như sau:

• Trong một chu kì: Tính phi kim tăng. Như vậy tính phi kim của Cl > tính phi kim của S.
• Trong một nhóm: Tính phi kim giảm. Như vậy so về tính phi kim thì F > Cl > Br.

Nguyên tử của nguyên tố X có điện tích hạt nhân là 16+, 3 lớp electron, lớp electron ngoài cùng có 6 electron. Hãy cho biết vị trí của X trong bảng tuần hoàn.

Hướng dẫn giải

Nguyên tử của nguyên tố X có điện tích hạt nhân là 16+, 3 lớp electron, lớp electron ngoài cùng có 6 electron nên X ở ô 16, chu kì 3, nhóm VI, là một phi kim vì đứng gần cuối chu kì 3 và gần đầu nhóm VI.

Hãy sắp xếp các nguyên tố sau theo chiều tính phi kim tăng dần: F, O, N, P, As. Giải thích.

Hướng dẫn giải

Chiều tính phi kim tăng từ: As, P, N, O, F.

Giải thích:

- N, P và As trong cùng một nhóm, mà điện tích hạt nhân của N < P < As nên tính phi kim của N > P > As

- N, O và F trong cùng một chu kì, mà điện tích hạt nhân của N < O < F nên tính phi kim của N < O < F

→ Theo tính chất bắc cầu, tính phi kim của As < P < N < O < F.

Câu 1: Dựa vào bảng tuần hoàn các nguyên tố hoá học, hãy

a) So sánh mức độ hoạt động hoá học của Si, P, S, Cl.

b) So sánh mức độ hoạt động hoá học của Na, Mg, Al.

Câu 2: Hãy cho biết các sắp xếp nào sau đây đúng theo chiều tính kim loại giảm dần:

a) Na, Mg, Al, K.

b) K, Na, Mg, Al.

c) Al, K, Na, Mg.

d) Mg, K, Al, Na.

Giải thích sự lựa chọn.

Câu 3: Nguyên tố R tạo thành hợp chất khí với hiđro có công thức hoá học chung là RH₄. Trong hợp chất có hoá trị cao nhất với oxi thì O chiếm 72,73% khối lượng.

a) Hãy xác định tên nguyên tố R.

b) Viết công thức hoá học các hợp chất của nguyên tố R với oxi và hiđro.

c) Cho biết vị trí của nguyên tố R trong bảng tuần hoàn.

Câu 1: Bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học

A. Chiều nguyên tử khối tăng dần.

B. Chiều điện tích hạt nhân tăng dần.

C. Tính kim loại tăng dần.

D. Tính phi kim tăng dần. 

Câu 2: Số thứ tự chu kì trong bảng tuần hoàn cho biết:

A. Số thứ tự của nguyên tố.

B. Số electron lớp ngoài cùng.

C. Số hiệu nguyên tử.

D. Số lớp electron.

Câu 3: Số nhóm trong bảng tuần hoàn cho biết:

A. Số electron lớp ngoài cùng.

B. Số thứ tự của nguyên tố.

C. Số hiệu nguyên tử.

D. Số lớp electron.

Câu 4: dãy nào sau đây thể hiện mức độ hoạt động hóa học của kim loại tăng dần:

A. Be , Fe , Ca , Cu

B. Ca , K , Mg , Ag

C. Al , Zn , Co , Ca

D. Ni , Mg , Li , Fr

Sau bài học cần nắm:

• Ô nguyên tố, về chu kì và nhóm.
• Từ cấu tạo nguyên tử của một số nguyên tố điển hình (thuộc 20 nguyên tố đầu tiên) dự đoán vị trí và tính chất hoá học cơ bản của chúng và ngược lại.
• So sánh tính kim loại hoặc tính phi kim của một số nguyên tố cụ thể với các nguyên tố lân cận (trong số 20 nguyên tố đầu tiên).