Hóa học 9 Bài 7: Tính chất hóa học của bazơ

- Quỳ tím hóa xanh.

- Phenolphtalein không màu thành đỏ.

Oxit axit tác dụng với dung dịch bazơ tạo thành muối và nước.

CO₂ + Ca(OH)₂ → CaCO₃ (kết tủa trắng) + H₂O

Ca(OH)₂ + SO₂ → CaSO₃ + H₂O

6KOH + P₂O₅ → 2K₃PO₄ + 3H₂O 

H₂SO₄l + Cu(OH)₂ → CuSO₄  + 2H₂O

Fe(OH)₃ + 3HCl → FeCl₃ + 3H₂O

Ba(OH)₂ + 2HNO₃→  Ba(NO₃)₂ + 2H₂O 

Cu(OH)₂   CuO + H₂O

Màu xanh         Màu đen 

Có những bazơ sau: NaOH, Cu(OH)₂, Ba(OH)₂. Hãy cho biết những bazơ nào: (viết phương trình hóa học minh họa nếu có) 

a) Tác dụng được với dd HCl?

b) Bị nhiệt phân hủy?

c) Tác dụng được với CO₂?

d) Đổi màu quì tím thành xanh?

Hướng dẫn giải

a) Tác dụng được với dd HCl: NaOH, Cu(OH)₂, Ba(OH)₂

2NaOH (dd) + 2HCl (dd) → 2NaCl (dd)  + H₂O (l)

Cu(OH)₂ (dd) + 2HCl (dd) → CuCl₂ (dd)  + 2H₂O (l)

Ba(OH)₂ (dd) + 2HCl (dd) → FeCl₂ (dd)  + 2H₂O (l)

b) Bị nhiệt phân hủy: Cu(OH)₂

Cu(OH)₂ (r)   CuO (r)   + H₂O (h)

c) Tác dụng được với CO₂: NaOH, Ba(OH)₂

2NaOH (dd)  + CO₂ (k) → Na₂CO₃ (dd) + H₂O (l)

Ba(OH)₂ (dd)  + CO₂ (k) → BaCO₃ (dd) + H₂O (l)

d) Đổi màu quì tím thành xanh: NaOH, Ba(OH)₂

Bằng phương pháp hoá học hãy nhận biết các dung dịch sau: HCl, NaOH, Na₂SO₄, NaCl.

Hướng dẫn giải

Trích các mẫu thử để nhận biết

- Dùng quì tím  nhận biết HCl vì làm quì tím hoá đỏ, NaOH làm quì tím hoá xanh, Na₂SO₄ và NaCl không làm đổi màu quì tím.

- Dùng dung dịch BaCl₂ để nhận biết 2 dung dịch không làm đổi màu quì tím Na₂SO₄ phản ứng tạo kết tủa trắng, NaCl không phản ứng.

Cần bao nhiêu ml dung dịch NaOH 0,75M để trung hoà 400ml hỗn hợp dung dịch axit gồm H₂SO₄ 0,5M và HCl 1M.

Hướng dẫn giải

Đổi 400ml thành 0,4 lít

Số mol mỗi axit là:

n_H2SO4 = C_M.V = 0,4.0,5 = 0,2 (mol)

n_HCl = C_M.V = 0,4.1 = 0,4 (mol)

Phương trình phản ứng:

H₂SO₄ + 2NaOH → Na₂SO₄ + 2H₂O

0,2 →      0,4 (mol)

HCl + NaOH → NaCl  + H₂O

0,4 →  0,4 (mol)

Số ml dung dịch NaOH 0,75M cần để trung hòa lượng axit trên là:

C_M = n.V⇒ V = n.C_M  = 0,4 + 0,4.0,75 = 1,07 (lit)

Câu 1: Hãy viết công thức hoá học của các

a) bazơ ứng với những oxit sau: Na₂O, BaO, Al₂O₃, Fe₂O₃.

b) oxit ứng với những bazơ sau: KOH, Ca(OH)₂, Zn(OH)₂, Cu(OH)₂.

Câu 2: Cho 15,5 gam natri oxit Na₂O tác dụng với nước, thu được 0,5 lít dung dịch bazơ.

a) Viết phương trình hóa học và tính nồng độ mol của dung dịch bazơ thu được.

b) Tính thể tích dung dịch H₂SO₄ 20% có khối lượng riêng 1,14 g/ml cần dùng để trung hòa dung dịch bazơ nói trên.

Câu 3: Có 4 lọ không nhãn, mỗi lọ đựng một dung dịch không màu sau: NaCl, Ba(OH)₂, NaOH, Na₂SO₄. Chỉ được dùng quỳ tím, làm thế nào nhận biết dung dịch đựng trong mỗi lọ bằng phương pháp hóa học? Viết các phương trình hóa học.

Câu 1: Dung dịch làm phenolphtalein không màu thành màu hồng là:

A. H₂SO₄

B. NaCl  

C. Ca(OH)₂ 

D. K₂SO₄

Câu 2: Chỉ dùng nước có thể nhận biết chất rắn nào trong 4 chất rắn sau đây:

A. Zn(OH)₂ 

B. Fe(OH)₂

C. NaOH

D. Al(OH)₃

Câu 3: Chất khí sẽ không bị giữ lại khi cho qua dung dịch Ca(OH)2 là:

A. CO₂

B. O₂

C. SO₂

D. Cả A , B và C

Câu 4: Dung dịch KOH phản ứng với dãy oxit:

A. CO₂; SO₂; P₂O₅; Fe₂O₃ 

B. Fe₂O₃; SO₂; SO₃; MgO

C. P₂O_5; CO₂; Al₂O₃ ; SO₃

D. P₂O₅ ; CO₂; CuO; SO₃

Câu 5: Dãy các bazơ  bị nhiệt phân huỷ tạo thành oxit bazơ tương ứng và nước:

A. Cu(OH)₂ ; Zn(OH)₂; Al(OH)₃; Mg(OH)₂

B. Cu(OH)₂ ; Zn(OH)₂; Al(OH)₃; NaOH

C. Fe(OH)₃; Cu(OH)₂; KOH; Mg(OH)₂

D. Fe(OH)₃; Cu(OH)₂; Ba(OH)₂; Mg(OH)₂

Sau bài học cần nắm:

• Tính chất hoá học chung của bazơ (tác dụng với chất chỉ thị màu, và với axit)
• Tính chất hoá học riêng của bazơ tan (kiềm) (tác dụng với oxit axit và với dung dịch muối); tính chất riêng của bazơ không tan trong nước (bị nhiệt phân huỷ).