Sinh học 7 Bài 37: Đa dạng và đặc điểm chung của lớp Lưỡng cư

Lưỡng cư có khoảng 4000 loài chia thành 3 bộ phân biệt bởi đặc điểm cơ bản của chân và đuôi.

• Bộ lưỡng cư không đuôi: Số lượng lớn nhất như (ếch đồng, cóc nhà...) Thân ngắn, không đuôi, chi sau > chi trước
• Bộ có đuôi (đại diện cá cóc Tam Đảo) Có đuôi lớn, 4 chi gần bằng nhau
• Bộ không chân(đại diện ếch trun, ếch giun). Thân dài gống giun, không chân.

Chủ yếu sống ở những suối nước trong thuộc vùng núi Tam Đảo, gặp nguy hiểm trốn vào các hang hốc. Hoạt động chủ yếu về ban ngày.

Ếch cây hay chẫu chàng sống trên cây, bụi cây, rất gần các vực nước.

Ngón chân có giác bám lớn leo cây, gặp nguy hiểm nhảy xuống nước hay ẩn vào cây. Hoạt động vào ban đêm.

Ễnh ương lớn ưa sống trong nước hơn trên cạn,

nuốt khi vào cơ thể căng phồng như một chiếc phao bơi, làm kẻ thù phải sợ. Hoạt động vào ban đêm.

Cóc nhà sống trên cạn. Da xù xì co nhiều tuyến độc.

Hai tuyến mang tai lớn. Người ăn phải nhựa cóc, trứng và gan thường bị chết vì ngộ độc.

Hoạt động buổi chiều và ban đêm.

Ếch giun chỉ gặp ở miền núi, sống chui luồn trong hang đất xốp gần ao hồ đẻ trứng gần nơi có nước.

Trứng được ếch cái cuốn lấy để bảo vệ. Tự vệ bằng cách trốn vào khe đất, hoạt động cả ngày và đêm.

Lưỡng cư là ĐVCXS thích nghi với đời sống vừa ở nước vừa ở cạn:

• Da trần và ẩm ướt.
• Di chuyển bằng 4 chi.
• Hô hấp bằng da và phổi.
• Tim 3 ngăn, 2 vòng tuần hoàn, máu đi nuôi cơ thể là máu pha.
• Sinh sản trong môi trường nước. Thụ tinh ngoài, nòng nọc phát triển qua biến thái.
• Là động vật biến nhiệt.

1.4. Vai trò của lưỡng cư

• Tiêu diệt sâu bọ phá hoại vào ban đêm, bổ sung hoạt động này cho chim vào ban ngày và tiêu diệt sinh vật trung gian gây bệnh (muỗi, ruồi)
• Giá trị thực phẩm (ếch đồng)
• Làm thuốc chữa suy dinh dưỡng hoặc chế lục thần hoàn chữa kinh giật
• Là vật thí nghiệm trong sinh lí học

• Hiện nay số lượng lưỡng cư bị suy giảm rất nhiều trong tự nhiên do săn bắt để làm thực phẩm, sử dụng rộng rãi thuốc trừ sâu và ô nhiễm môi trường. Vì thế lưỡng cư cần được bảo vệ và tổ chức gây nuôi những loài có ý nghĩa kinh tế.

Câu 1: Vì sao số lượng lưỡng cư giảm?

Hướng dẫn giải

Số lượng lưỡng cư giảm là do:

• Săn bắt để làm thực phẩm
• Sử dụng rộng rãi thuốc trừ sâu
• Ô nhiễm môi trường

Câu 2: Nêu vai trò của lưỡng cư đối với con người.

Hướng dẫn giải

Vai trò của lưỡng cư đối với con người là:

• Giá trị thực phẩm.
• Là vật thí nghiệm trong sinh lí học.
• Làm thuốc hoặc chế lục thần hoàn, tiêu diệt sinh vật trung gian gây bệnh và sâu bọ.

Câu 1: Nêu đặc điểm chung của lưỡng cư?

Câu 2: Nêu tập tính tự vệ của cá cóc tam đảo và ếch giun?

Câu 1: Trên thế giới có bao nhiêu loài Lưỡng cư

a. 1000 loài

b. 2000 loài

c. 3000 loài

d. 4000 loài

Câu 2: Lớp Lưỡng cư chia làm mấy bộ

a. 2 bộ là Bộ Lưỡng cư có đuôi và Bộ Lưỡng cư không đuôi

b. 2 bộ là Bộ Lưỡng cư không đuôi và Bộ Lưỡng cư không chân

c. 2 bộ là Bộ Lưỡng cư có đuôi và Bộ Lưỡng cư không chân

d. 3 bộ là Bộ Lưỡng cư có đuôi, Bộ Lưỡng cư không đuôi và Bộ Lưỡng cư không chân

Câu 3: Bộ Lưỡng cư nào có số lượng loài lớn nhất

a. Bộ Lưỡng cư có đuôi

b. Bộ Lưỡng cư không đuôi

c. Bộ Lưỡng cư không chân

d. Bộ Lưỡng cư có chân

Câu 4: Đại diện của Bộ Lưỡng cư có đuôi là

a. Ếch cây

b. Cá cóc Tam Đảo

c. Ễnh ương

d. Ếch giun

Sau khi học xong bài này các em cần:

• Trình bày được sự đa dạng của lưỡng cư thể hiện ở thành phần loài, môi trường sống và tập tính.
• Vai trò của lưỡng cư trong tự nhiên và trong đời sống.
• Trình bày được các đặc điểm chung của lưỡng cư.