Sinh học 7 Bài 38: Thằn lằn bóng đuôi dài
Lớp bò sát là có đời sống thích nghi hoàn toàn ở môi trường trên cạn. Vậy chúng có cấu tạo và hoạt động sống khác với ếch đồng như thế nào? Chúng ta cùng nhau tìm hiểu bài học dưới đây!
Mục lục nội dung
1. Tóm tắt lý thuyết
1.1. Đời sống
- Môi trường sống: trên cạn.
- Đời sống:
- Sống nơi khô ráo, thích phơi nắng.
- Ăn sâu bọ.
- Có tập tính trú đông.
- Là động vật biến nhiệt.
- Sinh sản:
- Thụ tinh trong.
- Trứng có vỏ dai, nhiều noãn hoàng, phát triển trực tiếp.
1.2. Cấu tạo và di chuyển
a. Cấu tạo ngoài
- Thằn lằn bóng đuôi dài có bốn chi ngắn, yếu với năm ngón chân có vuốt. Da khô có vảy sừng bao bọc. Cổ dài nên đầu có thể quay về các phía, mắt có mi cử động, màng nhĩ nằm ở trong hốc tai ở hai bên đầu.
A. Thằn lằn bóng; B. Ngón chân có vuốt
- Đặc điểm cấu tạo ngoài của thằn lằn bóng đuôi dài thích nghi với đời sống ở cạn.
- Da khô có vây sừng bao bọc: Ngăn cản sự thoát hơi nước của cơ thể
- Có cổ dài: Phát huy được các giác quan nằm trên đầu, tạo điều kiện bắt mồi dễ dàng
- Mắt có mí cử động, có nước mắt: Bảo vệ mắt, giữ nước mắt để màng mắt không bị khô
- Màng nhĩ nằm trong một hốc nhỏ bên đầu: Bảo vệ màng nhĩ và hướng các dao động âm thanh vào màng nhĩ
- Thân dài đuôi rất dài: Động lực chính của sự di chuyển
- Bàn chân có 5 ngón có vuốt: Tham gia sự di chuyển trên cạn
b. Di chuyển
Khi di chuyển thân và đuôi tì vào đất, cử động uốn thân phối hợp các chi → tiến lên phía trước.
Các động tác của thân, đuôi và chi của thằn lằn khi di chuyển trên mặt đất
Chân cố định vào đất
Chân di động kéo con vật về phía trước
Những đoạn đường đã di chuyển được
Hướng di chuyển của thằn lằn
2. Bài tập minh họa
Giải thích những đặc điểm sau ở thằn lằn?
1. Nêu đặc điểm sinh sản của thằn lằn ?
2. Vì sao số lượng trứng của thằn lằn lại ít?
3. Trứng thằn lằn có vỏ dai có ý nghĩa gì đối với đời sống ở cạn?
4. Sự phát triển của thằn lằn có giống ếch đồng không?
Hướng dẫn giải
1. đặc điểm sinh sản của thằn lằn là Đẻ trứng, thụ tinh trong.
2. Thằn lằn thụ tinh trong khiến tỉ lệ trứng gặp tinh trùng cao nên số lượng trứng ít.
3. Trứng có vỏ dai giúp bảo vệ trứng khỏi bị động vật khác ăn.
4. Sự phát triển của thằn lằn không giống ếch đồng. Phát triển trực tiếp.
3. Luyện tập
3.1. Bài tập tự luận
Câu 1: So sánh đặc điểm đời sống của thằn lằn bóng đêm đuôi dài với ếch đồng?
Câu 2: Tại sao ở bò sát trứng có vỏ dai hoặc vỏ đá vôi và giàu noãn hoàng?
3.2. Bài tập trắc nghiệm
Câu 1: Đặc điểm đời sống của thằn lằn bóng đuôi dài
a. Thích phơi nắng, trú đông trong các hốc đất khô ráo
b. Bắt mồi về ban ngày
c. Sống và bắt mồi nơi khô ráo
d. Tất cả các đặc điểm trên đúng
Câu 2: Đặc điểm nào của thằn lằn có giúp ngăn cản sự thoát hơi nước của cơ thể
a. Da khô có vảy sừng bao bọc
b. Mắt có mi cử động, có nước mắt
c. Có cổ dài
d. Màng nhĩ nằm trong hốc tai
Câu 3: Cơ quan hô hấp của thằn lằn là
a. Mang
b. Da
c. Phổi
d. Da và phổi
Câu 4: Thằn lằn bóng đuôi dài là
a. Động vật biến nhiệt
b. Động vật hằng nhiệt
c. Động vật đẳng nhiệt
d. Không có nhiệt độ cơ thể
4. Kết luận
Sau khi học xong bài này các em cần:
- Nêu được những điểm giống nhau và khác nhau giữa đời sống của thằn lằn bóng đuôi dài với ếch đồng.
- Nêu được những đặc điểm cấu tạo ngoài của thằn lằn thích nghi với điều kiện sống ở cạn.
- Mô tả được cách di chuyển của thằn lằn.
Tham khảo thêm
- doc Sinh học 7 Bài 31: Cá chép
- doc Sinh học 7 Bài 32: Thực hành Mổ cá
- doc Sinh học 7 Bài 33: Cấu tạo trong của cá chép
- doc Sinh học 7 Bài 34: Đa dạng và đặc điểm chung của các lớp Cá
- doc Sinh học 7 Bài 35: Ếch đồng
- doc Sinh học 7 Bài 36: Thực hành Quan sát cấu tạo trong của ếch đồng trên mẫu mổ
- doc Sinh học 7 Bài 37: Đa dạng và đặc điểm chung của lớp Lưỡng cư
- doc Sinh học 7 Bài 39: Cấu tạo trong của thằn lằn
- doc Sinh học 7 Bài 40: Đa dạng và đặc điểm chung của lớp Bò sát
- doc Sinh học 7 Bài 41: Chim bồ câu
- doc Sinh học 7 Bài 42: Thực hành Quan sát bộ xương, mẫu mổ chim bồ câu
- doc Sinh học 7 Bài 43: Cấu tạo trong của chim bồ câu
- doc Sinh học 7 Bài 44: Đa dạng và đặc điểm chung của lớp chim
- doc Sinh học 7 Bài 45: Thực hành Xem băng hình về đời sống và tập tính của chim
- doc Sinh học 7 Bài 46: Thỏ
- doc Sinh học 7 Bài 47: Cấu tạo trong của thỏ
- doc Sinh học 7 Bài 48: Đa dạng của lớp Thú và Bộ Thú huyệt, bộ Thú túi
- doc Sinh học 7 Bài 49: Đa dạng của lớp Thú Bộ Dơi và bộ Cá voi
- doc Sinh học 7 Bài 50: Đa dạng của lớp Thú và Bộ Ăn sâu bọ, bộ Gặm nhấm, bộ Ăn thịt
- doc Sinh học 7 Bài 51: Đa dạng của lớp Thú và Các bộ Móng guốc và bộ Linh trưởng
- doc Sinh học 7 Bài 52: Thực hành Xem băng hình về đời sống và tập tính của Thú