Giải bài tập SBT Hóa 10 Bài 9: Sự biến đổi tính chất của các NTHH
Dựa theo nội dung SBT Hóa học 10 eLib xin giới thiệu đến các em học sinh bài giải Sự biến đổi tính chất của các NTHH. Định luật tuần hoàn. Bài này sẽ giúp các em nắm vững được lý thuyết cũng như cách giải các bài tập đầy đủ, chi tiết và rõ ràng. Hy vọng đây sẽ là tài liệu tham khảo hữu ích với các em học sinh.
Mục lục nội dung
1. Giải bài 9.1 trang 21 SBT Hóa học 10
2. Giải bài 9.2 trang 22 SBT Hóa học 10
3. Giải bài 9.3 trang 22 SBT Hóa học 10
4. Giải bài 9.4 trang 22 SBT Hóa học 10
5. Giải bài 9.5 trang 22 SBT Hóa học 10
6. Giải bài 9.6 trang 22 SBT Hóa học 10
7. Giải bài 9.7 trang 22 SBT Hóa học 10
8. Giải bài 9.8 trang 22 SBT Hóa học 10
9. Giải bài 9.9 trang 22 SBT Hóa học 10
10. Giải bài 9.10 trang 23 SBT Hóa học 10
11. Giải bài 9.11 trang 23 SBT Hóa học 10
12. Giải bài 9.12 trang 23 SBT Hóa học 10
13. Giải bài 9.13 trang 23 SBT Hóa học 10
14. Giải bài 9.14 trang 23 SBT Hóa học 10
15. Giải bài 9.15 trang 23 SBT Hóa học 10
16. Giải bài 9.16 trang 23 SBT Hóa học 10
17. Giải bài 9.17 trang 24 SBT Hóa học 10
18. Giải bài 9.18 trang 24 SBT Hóa học 10
19. Giải bài 9.19 trang 24 SBT Hóa học 10
20. Giải bài 9.20 trang 24 SBT Hóa học 10
1. Giải bài 9.1 trang 21 SBT Hóa học 10
Dãy nguyên tố nào sau đây sắp xếp theo chiều tăng dần của bán kính nguyên tử ?
A. Be, F, O, C, Mg.
B. Mg, Be, C, O, F.
C. F, O, C, Be, Mg.
D. F, Be, C, Mg, O.
Phương pháp giải
Xem lại lý thuyết sự biến đổi tuần hoàn tính chất hóa học của nguyên tố hóa học
Hướng dẫn giải
Be, Mg thuộc cùng nhóm IIA
Be, C, O, F thuộc cùng chu kì 2
Trong cùng 1 nhóm, bán kính nguyên tử tăng theo chiều tăng ĐTHN
Trong cùng một chu kì, bán kính giảm theo chiều tăng ĐTHN
→ Thứ tự tăng dần bán kính nguyên tử: F, O, C, Be, Mg
→ Chọn C
2. Giải bài 9.2 trang 22 SBT Hóa học 10
Trong các nguyên tố sau, nguyên tử của nguyên tố có bán kính lớn nhất là
A. Al.
B. P
C. S .
D. K.
Phương pháp giải
Xem lại lý thuyết sự biến đổi tuần hoàn tính chất hóa học của nguyên tố hóa học
Hướng dẫn giải
Al, P, S thuộc cùng chu kì 3
K thuộc chu kì 4
Trong cùng 1 nhóm, bán kính nguyên tử tăng theo chiều tăng ĐTHN
Trong cùng một chu kì, bán kính giảm theo chiều tăng ĐTHN
→ Nguyên tố có bán kính lớn nhất là K
→ Chọn D
3. Giải bài 9.3 trang 22 SBT Hóa học 10
Dãy nguyên tố nào sau đây sắp xếp theo chiều tăng dần độ âm điện của nguyên tử?
A. Li, F, N, Na, C.
B. F, Li, Na, C, N.
C. Na, Li, C, N, F.
D. N, F, Li, C, Na.
Phương pháp giải
Xem lại lý thuyết sự biến đổi tuần hoàn tính chất hóa học của nguyên tố hóa học.
Hướng dẫn giải
Li, Na thuộc cùng nhóm IA
Li, C, N, F thuộc cùng chu kì 2
Trong cùng 1 nhóm, độ âm điện giảm theo chiều tăng ĐTHN
Trong cùng một chu kì, độ âm điện tăng theo chiều tăng ĐTHN
→ thứ tự độ âm điện tăng dần Na, Li, C, N, F
→ Chọn C
4. Giải bài 9.4 trang 22 SBT Hóa học 10
Trong các nguyên tố sau, nguyên tử của nguyên tố có độ âm điện lớn nhất là
A. Bo.
B. Nito.
C. Oxi.
D. Magie.
Phương pháp giải
Xem lại lý thuyết sự biến đổi tuần hoàn tính chất hóa học của nguyên tố hóa học.
Hướng dẫn giải
Mg thuộc chu kì 3
B, N, O thuộc cùng chu kì 2
Trong cùng 1 nhóm, độ âm điện giảm theo chiều tăng ĐTHN
Trong cùng một chu kì, độ âm điện tăng theo chiều tăng ĐTHN
→ nguyến tố có độ âm điện lớn nhất là Oxi
→ Chọn C
5. Giải bài 9.5 trang 22 SBT Hóa học 10
Trong nhóm A, theo chiều tăng của điện tích hạt nhân, tính kim loại biến đổi theo chiều nào cho dưới đây ?
A. Tăng dần.
B. Giảm dần.
C. Không thay đổi.
D. Không biến đổi một chiều.
Phương pháp giải
Xem lại lý thuyết sự biến đổi tuần hoàn tính chất hóa học của nguyên tố hóa học.
Hướng dẫn giải
Trong 1 nhóm A, theo chiều tăng ĐTHN tính kim loại tăng
→ Chọn A
6. Giải bài 9.6 trang 22 SBT Hóa học 10
Độ âm điện của các nguyên tố trong dãy : \({}_{11}Na - {}_{12}Mg - {}_{13}Al - {}_{15}P - {}_{17}Cl\) biến đổi theo chiều nào cho sau đây ?
A. Tăng dần.
B. Giảm dần.
C. Không thay đổi.
D. Không biến đổi một chiều.
Phương pháp giải
Xem lại lý thuyết sự biến đổi tuần hoàn tính chất hóa học của nguyên tố hóa học
Hướng dẫn giải
Na, Mg, Al, P, Cl cùng thuộc chu kì 3
Trong cùng một chu kì, độ âm điện tăng theo chiều tăng ĐTHN
→ Chọn A
7. Giải bài 9.7 trang 22 SBT Hóa học 10
Tính bazơ trong dãy hiđroxit NaOH, \(Mg(OH)_2\), \(Al(OH)_3\) biến đổi theo chiều nào cho dưới đây ?
A. Tăng dần.
B. Giảm dần.
C. Không thay đổi.
D. Không biến đổi một chiều.
Phương pháp giải
Xem lại lý thuyết sự biến đổi tuần hoàn tính chất hóa học của nguyên tố hóa học
Hướng dẫn giải
Na, Mg, Al cùng thuộc chu kì 3
Trong cùng một chu kì, tính bazơ của hidroxit giảm theo chiều tăng của ĐTHN
→ Chọn B
8. Giải bài 9.8 trang 22 SBT Hóa học 10
Trong một chu kì, theo chiều tăng của điện tích hạt nhân, bán kính nguyên tử của các nguyên tố
A. tăng dần.
B. giảm dần.
C. không thay đổi.
D. không biến đổi một chiều.
Phương pháp giải
Xem lại lý thuyết sự biến đổi tuần hoàn tính chất hóa học của nguyên tố hóa học
Hướng dẫn giải
Trong một chu kì, theo chiều tăng của điện tích hạt nhân, bán kính nguyên tử của các nguyên tố giảm dần
→ Chọn B
9. Giải bài 9.9 trang 22 SBT Hóa học 10
Trong bảng tuần hoàn, nhóm A bao gồm các nguyên tố
A. khối s và khối p
B. khối s.
C. khối p.
D. khối d.
Phương pháp giải
Xem lại lý thuyết sự biến đổi tuần hoàn tính chất hóa học của nguyên tố hóa học
Hướng dẫn giải
Trong bảng tuần hoàn, nhóm A bao gồm các nguyên tố khối s và khối p
→ Chọn A
10. Giải bài 9.10 trang 23 SBT Hóa học 10
Cho các nguyên tố M (Z = 11), X (Z = 17), Y (Z = 9) và R (Z = 19). Độ âm điện của các nguyên tố tăng dần theo thứ tự
A. M < X < Y < R.
B. R < M < X < Y.
C. Y < M < X < R.
D. M < X < R < Y.
Phương pháp giải
Viết cấu hình e của các nguyên tố, xác định vị trí các nguyên tố trong bảng tuần hoàn
Xem lại lý thuyết sự biến đổi tuần hoàn tính chất hóa học của nguyên tố hóa học.
Hướng dẫn giải
M (Z = 11): 1s22s22p63s1
X (Z = 17): 1s22s22p63s23p5
Y (Z = 9): 1s22s22p5
R (Z = 19): 1s22s22p63s23p64s1
M, X thuộc cùng chu kì 3
Y thuộc cùng chu kì 2; R thuộc chu kì 4
M, R thuộc cùng nhóm IA
X, Y thuộc cùng nhóm IIVA
Trong cùng 1 nhóm, độ âm điện giảm theo chiều tăng ĐTHN
Trong cùng một chu kì, độ âm điện tăng theo chiều tăng ĐTHN
→ thứ tự tăng dần độ âm điện: R < M < X < Y
→ Chọn B
11. Giải bài 9.11 trang 23 SBT Hóa học 10
Xét các nguyên tố thuộc các nhóm A.
a) Trong cùng một chu kì, khi đi từ trái sang phải theo chiều tăng của điện tích hạt nhân thì số electron hoá trị biến thiên thế nào ?
Hãy viết cấu hình electron lớp ngoài cùng của nguyên tử các nguyên tố thuộc chu kì 2.
b) Trong cùng một nhóm, khi đi từ trên xuống dưới thì số electron hoá trị biến thiên thế nào ?
Hãy viết cấu hình electron lớp ngoài cùng của nguyên tử các nguyên tố thuộc nhóm IA.
Phương pháp giải
Xem lại lý thuyết sự biến đổi tuần hoàn tính chất hóa học của nguyên tố hóa học.
Hướng dẫn giải
a) Trong cùng một chu kì, khi đi từ trái sang phải theo chiều tăng của điện tích hạt nhân thì số electron hoá trị tăng dần.
Li → Cấu hình e ngoài cùng: 2s1
Be → Cấu hình e ngoài cùng: 2s2
B → Cấu hình e ngoài cùng: 2s22p1
C → Cấu hình e ngoài cùng: 2s22p2
N → Cấu hình e ngoài cùng: 2s22p3
O → Cấu hình e ngoài cùng: 2s22p4
F → Cấu hình e ngoài cùng: 2s22p5
Ne → Cấu hình e ngoài cùng: 2s22p6
b) Trong cùng một nhóm A, số electron hóa trị của các nguyên tố đều như nhau và bằng số thứ tự của nhóm.
H → Cấu hình e ngoài cùng: 1s1
Li → Cấu hình e ngoài cùng: 2s1
Na → Cấu hình e ngoài cùng: 3s1
K → Cấu hình e ngoài cùng: 4s1
Rb → Cấu hình e ngoài cùng: 5s1
Cs → Cấu hình e ngoài cùng: 6s1
Fr → Cấu hình e ngoài cùng: 7s1
12. Giải bài 9.12 trang 23 SBT Hóa học 10
Xét các nguyên tố thuộc các nhóm A.
a) Trong cùng một chu kì, khi đi từ trái sang phải theo chiều tăng của điện tích hạt nhân thì bán kính nguyên tử biến thiên thế nào ? Giải thích
b) Trong cùng một nhóm, khi đi từ trên xuống dưới thì bán kính nguyên tử biến thiên thế nào ? Giải thích.
Phương pháp giải
Xem lại lý thuyết sự biến đổi tuần hoàn tính chất hóa học của nguyên tố hóa học.
Hướng dẫn giải
a) Trong cùng một chu kì, khi đi từ trái sang phải theo chiều tăng của số đơn vị điện tích hạt nhân thì bán kính nguyên tử giảm dần.
Giải thích : Trong cùng một chu kì, số lớp electron trong nguyên tử của các nguyên tố bằng nhau nhưng vì điện tích hạt nhân tăng, lực hút của hạt nhân với các electron cũng tăng theo làm cho bán kính nguyên tử của các nguyên tố giảm dần.
b) Trong cùng một nhóm A, theo chiều từ trên xuống dưới, bán kính nguyên tử tăng.
Giải thích : Theo chiều từ trên xuống dưới, điện tích hạt nhân tăng nhưng đồng thời số lớp electron cũng tăng và chiếm ưu thế nên kết quả là bán kính nguyên tử tăng theo.
13. Giải bài 9.13 trang 23 SBT Hóa học 10
Xét các nguyên tố thuộc các nhóm A.
a) Trong cùng một chu kì, khi đi từ trái sang phải, độ âm điện của các nguyên tử biến thiên thế nào (không xét các khí hiếm)? Giải thích.
b) Trong cùng một nhóm, khi đi từ trên xuống dưới, độ âm điện của các nguyên tử biến thiên thế nào? Giải thích.
Phương pháp giải
Xem lại lý thuyết sự biến đổi tuần hoàn tính chất hóa học của nguyên tố hóa học.
Hướng dẫn giải
a) Trong cùng một chu kì, khi đi từ trái sang phải (không xét các khí hiếm), độ âm điện của các nguyên tử tăng.
Giải thích: Trong một chu kì, khi đi từ trái sang phải, điện tích hạt nhân tăng, bán kính nguyên tử giảm nên lực hút electron của nguyên tử tăng.
b) Trong cùng một nhóm A, khi đi từ trên xuống dưới, độ âm điện của các nguyên tử giảm dần.
Giải thích: Trong cùng một nhóm A, khi đi từ trên xuống dưới ; bán kính nguyên tử tăng nên lực hút electron của nguyên tử giảm.
14. Giải bài 9.14 trang 23 SBT Hóa học 10
Theo quy luật biến thiên độ âm điện trong bảng tuần hoàn, nguyên tử của nguyên tố nào có độ âm điện lớn nhất (không xét các khí hiếm)? Tại sao?
Phương pháp giải
Xem lại lý thuyết sự biến đổi tuần hoàn tính chất hóa học của nguyên tố hóa học.
Hướng dẫn giải
Khi không xét các khí hiếm, độ âm điện tăng từ trái sang phải và giảm dần từ trên xuống dưới. Nguyên tử F đứng ở góc trên, phía phải nên flo có độ âm điện lớn nhất.
15. Giải bài 9.15 trang 23 SBT Hóa học 10
Hãy sắp xếp các nguyên tố sau đây theo thứ tự tăng dần của bán kính nguyên tử : Cl, Al, Na, P, F.
Phương pháp giải
Xem lại lý thuyết sự biến đổi tuần hoàn tính chất hóa học của nguyên tố hóa học.
Hướng dẫn giải
Trong cùng một chu kì, bán kính nguyên tử giảm khi đi từ trái sang phải. Vì vậy, đối với 4 trong số 5 nguyên tử trên, bán kính nguyên tử tăng dần theo thứ tự : Cl, P, Al, Na.
Trong cùng một nhóm, bán kính nguyên tử tăng theo số thứ tự của chu kì nên bán kính nguyên tử của F nhỏ hơn bán kính của Cl.
Tóm lại, bán kính nguyên tử tăng theo thứ tự : F, Cl, P, Al, Na.
16. Giải bài 9.16 trang 23 SBT Hóa học 10
Hãy sắp xếp các nguyên tố sau đây theo thứ tự tăng dần độ âm điện của nguyên tử : Cl, Al, Na, P, F.
Phương pháp giải
Xem lại lý thuyết sự biến đổi tuần hoàn tính chất hóa học của nguyên tố hóa học
Hướng dẫn giải
Trong cùng một chu kì, độ âm điện tăng dần từ trái sang phải, vì vậy đối với 4 trong số 5 nguyên tử trên độ âm điện tăng dần theo thứ tự : Na, Al, P, Cl
Trong cùng một nhóm, độ âm điện tăng từ dưới lên trên nên độ âm điện của Cl nhỏ hơn độ âm điện của F. Tóm lại, độ âm điện tăng theo thứ tự : Na, Al, P, Cl, F.
17. Giải bài 9.17 trang 24 SBT Hóa học 10
a) Hãy cho biết quan hệ giữa tính kim loại và tính phi kim của một nguyên tố.
b) Hãy cho biết sự biến thiên tính kim loại và tính phi kim của các nguyên tố trong bảng tuần hoàn các nguyên tố hoá học (chỉ xét các nguyên tố thuộc các nhóm A).
Phương pháp giải
Xem lại lý thuyết sự biến đổi tuần hoàn tính chất hóa học của nguyên tố hóa học
Hướng dẫn giải
a) Tính kim loại của một nguyên tố càng mạnh thì tính phi kim của nó càng yếu.
b) Trong cùng một chu kì, tính phi kim của các nguyên tố tăng dần từ trái sang phải.
Trong cùng một nhóm (nhóm A) tính phi kim của các nguyên tố giảm dần từ trên xuống dưới.
Tính kim loại biến thiên ngược chiều với tính phi kim.
18. Giải bài 9.18 trang 24 SBT Hóa học 10
a) Hãy cho biết quan hệ giữa tính phi kim và độ âm điện của một nguyên tố.
b) Hãy cho biết quan hệ giữa sự biến đổi độ âm điện và sự biến đổi tính phi kim của các nguyên tố (thuộc các nhóm A) trong bảng tuần hoàn các nguyên tố hoá học.
Phương pháp giải
Xem lại lý thuyết sự biến đổi tuần hoàn tính chất hóa học của nguyên tố hóa học
Hướng dẫn giải
a) Độ âm điện của một nguyên tố càng lớn thì tính phi kim của nguyên tố đó càng mạnh.
b) Trong bảng tuần hoàn các nguyên tố thì tính phi kim của các nguyên tố biến thiên cùng chiều với độ âm điện của chúng.
19. Giải bài 9.19 trang 24 SBT Hóa học 10
Hãy viết công thức oxit cao nhất của các nguyên tố thuộc chu kì 2 và các nguyên tố thuộc chu kì 3.
Phương pháp giải
Xem lại lý thuyết sự biến đổi tuần hoàn tính chất hóa học của nguyên tố hóa học
Hướng dẫn giải
Chu kì 2: Li2O; BeO; B2O3; CO2; N2O5
Chu kì 3: Na2O; MgO; Al2O3; SiO2; P2O5
20. Giải bài 9.20 trang 24 SBT Hóa học 10
Trong cùng một chu kì, khi đi từ trái sang phải, tính bazơ của các oxit và hiđroxit của các nguyên tố biến thiên như thế nào?
Phương pháp giải
Xem lại lý thuyết sự biến đổi tuần hoàn tính chất hóa học của nguyên tố hóa học
Hướng dẫn giải
Trong cùng một chu kì, khi đi từ trái sang phải, tính bazơ của các oxit và hiđroxit của các nguyên tố yếu dần, đồng thời tính axit của chúng mạnh dần.
21. Giải bài 9.21 trang 24 SBT Hóa học 10
Cho dãy các nguyên tố: 3Li, 8O, 9F, 11Na. Hãy sắp xếp các nguyên tố theo thứ tự bán kính nguyên tử của chúng tăng dần.
Phương pháp giải
Sắp xếp các nguyên tố vào vị trí trên bảng tuần hoàn. Sử dụng lý thuyết sự biến đổi tuần hoàn tính chất hóa học của nguyên tố hóa học để so sánh.
Hướng dẫn giải
3Li, 8O, 9F, 11Na thuộc cùng một chu kì → bán kính nguyên tử: 3Li, 8O > 11Na > 9F.
3Li, 11Na thuộc cùng một nhóm → bán kính nguyên tử 3Li < 11Na
Vậy bán kính nguyên tử tăng theo thứ tự: 9F < 8O < 3Li < 11Na
22. Giải bài 9.22 trang 24 SBT Hóa học 10
Cho dãy các nguyên tố N, P, F, O. Hãy sắp xếp chúng theo chiều giảm dần tính phi kim.
Phương pháp giải
Sắp xếp các nguyên tố vào vị trí trên bảng tuần hoàn. Sử dụng lý thuyết sự biến đổi tuần hoàn tính chất hóa học của nguyên tố hóa học để so sánh tính phi kim.
Hướng dẫn giải
Tính phi kim : N(Z = 7) > P(Z = 15), vì trong nhóm tính phi kim giảm khi Z tăng.
Tính phi kim : F (Z = 9) > O (Z = 8) > N (Z = 7), vì trong chu kì tính phi kim tăng khi Z tăng.
Vậy chiều giảm dần tính phi kim là : F (Z = 9) > O (Z = 8) > N (Z = 7) > P (Z = 15).
Tham khảo thêm
- doc Giải bài tập SBT Hóa 10 Bài 7: Bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học
- doc Giải bài tập SBT Hóa 10 Bài 8: Sự biến đổi tuần hoàn cấu hình electron nguyên tử
- doc Giải bài tập SBT Hóa 10 Bài 10: Ý nghĩa của bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học
- doc Giải bài tập SBT Hóa 10 Bài 11: Luyện tập: Bảng tuần hoàn, sự biến đổi tuần hoàn cấu hình electron nguyên tử và tính chất của các NTHH