Hóa học 9 Bài 12: Mối quan hẹ giữa các loại hợp chất vô cơ

1. CaO + 2HCl → CuCl₂ +H₂O

2. CO₂ + 2NaOH → Na₂CO₃ + H₂O

3. K₂O + H₂O → 2KOH

4. Cu(OH)₂ → CuO + H₂O

5. SO₃ + H₂O → H₂SO₄

6. Mg(OH)₂ + H₂SO₄ → MgSO₄ + 2H₂O

7. CuSO₄ + 2NaOH → Cu(OH)₂ + Na₂SO₄

8. AgNO₃ + HCl → AgCl + HNO₃

9. H₂SO₄ + ZnO → ZnSO₄ + H₂O

Lưu ý:

- Một số oxit kim loại như Al₂O₃, MgO, BaO, CaO, Na₂O, K₂O … không bị H₂, CO khử.

- Các oxit kim loại khi ở trạng thái hoá trị cao là oxit axit như: CrO₃, Mn₂O₇,…

- Các phản ứng hoá học xảy ra phải tuân theo các điều kiện của từng phản ứng.

- Khi oxit axit tác dụng với dd kiềm thì tuỳ theo tỉ lệ số mol sẽ tạo ra muối axit hay muối trung hoà.

NaOH + CO₂ → NaHCO₃

2NaOH + CO₂ → Na₂CO₃ + H₂O

- Khi tác dụng với H₂SO₄ đặc, kim loại sẽ thể hiện hoá trị cao nhất, không giải phóng hiđro

   Cu + 2H₂SO₄ → CuSO₄ + SO₂­ + H₂SO₄

Hoàn thành chuỗi phương trình phản ứng sau:

Fe → FeCl₂ → Fe(NO₃)₂ → Fe(OH)₂ → FeO

Hướng dẫn giải

\(\begin{array}{*{20}{l}}
  {\left( {\text{1}} \right){\text{Fe  +  2HCl}} \to {\text{FeC}}{{\text{l}}_{\text{2}}}{\text{ + }}{{\text{H}}_{\text{2}}}} \\ 
  {\left( {\text{2}} \right){\text{FeC}}{{\text{l}}_{\text{2}}}{\text{ +  2AgN}}{{\text{O}}_{\text{3}}} \to {\text{Fe}}{{\left( {{\text{N}}{{\text{O}}_{\text{3}}}} \right)}_{\text{2}}}{\text{ +  2AgCl}}} \\ 
  {\left( {\text{3}} \right){\text{Fe}}{{\left( {{\text{N}}{{\text{O}}_{\text{3}}}} \right)}_{\text{2}}}{\text{ +  2NaOH}} \to {\text{Fe}}{{\left( {{\text{OH}}} \right)}_{\text{2}}}{\text{ +  2NaN}}{{\text{O}}_{\text{3}}}} \\ 
  {\left( {\text{4}} \right){\text{Fe}}{{\left( {{\text{OH}}} \right)}_{\text{2}}}\xrightarrow{{{t^o}}}{\text{FeO  +  }}{{\text{H}}_{\text{2}}}{\text{O}}} 
\end{array}\)

Ngâm một lá đồng vào dung dịch AgNO₃ 20%. Sau phản ứng, thu được dung dịch đồng (II) sunfat (CuSO₄) và 10,8 gam Ag. Biết AgNO₃ phản ứng hết.

a) Viết phương trình phản ứng.

b) Tính khối lượng dung dịch AgNO₃ 20% đã tham gia phản ứng.

Hướng dẫn giải

Số mol của Ag là: 

a) Phương trình phản ứng:

AgNO₃ + Cu → CuSO₄ + Ag

0,1                                    0,1

b) Khối lượng dung dịch AgNO₃ 20% đã tham gia phản ứng là:

\(\begin{gathered}
  C\%  = \frac{{{m_{ct}}}}{{{m_{dd}}}}.100\%  \hfill \\
   \Rightarrow {m_{dd}} = \frac{{{m_{ct}}.100}}{{C\% }} = \frac{{0,1.170.100}}{{20}} = 85\,\,(gam) \hfill \\ 
\end{gathered} \)

Chỉ dùng thêm 1 thuốc thử nào để nhận biết được 3 lọ mất nhãn chứa các dung dịch: H₂SO₄, BaCl₂, Na₂SO₄?

Hướng dẫn giải

Vì Na₂CO₃ tác dụng với H₂SO₄ sẽ có hiện tượng sủi bọt khí (khí CO₂), tác dụng với BaCl₂ sẽ có hiện tượng kết tủa trắng (BaCO₃), khi tác dụng với Na₂SO₄ sẽ không có hiện tượng gì xảy ra.

Phương trình hóa học:

Na₂CO₃ + H₂SO₄ → Na₂SO₄ + CO₂ + H₂O

Na₂CO₃ + BaCl₂ → BaCO₃ + 2NaCl

Câu 1: Có hỗn hợp khí CO và CO₂. Nếu cho hỗn hợp này tác dụng với dung dịch Ca(OH)₂ dư, sinh ra 1 gam kết tủa trắng. Nếu cho hỗn hợp này tác dụng với CuO dư, nung nóng, thu được 0,64 gam kim loại màu đỏ.

a) Viết các phương trình hoá học.

b) Xác định thành phần phần trăm theo thể tích của hỗn hợp khí.

Câu 2: Dẫn ra những phản ứng hoá học để chứng minh rằng:

a) Từ các đơn chất có thể điều chế hợp chất hoá học.

b) Từ hợp chất hoá học có thể điều chế các đơn chất.

c) Từ hợp chất hoá học này có thể điều chế hợp chất hoá học khác.

Câu 3: Có những chất: Na₂O, Na, NaOH, Na₂SO₄, Na₂CO₃, NaCl.

a) Dựa vào mối quan hệ giữa các chất, hãy sắp xếp các chất trên thành một dãy chuyển đổi hóa học.

b) Viết các phương trình hóa học cho dãy chuyển đổi hóa học ở câu a.

Câu 4: Cho 1,52 gam hỗn hợp hai kim loại (có hóa trị II) tác dụng hết với dung dịch H₂SO₄ loãng, dư thấy có 0,336 lít khí thoát ra (ở dktc).

Tính khối lượng hỗn hợp muối sunfat khan thu được (H = 1, S = 32, O = 16).

Câu 5: Có các dung dịch không màu đựng trong các lọ riêng biệt, không dán nhãn gồm: ZnSO₄, Mg(NO₃)₂, Al(NO₃)₃.Hãy dùng phương pháp hóa học để nhận biết các chất trên.

Câu 1: Sắt (II) oxit không tồn tại được trong:

A. Dung dịch Ca(OH)₂

B. Dung dịch Na₂SO₄

C. Nước

D. Dung dịch H₂SO₄

Câu 2: Bằng phương pháp nào khẳng định được trong khí oxi có lẫn khí CO₂ và khí SO₂?

A. Cho khí oxi đi qua dung dịch KCl

B. Cho khí oxi đi qua dung dịch Ca(OH)₂

C. Cho khí oxi đi qua dung dịch HCl

D. Cả 3 phương pháp trên đều đúng

Câu 3: Cho các chất có tên gọi sau: Natri oxit, lưu huỳnh đioxit, canxi hiđroxit, axit sunfuric. Dãy công thức hoá học của các chất ứng với tên gọi trên lần lượt là:

A. Na₂O ; SO₃ ; Ca(OH)₂ ; H₂SO₄  

B. Na₂O ; SO₂ ; Ca(OH)₂ ; H₂SO₄

C. Na₂O ; SO₂ ; CaO ; H₂SO₄ 

D. Na₂O ; SO₃ ; Ca(OH)₂ ; H₂SO₃

Sau bài học cần nắm:

• Oxit, axit, bazơ và muối loại hợp chất này có sự chuyển đổi qua lại với nhau như thế nào?
• Điều kiện cho sự chuyển đổi đó là gì?