Hoá học 9 Bài 41: Nhiên liệu

Nhiên liệu là những chất cháy đ­ựơc, khi cháy toả nhiệt và phát sáng.

Lưu ý:  Điện là một dạng năng l­ượng có thể phát sáng và toả nhiệt như­ng không phải là một loại nhiên liệu.

Căn cứ vào trạng thái chia nhiên liệu thành 3 nhóm: nhiên liệu rắn, nhiên liệu lỏng và nhiên liệu khí

a. Nhiên liệu rắn

 Gồm: than mỏ và gỗ…

- Than mỏ:

+ Than gầy: là loại than già nhất, chứa trên 90%  cacbon, khi cháy tỏa nhiều nhiệt. Dùng để làm nhiên liệu cho ngành công nghiệp

+ Than mỡ và than non: chứa ít cacbon hơn than gầy. Dùng để luyện than cốc

+ Than bùn là loại than trẻ nhất được hình thành ở các đáy đầm lầy. Dùng làm chất đốt, phân bón tại chỗ

- Gỗ: Chủ yếu dùng làm vật liệu xây dựng và sản xuất giấy

- Khi sử dụng nhiên liệu rắn có thể gây ô nhiễm môi trường do các loại nhiên liệu cháy không hết

b. Nhiên liệu lỏng

- Gồm các sản phẩm chế biến từ dầu mỏ (như xăng, dầu hỏa) và rượu

- Được dùng chủ yếu cho các động cơ đốt trong, 1 phần nhỏ dùng để đun nấu và thắp sáng

- Năng suất tỏa nhiệt cao hơn  nhiên liệu rắn

-  Cháy không hết sẽ gây ô nhiễm môi trường

c. Nhiên liệu khí

- Các loại nhiên liệu khí: Khí thiên nhiên, khí mỏ, khí lò cốc, khí lò cao, khí than…

- Năng suất tỏa nhiệt cao

- Dùng làm nhiên liệu

- Dễ cháy hoàn toàn, vì vậy ít độc hại, không gây ô nhiễm môi trường

- Được sử dụng trong đời sống và trong công nghiệp

a. Tại sao phải sử dụng nhiên liệu có hiệu quả?

- Để tránh lãng phí và không gây ô nhiễm môi trường

- Làm nhiên liệu cháy hoàn hoàn và tận dụng lượng nhiệt do quá trính cháy tạo ra

b. Sử dụng nhiên liệu như thế nào cho có hiệu quả?

- Cung cấp đủ oxi (không khí) cho quá trình cháy

- Tăng diện tích tiếp xúc giữa không khí và nhiên liệu

- Điều chỉnh lượng nhiên liệu để duy trì sự cháy ở mức độ cần thiết phù hợp với nhu cầu sử dụng nhằm tận dụng nhiệt lượng do sự cháy tạo ra

Nhiệt tỏa ra khi đốt 1 mol etilen và axetilen lần lượt là 1410, 1300 kJ/mol. Vì sao người ta lại sử dụng axetilen làm nhiên liệu trong đèn xì mà không dùng etilen ?

Hướng dẫn giải

C₂H₂ + 2,5O₂ → 2CO₂ + H₂O

C₂H₄ + O₂ → 2CO₂ + 2H₂O

Đốt 1 mol C₂H₆ tạo ra 2 mol H₂O, trong khi đó 1 mol C₂H₂ chỉ tạo ra 1 mol H₂O. Nhiệt lượng tiêu hao (làm bay hơi nước) khi đốt C₂H₄ gấp 2 lần C₂H₂. Vì vậy nhiệt độ ngọn lửa C₂H₂ cao hơn nhiệt độ ngọn lửa C₂H₄

Khi đun bếp dầu hoặc bếp ga nếu cho bấc cao quá hoặc mở ga nhiều quá thì ngọn lửa không xanh, thậm chí tạo ra nhiều muội than. Tại sao?

Hướng dẫn giải

Khi đun bếp dầu hoặc bếp ga nếu cho bấc cao hoặc mở ga quá mạnh thì dầu hòa và ga quá nhiều, lượng oxi thiếu, do đó lượng hidrocacbon cháy không hoàn toàn, thậm chí chỉ bị phân hủy thành muội than.

Câu 1: Một mol khí etilen cháy hoàn toàn tỏa ra một lượng nhiệt 1423 kJ. Vậy 0.2 mol  etilen cháy tỏa ra một lượng nhiệt Q là bao nhiêu kJ?

Câu 2: Hãy giải thích tại sao các chất khí dễ cháy hoàn toàn hơn các chất rắn và chất lỏng?

Câu 3: Hãy giải thích tác dụng của những việc làm sau:

a) Tạo nhiều khe nhỏ ở bếp gas

b) Quạt gió vào bếp lò khi nhóm lửa và các lò đốt xây ống khói cao

Câu 4: Tính khối lượng khí CO₂ tạo ra và khối lượng khí O₂ cần dùng khi đốt cháy hoàn toàn 40 kg khí CH₄.

Câu 1: Những chất cháy được , khi cháy tỏa nhiệt và phát sáng được gọi là:

A. Nguyên liệu.

B. Nhiên liêu.

C. vật liệu.

D. Điện năng. 

Câu 2: Than có hàm lượng cacbon cao nhất là:

A. Than mỡ.

B. Than gầy.

C. Than non.

D. Than bùn.

Câu 3: Làm thế nào để sử dụng nhiên liệu hiệu quả?

A. Cung cấp đủ oxi hoặc không khí cho sự cháy.

B. Tăng diện tích tiếp xúc của nhiên liệu với không khí.

C. Điều chỉnh l­ượng nhiên liệu để duy trì sự cháy ở mức độ cần thiết phù hợp với nhu cầu sử dụng.

D. Cả ba ý trên đều đúng

Sau bài học cần nắm:

• Nhiên liệu là những chất cháy đ­ược, khi cháy toả nhiệt và phát sáng.
• Nắm đ­ựơc cách phân loại nhiên liệu, đặc điểm và ứng dụng của một số loại nhiên liệu thông thường.
• Biết cách sử dụng nhiên liệu có hiệu quả, an toàn trong cuộc sống hàng ngày.
• Tính được nhiệt lượng toả ra khi đốt cháy than, khí metan và thể tích khí cacbonic tạo thành.