Đọc thêm: Chiều xuân Ngữ văn 11

- Anh Thơ (1921 - 2005).

- Tên khai sinh là Vương Kiều Ân, bút hiệu Tuyết Anh .

- Quê: tỉnh Hải Dương, trong một gia đình viên chức nhỏ, xuất thân Nho học.

- Nhà thơ chưa học hết bậc tiểu học nhưng chịu khó đọc sách ham văn chương.

- Sống trong không khí gia đình buồn tẻ nặng nền  nếp phong kiến, bà tìm đến thơ ca tự giải  thoát  và khẳng định  mình  như nhều thanh niên thời đó.

-Tháng Tám 1945 hăng hái tham gia cách mạng kháng chiến và xây dựng đất nước bằng thơ ca, là Uỷ viên Ban Chấp hành Hội nhà văn Việt Nam

- Xuất xứ:nằm trong tập thơ đầu tay “Bức tranh quê”

- Bố cục: 3 phần

+ Khổ 1: Bức tranh chiều xuân trên bên vắng.

+ Khổ 2: Bức tranh chiều xuân trên đường đê.

+ Khổ 3: Bức tranh chiều xuân trên cánh đồng.

- Khổ 1: Bức tranh quê vào mùa xuân tĩnh lặng , êm đềm thơ mộng , buồn phảng phất dịu dàng chìm trong mưa xuân bụi êm

+ Con đò biếng lười .

+ Dòng sông trôi .

+ Quán tranh im lìm .

+ Hoa xoan tím rụng .

- Khổ 2 :Cảnh sinh động nhẹ nhàng :

+ Cỏ non xanh biếc .

+ Đàn sáo mổ vu vơ .

+ Bướm bay rập rờn .

+ Trâu bò thong thả.

- Khổ 3: Cảnh êm đềm nhẹ nhàng

+ Cánh đồng lúa xanh.

+ Hình ảnh mang đậm chất trữ tình lãng mạn đậm đà trong tâm hồn nữ thi sĩ nổi tiếng của phong trào Thơ mới.

+ Tiếng động lũ cò con chốc chốc vụt bay.

+ Khiến cô gái giật mình ngơ ngác là một điểm nhấn nghệ thuật.

- Nhịp sống nhẹ nhàng, chậm rãi, khoan thai.

→ Nhà thơ không phải chỉ tả thiên nhiên qua lối quan sát nhìn ngắm bình thường mà sống với hồn của cảnh vật nên thơ của bà tả được cái thần hồn của thiên nhiên qua những gì dụng dị nhất, đời thường nhất.

- Sử dụng hình ảnh tiêu biểu cho sắc xuân, lựa chọn từ ngữ gợi hình, gợi âm thanh, miêu tả cái động để nói cái tĩnh.

- Từ ngữ giàu sắc thái biểu cảm, sử dụng nhiều từ láy.

- Thủ pháp lấy cái động để nói cái tĩnh.

- Sử dụng ngòi bút của mình vẽ nên những hình ảnh bình dị nhưng thật ấm áp và chan chứa vẻ đẹp cuộc sống,

- Theo dòng thơ mạch cảm xúc của người đọc được dâng lên và nhờ đó ta cảm nhận sâu nhất tình cảm cảm xúc của nhà thơ, đây chính là thành công khẳng định giá trị của bài thơ .

- Vẻ đẹp chiều xuân bình dị, đơn sơ mộc mạc của làng quê Bắc Bộ.

- Tình yêu làng quê, đất nước sâu sắc và thiết tha.

- Từ ngữ giàu sắc thái biểu cảm, sử dụng nhiều từ láy.

- Thủ pháp lấy cái động để nói cái tĩnh.

Câu 1. Bức tranh chiều xuân hiện lên trong đoạn thơ sau có đặc điểm gì? 

“Mưa đổ bụi êm êm trên bến vắng

Đò biếng lười nằm mặc nước sông trôi

Quán tranh đứng im lìm trong vắng lặng

Bên chòm xoan hoa tím rụng tơi bời”

(Chiều xuân – Anh Thơ )

Gợi ý làm bài:

- Bức tranh với những nét chấm phá đầy thi vị về một buổi chiều quê mưa xuân.

- Cảnh đẹp, bình yên nhưng gợi buồn.

Câu 2. Lập dàn ý phân tích bài thơ Chiều xuân của Anh Thơ.

Gợi ý làm bài:

a. Mở bài

Bài thơ "Chiều xuân" trích trong tập thơ "Bức tranh quê" là một thi phẩm đầy yên bình và dịu ngọt vị xuân quê nhà.

b. Thân bài

- Làn mưa bụi bay bay "êm êm" trong cơn gió nhẹ.

- Con đò dường như cũng mệt mỏi, đành cho phép bản thân "biếng lười" đôi chút, thả mình dưới dòng nước mênh mang, mặc kệ sông kia có bồng bềnh sóng nhỏ.

- Quán tranh những ngày sớm mai vốn đông vui thì khi ngày gần tàn lại đầy im ắng, lặng lẽ, cô đơn.

- Cánh hoa xoan tím rụng "tơi bời" theo làn gió xuân nhẹ nhàng, sắc tím nhạt màu của cánh hoa càng làm tăng thêm vẻ hoang hoải nơi cảnh vật.

- Triền đê xanh biếc cỏ non cùng đàn sáo mổ vu vơ gợi khung cảnh đầy thanh bình, êm ái

- Những cánh cò trắng trốn mình nơi những vạt lúa xanh, "chốc chốc" bay ra tận hưởng khí trời xuân tuyệt diệu.

- Hình ảnh cô nàng yếm thắm cần mẫn với công việc đầy đẹp đẽ, nên thơ.

c. Kết bài

Chiều xuân" của Anh Thơ là một bản nhạc đầy thương yêu và tự hào dành cho quê hương mà thi sĩ gửi đến cho chúng ta, bồi đắp và nuôi dưỡng trong tâm hồn mỗi người những tình cảm đẹp đẽ cho cảnh vật bình dị của làng quê Việt.

Qua bài học này các em cần nắm một số nội dung chính sau đây:

- Nắm được nội dung và nghệ thuật của bài thơ Chiều xuân.

- Vận dụng phân tích bài thơ.