Câu cảm thán Ngữ văn 8
Bài "Câu cảm thán" dưới đây nhằm giúp các em nắm được đặc điểm hình thức và chức năng của câu cảm thán. Từ đó, các em có thể nhận diện và phân tích câu cảm thán trong một văn bản cụ thể. Mời các em cùng tham khảo nhé!
Mục lục nội dung
1. Đặc điểm hình thức và chức năng
- Câu cảm thán là câu có các từ cảm thán: ôi, than ôi, hỡi ơi, chao ơi (ôi), trời ơi, thay, biết bao, xiết bao, biết chừng nào… dùng để bộc lộ trực tiếp cảm xúc của người nói (người viết): vui, buồn, mừng, giận… Thường xuất hiện trong ngôn ngữ nói hằng ngày hay ngôn ngữ văn chương.
- Khi viết, câu cảm thán thường kết thúc bằng dấu chấm than (!).
2. Luyện tập
Câu 1: Em hãy tìm câu cảm thán trong những ngữ liệu dưới đây và hãy chỉ ra đặc điểm và hình thức của nó.
a. Tôi đã từng đọc được đâu đó, có một bài thơ viết rất hay về quê hương, tuy tôi không thể nhớ hết nội dung bài thơ, nhưng có hai câu thơ mà tôi rất tâm đắc: Ôi quê hương! Mối tình tha thiết/ Cả một đời gắn chặt với quê hương.
b.
Nhóm bếp lửa ấp iu nồng đượm,
Nhóm niềm yêu thương, khoai sắn ngọt bùi,
Nhóm niềm xôi gạo mới, sẻ chung vui,
Nhóm dậy cả những tâm tình tuổi nhỏ...
Ôi kỳ lạ và thiêng liêng - bếp lửa!
c. Than ôi! Thời oanh liệt nay còn đâu?
d. Phỏng thử có thằng chim cắt nó nhòm thấy, nó tưởng mồi, nó mổ cho một phát, nhất định trúng giữa lưng chú, thì chú có mà đi đời! Ôi thôi, chú mày ơi! Chú mày có lớn mà chẳng có khôn.
e. Con này gớm thật!
f. Khốn nạn! Nhà cháu đã không có, dẫu ông chửi mắng cũng đến thế thôi.
Gợi ý trả lời:
a. Câu cảm thán: Ôi quê hương!.
- Đặc điểm và hình thức:
+ Có dấu (!) cuối câu.
+ Có từ cảm thán: Ôi.
b. Câu cảm thán: Ôi kỳ lạ và thiêng liêng - bếp lửa!
- Đặc điểm và hình thức:
+ Có dấu (!) cuối câu.
+ Có từ cảm thán: Ôi.
c. Câu cảm thán: Than ôi!
- Đặc điểm và hình thức:
+ Có dấu (!) cuối câu.
+ Có từ cảm thán: Than ôi.
d. Câu cảm thán: Ôi thôi, chú mày ơi! Chú mày có lớn mà chẳng có khôn.
- Đặc điểm và hình thức:
+ Có dấu (!), (.) cuối câu.
+ Có từ cảm thán: ôi (Thái độ khinh thường Dế Choắt).
e. Câu cảm thán: Con này gớm thật!
- Đặc điểm và hình thức:
+ Có dấu (!) cuối câu.
+ Có từ cảm thán: Thật.
f. Câu cảm thán: Khốn nạn!
- Đặc điểm và hình thức:
+ Có dấu (!) cuối câu.
+ Bộc lộ cảm xúc: Uất ức.
Câu 2: Em hãy viết 5 câu cảm thán với những chủ đề như sau:
(1) Niềm vui và hạnh phúc về một điều gì đó trong cuộc sống.
(2) Nhìn thấy một cảnh tượng thương tâm.
(3) Được điểm mười.
(4) Bị điểm kém.
(5) Nhìn thấy con vật lạ.
Gợi ý trả lời:
(1) Tôi cảm thấy thật hạnh phúc làm sao! Khi được mẹ tặng cho cái cặp mới.
(2) Ôi! Nhìn họ thật tội nghiệp làm sao!
(3) Thật tuyệt vời! Hôm nay, em được điểm 10 môn Toán.
(4) Buồn ghê gớm! Sao mình lại bị điểm kém thế này?
(5) Trời ơi! Con gì mà lạ thế này!
3. Kết luận
Sau khi học xong bài này, các em cần nắm một số nội dung chính như sau:
- Học sinh nắm được đặc điểm hình thức của câu cảm thán.
- Chức năng của câu cảm thán.
- Rèn cho học sinh kĩ năng nhận biết câu cảm thán trong các văn bản.
- Sử dụng câu cảm thán phù hợp với với hoàn cảnh giao tiếp.
Tham khảo thêm
- doc Nhớ rừng - Thế Lữ Ngữ văn 8
- doc Ông đồ Ngữ văn 8
- doc Câu nghi vấn Ngữ văn 8
- doc Viết đoạn văn trong văn bản thuyết minh Ngữ văn 8
- doc Quê hương - Tế Hanh Ngữ văn 8
- doc Khi con tu hú Ngữ văn 8
- doc Câu nghi vấn (tiếp theo) Ngữ văn 8
- doc Thuyết minh về một phương pháp (cách làm) Ngữ văn 8
- doc Tức cảnh Pác Bó Ngữ văn 8
- doc Câu cầu khiến Ngữ văn 8
- doc Thuyết minh về một danh lam thắng cảnh Ngữ văn 8
- doc Ôn tập về văn bản thuyết minh Ngữ văn 8
- doc Ngắm trăng Ngữ văn 8
- doc Đi đường Ngữ văn 8
- doc Câu trần thuật Ngữ văn 8
- doc Viết bài Tập làm văn số 5 - Văn thuyết minh Ngữ văn 8
- doc Chiếu dời đô Ngữ văn 8
- doc Câu phủ định Ngữ văn 8
- doc Chương trình địa phương (Tập làm văn) Ngữ văn 8
- doc Hịch tướng sĩ Ngữ văn 8
- doc Hành động nói Ngữ văn 8
- doc Nước Đại Việt ta Ngữ văn 8
- doc Hành động nói (tiếp theo) Ngữ văn 8
- doc Ôn tập về luận điểm Ngữ văn 8
- doc Bàn luận về phép học Ngữ văn 8
- doc Viết đoạn văn trình bày luận điểm Ngữ văn 8
- doc Luyện tập xây dựng và trình bày luận điểm Ngữ văn 8
- doc Viết bài tập làm văn số 6 - Văn nghị luận Ngữ văn 8
- doc Thuế máu Ngữ văn 8
- doc Hội thoại Ngữ văn 8
- doc Tìm hiểu yếu tố biểu cảm trong văn nghị luận Ngữ văn 8
- doc Đi bộ ngao du Ngữ văn 8
- doc Hội thoại (tiếp theo) Ngữ văn 8
- doc Luyện tập đưa yếu tố biểu cảm vào bài văn nghị luận Ngữ văn 8
- doc Lựa chọn trật từ trong câu Ngữ văn 8
- doc Tìm hiểu các yếu tố tự sự và miêu tả trong văn nghị luận Ngữ văn 8
- doc Ông Giuốc-đanh mặc lễ phục Ngữ văn 8
- doc Lựa chọn trật tự từ trong câu (luyện tập) Ngữ văn 8
- doc Luyện tập đưa các yếu tố tự sự và miêu tả vào bài văn nghị luận Ngữ văn 8
- doc Chương trình địa phương (phần văn) Ngữ văn 8
- doc Chữa lỗi diễn đạt Ngữ văn 8
- doc Viết bài tập làm văn số 7 - Văn nghị luận Ngữ văn 8
- doc Tổng kết phần văn (tiếp theo) Ngữ văn 8
- doc Ôn tập và kiểm tra phần Tiếng Việt (tiếp theo) Ngữ văn 8
- doc Văn bản tường trình Ngữ văn 8
- doc Luyện tập làm văn bản tường trình Ngữ văn 8
- doc Ôn tập và kiểm tra phần Tiếng Việt (tiếp theo-tiết 2) Ngữ văn 8
- doc Văn bản thông báo Ngữ văn 8
- doc Tổng kết phần văn (tiếp theo - tiết 2) Ngữ văn 8
- doc Kiểm tra tổng hợp cuối năm Ngữ văn 8
- doc Luyện tập làm văn bản thông báo Ngữ văn 8
- doc Ôn tập phần Tập làm văn (tiếp theo) Ngữ văn 8