Mẹ hiền dạy con Ngữ văn 6

- Tác giả: Ôn Như Nguyễn Văn Ngọc và Tử An Lê Nhân dịch.

- Tác phẩm:

+ Tuyển dịch từ sách Liệt nữ của Trung Quốc.

+ Kết cấu: 5 sự việc - theo trình tự thời gian.

+ Tóm tắt truyện "Mẹ hiền dạy con": Truyện "Mẹ hiền dạy con" kể về thầy Mạnh Tử thuở nhỏ hay bắt chước nên người mẹ đã phải chuyển nhà tới ba lần (lúc đầu ở gần nghĩa địa chuyển đến gần chợ, rồi đến gần trường học) chuyển vị trí sinh sống để thầy Mạnh Tử có chỗ phù hợp với việc học tập. Mẹ thầy Mạnh Tử là người rất biết giữ lời, không nuông chiều con cái và sau này thầy thành người tài giỏi, nổi tiếng chính là một phần công sức của bà.

- Mẹ thầy Mạnh Tử liên tục thay đổi nơi ở rất nhiều lần vì muốn tốt cho con mình:

+ Trong lần đàu tiên khi mẹ con thầy Mạnh Tử dời nhà đến ở gần nghĩa địa, bà quan sát thấy con chỉ biết bắt chước "đào, chôn, lăn khóc" -> đó là việc của phu đào huyệt, là những biểu hiện đau buồn của tang gia. Mạnh mẫu nói với mình, nói cho mình: chỗ này không phải chỗ con ta ở được.

+ Lần thứ hai, bà phải dời nhà; dời nhà vì con thơ. Đến nơi ở mới, gần chợ, con trai bà cũng bắt chước nô nghịch cách buôn bán điền đảo. Không thể để con nhiễm phải tính xấu ấy, bà lại nói như nhắc khẽ mình: Chỗ này cũng không phải chỗ con ta ở được. Bà lại dời nhà đến nơi khác. Tất cả vì con.

+ Lần thứ ba, Mạnh mẫu chuyện nhà đến ở gần trường học. Con bà thấy trẻ đua nhau học tập lễ phép, cắp sách vở, về nhà cũng bắt chước học tập lễ phép, cáp sách vở. Mẹ Mạnh Tử rất vui lòng, nói: Chỗ này là chỗ con ta ở dược đây.

=> Qua đó, ta thấy Mạnh mẫu rất quan tâm đến con, luôn luôn theo dõi những biến đổi, những tiến bộ của con, tìm môi trường sống, môi trường học tập tốt đẹp cho con. Đó là cách dạy con rất tích cực, rất tiến bộ.

- Tạo cho con môi trường sống tốt đẹp lành mạnh, phù hợp ngay từ nhỏ.

- Dạy con chữ tín, đức tính thành thật, trung thực, lời nói đi đôi với việc làm.

- Dạy con chăm chỉ, chuyên cần, học tập đến nơi, đến chốn, có chí học hành.

- Kết quả: Con trở thành bậc đại hiền lưu danh sử sách.

- Mẹ thầy Mạnh Tử là một người mẹ rất thương con, nhưng không nuông chiều. Bà rất nghiêm khắc, rất kiên quyết trước ý thức vô kỷ luật trong học tập của con. Mạnh Tử đang đi học, bỏ học về nhà chơi. Cử chỉ người mẹ trông thấy con bỏ học liền cầm dao cắt đứt tấm vải đang dệt trên khung thể hiện thái độ rất giận trước ý thức kém cỏi của con. Tấm vải đang dệt mà bị cắt đứt, xem như bị hỏng. Không la mắng! Không roi vọt! Bà chỉ nhẹ nhàng dạy bảo con.

- Mạnh mẫu đã dạy con tính nghiêm túc, tính chăm chỉ trong học tập. Nhờ công giáo dục quý báu của mẹ hiền mà từ đó về sau, Mạnh Tử học tập rất chuyên cần, chẳng bao lâu trở thành một bậc đại hiền, được người đời ngưỡng mộ.

- Về nội dung:

+ Người mẹ nghiêm khắc trong việc dạy dỗ con cái.

+ Nêu cao tác dụng của môi trường sống đối với sự hình thành và pt nhân cách của trẻ.

+ Vai trò của bà mẹ trong việc dạy dỗ con.

- Về nghệ thuật:

+ Xây dựng cốt truyện theo mạch thời gian với 5 sự việc chính của mẹ con thầy Mạnh Tử.

+ Nhiều chi tiết giàu ý nghĩa, gây xúc động đối với người đọc.

Câu 1: Em hãy nêu ý nghĩa của truyện ""Mẹ hiền dạy con".

Gợi ý trả lời:

- Người mẹ sinh thành nuôi dưỡng và có ảnh hướng rất lớn đến con cái, mẹ Mạnh Tử là một người mẹ hiền đại diện cho những người mẹ biết cách dạy con. Bà thay đổi chỗ ở nhiều lần cho đến khi phù hợp với người còn đây là cách dạy con hiệu quả và nhanh tiến bộ.

- Mẹ thầy Mạnh Tử dạy con tính trung thực, thật thà. Mẹ phải làm gương cho con trong nói năng, ứng xử với mọi người. Truyện Mẹ hiền dạy con còn nói lên vị trí của môi trường sống xung quanh sẽ ảnh hướng rất lớn đối với sự phát triển nhân cách trẻ em, đồng thời còn nêu bật vai trò người mẹ trong việc dạy bảo con cái thành người.

Câu 2: Em hãy viết đoạn văn ngắn nêu cảm nhận của bản thân truyện "Mẹ hiền dạy con".

Gợi ý trả lời:

Sau khi tìm hiểu truyện "Mẹ hiền dạy con" chúng ta thấy truyện có những ý nghĩa vô cùng sâu sắc, đây là một truyện lí thú. Một cách viết ngắn, lớp văn mạch lạc, giản dị mà sâu sắc: Ba lần chuyển chỗ ở, một lần hối hận vì "nói đùa" với con, một lần cắt đứt tấm vải đang dệt... để dạy con ý thức học tập. Mạnh mẫu rất yêu con, lại có phương pháp dạy con, quan tâm giáo dục đạo đức và chí hướng học hành cho con. Mạnh mẫu là một bà mẹ hiền vĩ đại. Mạnh Tử là một nhà hiền triết vĩ đại mới có người con vĩ đại. Đọc truyện "Mẹ hiền dạy con", càng kính trọng Mạnh mẫu bao nhiêu thì ta càng yêu quý mẹ cha mình bấy nhiêu!

Sau khi học xong bài này, các em cần nắm một số nội dung chính như sau:

- Những hiểu biết bước đầu về Mạnh Tử.

- Nêu được những sự việc chính trong truyện.

- Nêu được ý nghĩa truyện.

- Nắm được cách viết truyện gần với kí (ghi chép sự việc); viết sử (ghi chép truyện thật) ở trung đại.

- Nắm bắt và phân tích được các sự kiện trong truyện.

- Kể lại được truyện.