Thuốc Clozapine - Điều trị rối loạn tâm thần

Tác dụng của clozapine là gì?

Clozapine được sử dụng để điều trị một số bệnh rối loạn tâm thần/tâm trạng (tâm thần phân liệt, rối loạn phân liệt cảm xúc). Clozapine là một loại thuốc tâm thần (loại thuốc chống loạn thần) hoạt động bằng cách khôi phục lại sự cân bằng của các chất tự nhiên (dẫn truyền thần kinh) trong não.

Clozapine giảm ảo giác và giúp ngăn ngừa hành vi tự tử ở những người có khả năng cố làm hại bản thân. Thuốc giúp bạn suy nghĩ rõ ràng hơn và tích cực về bản thân, cảm thấy bớt lo lắng, và tham gia vào cuộc sống hàng ngày.

Bạn nên dùng clozapine như thế nào?

Uống thuốc kèm với thức ăn hoặc không, theo chỉ dẫn của bác sĩ. Nếu bạn đang dùng dạng viên thuốc tan trong miệng, cẩn thận lấy từng viên thuốc từ vỉ ngay trước khi dùng thuốc. Để các viên thuốc hòa tan trên lưỡi và nuốt. Bạn không cần phải dùng các viên thuốc hòa tan với nước. Vứt bỏ bất kỳ viên thuốc hòa tan đã được tiếp xúc với không khí trước đó do bị mở/ bao bì bị hư hỏng và không sử dụng cho liều tiếp theo.

Bắt đầu dùng thuốc này ở liều thấp, tăng liều từ từ, để giảm bớt tác dụng phụ như chóng mặt, buồn ngủ và động kinh. Thực hiện chính xác theo hướng dẫn của bác sĩ. Liều được chỉ định dựa trên tình trạng sức khỏe và đáp ứng với điều trị. Vì clozapine có thể gây giảm các bạch cầu, bạn sẽ cần phải làm xét nghiệm máu thường xuyên theo chỉ dẫn. Hãy chắc chắn thực hiện các xét nghiệm cần thiết.

Nếu bạn bỏ lỡ một liều lâu hơn một hoặc hai ngày, tham khảo ý kiến bác sĩ của bạn về một liệu trình điều trị mới để trở lại với liều lượng trên (xem phần sau). Dùng thuốc này thường xuyên để có được những lợi ích tốt nhất từ thuốc. Để giúp bạn nhớ, dùng thuốc cùng một lúc  mỗi ngày.

Không ngưng dùng clozapine mà không tham khảo ý kiến bác sĩ của bạn. Một số bệnh có thể trở nên trầm trọng hơn khi đột nhiên dừng thuốc lại. Ngoài ra, bạn có thể gặp các triệu chứng như ra mồ hôi nặng, nhức đầu, buồn nôn, nôn mửa và tiêu chảy. Để ngăn chặn những triệu chứng trong khi bạn dừng điều trị với thuốc này, bác sĩ có thể giảm liều dần dần. Tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ của bạn để biết thêm chi tiết. Báo cáo ngay lập tức bất kỳ triệu chứng nào mới hoặc xấu đi.

Có thể mất vài tuần để các lợi ích đầy đủ của thuốc này có hiệu lực. Thông báo cho bác sĩ nếu tình trạng của bạn vẫn tồn tại hoặc xấu đi.

Bạn nên bảo quản clozapine như thế nào?

Bảo quản ở nhiệt độ phòng, tránh ẩm, tránh ánh sáng. Không bảo quản trong phòng tắm. Không bảo quản trong ngăn đá. Mỗi loại thuốc biệt dược có thể có các phương pháp bảo quản khác nhau. Đọc kỹ hướng dẫn bảo quản trên bao bì, hoặc hỏi dược sĩ. Giữ thuốc tránh xa tầm tay trẻ em và thú nuôi.

Không vứt thuốc vào toilet hoặc đường ống dẫn nước trừ khi có yêu cầu. Vứt thuốc đúng cách khi thuốc quá hạn hoặc không thể sử dụng. Tham khảo ý kiến dược sĩ hoặc công ty xử lý rác thải địa phương về cách tiêu hủy thuốc an toàn.

Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ trước khi quyết định dùng thuốc.

Liều dùng clozapine cho người lớn như thế nào?

Liều dùng thông thường cho người lớn mắc bệnh tâm thần phân liệt hay ngăn ngừa các hành vi tự tử:

Người lớn: lần đầu tiên, 12,5 miligam (mg) mỗi ngày một liều duy nhất hoặc 2 lần mỗi ngày. Bác sĩ có thể điều chỉnh liều khi cần thiết. Tuy nhiên, liều thường không quá 900 mg mỗi ngày.

Liều dùng clozapine cho trẻ em như thế nào?

Liều dùng cho trẻ em dưới 18 tuổi vẫn chưa được nghiên cứu và quyết định. Hãy hỏi ý kiến bác sĩ nếu bạn định dùng thuốc này cho trẻ.

Clozapine có những dạng và hàm lượng nào?

Clozapine có những dạng và hàm lượng sau:

Viên nén 25 mg; 100 mg; Thuốc tiêm 50 mg/2 ml.

Bạn sẽ gặp tác dụng phụ nào khi dùng clozapine?

Bạn nên đến bệnh viện ngay lập tức nếu bạn có bất cứ dấu hiệu nào của một phản ứng dị ứng: phát ban; khó thở; sưng mặt, môi, lưỡi, hoặc họng.

Nhiễm trùng nghiêm trọng và đôi khi gây tử vong có thể xảy ra trong khi điều trị với clozapine. Hãy gọi cho bác sĩ ngay nếu bạn có dấu hiệu bị nhiễm trùng như:

• Sốt, ớn lạnh, đau nhức cơ thể, các triệu chứng cúm;
• Loét miệng và cổ họng;
• Ho, đau họng;
• Nhịp tim nhanh;
• Thở nhanh và nông.

Ngừng sử dụng clozapine và gọi ngay cho bác sĩ nếu bạn mắc bất cứ tác dụng phụ nghiêm trọng nào:

Đau đầu kèm với đau ngực và chóng mặt nặng, ngất, tim đập nhanh hay đập mạng; Co giật; Phát ban da, bầm tím, ngứa dữ dội, tê, đau, yếu cơ; Mệt mỏi bất thường, khó thở; Cảm thấy khó thở (ngay cả vào ban đêm hoặc khi gắng sức nhẹ), sưng ở tay hoặc chân của bạn; Cảm giác như bạn có thể đi ra ngoài; Tim đập chậm, mạch yếu, thở chậm (có thể ngừng thở); Đường huyết cao (tăng khát, đói, hơi thở mùi trái cây, đi tiểu nhiều, buồn ngủ); Cơ bắp cứng lại, sốt cao, đổ mồ hôi, rối loạn, tim đập nhanh hoặc không đều, run; Co giật hoặc cử động không kiểm soát được ở mắt, môi, lưỡi, mặt, tay và chân; Buồn nôn, nôn, chán ăn, vàng da (hoặc mắt).

Các tác dụng phụ ít nghiêm trọng có thể bao gồm:

Táo bón; Khô miệng, nhìn mờ; Chảy nước dãi, đặc biệt là vào ban đêm; Tăng tiết mồ hôi; Buồn ngủ, chóng mặt, cảm giác quay; Khó ngủ.

Không phải ai cũng biểu hiện các tác dụng phụ như trên. Có thể có các tác dụng phụ khác không được đề cập. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về các tác dụng phụ, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ.

Trước khi dùng clozapine bạn nên biết những gì?

Khi quyết định sử dụng một loại thuốc, phải cân nhắc giữa nguy cơ và lợi ích của việc dùng thuốc. Bạn và bác sĩ sẽ cân nhắc quyết định này. Đối với thuốc này, cần được xem xét những điều sau đây:

Dị ứng

Báo với bác sĩ nếu bạn đã từng có bất kỳ phản ứng bất thường hoặc dị ứng với thuốc này hoặc bất kỳ loại thuốc nào khác. Đồng thời cũng cho bác sĩ biết nếu bạn có bất kỳ loại dị ứng nào khác, chẳng hạn như dị ứng với thực phẩm, thuốc nhuộm, chất bảo quản, hoặc động vật. Đối với loại thuốc không được kê toa, hãy đọc nhãn hoặc thành phần thuốc một cách cẩn thận.

Trẻ em

Các nghiên cứu thích hợp chưa được tiến hành trên sự liên quan giữa tuổi và hiệu quả của clozapine ở trẻ em. Sự an toàn và hiệu quả chưa được chứng minh rõ ràng.

Người cao tuổi

Các nghiên cứu thích hợp đã thực hiện cho đến nay chưa chứng minh được rằng các vấn đề riêng biệt ở người lớn tuổi  có thể hạn chế  việc sử dụng  hiệu quả clozapine ở  đối tượng này. Tuy nhiên, bệnh nhân cao tuổi có nhiều khả năng bị táo bón, khó đi tiểu, co giật không kiểm soát được, hoặc bệnh gan, thận, hoặc bệnh tim liên quan đến tuổi, mà có thể cần sử dụng thận trọng ở những bệnh nhân đang dùng clozapine. Loại thuốc này không nên được sử dụng để trị các vấn đề về hành vi ở người cao tuổi kèm chứng mất trí nhớ.

Những điều cần lưu ý nếu bạn đang mang thai hoặc cho con bú

Vẫn chưa có đầy đủ các nghiên cứu để xác định rủi ro khi dùng thuốc này trong thời kỳ mang thai hoặc cho con bú. Trước khi dùng thuốc, hãy luôn hỏi ý kiến bác sĩ để cân nhắc giữa lợi ích và nguy cơ. Thuốc này thuộc nhóm thuốc B đối với thai kỳ, theo Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA).

Ghi chú: Phân loại thuốc dùng cho phụ nữ có thai:

• A= Không có nguy cơ;
• B = Không có nguy cơ trong vài nghiên cứu;
• C = Có thể có nguy cơ;
• D = Có bằng chứng về nguy cơ;
• X = Chống chỉ định;
• N = Vẫn chưa biết.

Clozapine có thể tương tác với thuốc nào?

Tương tác thuốc có thể làm thay đổi khả năng hoạt động của thuốc hoặc gia tăng ảnh hưởng của các tác dụng phụ. Tài liệu này không bao gồm đầy đủ các tương tác thuốc có thể xảy ra. Hãy viết một danh sách những thuốc bạn đang dùng (bao gồm thuốc được kê toa, không kê toa và thực phẩm chức năng) và cho bác sĩ hoặc dược sĩ xem. Không được tự ý dùng thuốc, ngưng hoặc thay đổi liều lượng của thuốc mà không có sự cho phép của bác sĩ.

Sử dụng thuốc này với bất kỳ các loại thuốc sau đây là không được khuyến cáo. Bác sĩ có thể quyết định không điều trị bằng thuốc này hoặc thay đổi một số các loại thuốc khác mà bạn dùng.

Amifampridine; Cisaprid; Dronedaron; Droperidol; Fluconazole; Ketoconazole; Mesoridazine; Metoclopramide; Nelfinavir; Pimozide; Piperaquine; Posaconazole; Saquinavir; Sparfloxacin; Terfenadine; Thioridazine; Ziprasidone.

Sử dụng thuốc này với bất kỳ các loại thuốc nào dưới đây thường không được khuyến cáo, nhưng có thể sẽ được yêu cầu trong một số trường hợp. Nếu cả hai loại thuốc được kê toa cùng nhau, bác sĩ có thể thay đổi liều dùng hoặc tần suất dùng của một hoặc cả hai loại thuốc.

Abiraterone acetate; Alfuzosin; Amiodarone; Amoxapin; Amprenavir; Anagrelide; Apomorphine; Aprepitant; Aripiprazole; Armodafinil; Asen trioxide; Asenapine; Astemizol; Atazanavir; Azithromycin; Balofloxacin; Bedaquiline; Bepridil; Besifloxacin; Boceprevir; Bosentan; Bupropion; Buserelin; Buspirone; Caffeine; Carbamazepine; Ceritinib; Chloroquine; Chlorpromazine; Cimetidine; Cinacalcet; Cinoxacin; Ciprofloxacin; Citalopram; Clarithromycin; Clobazam; Cobicistat; Conivaptan; Crizotinib; Cyclobenzaprine; Dabrafenib; Darunavir; Dasatinib; Deferasirox; Delamanid; Deslorelin; Dexamethasone; Diltiazem; Disopyramide; Disulfiram; Dofetilide; Dolasetron; Domperidone; Doxorubicin; Doxorubicin hydrochloride liposome; Efavirenz; Enoxacin; Enzalutamide; Erythromycin; Escitalopram; Eslicarbazepine acetate; Ethinyl estradiol; Etravirine; Famotidine; Fentanyl; Fingolimod; Flecainide; Flumequine; Fluoxetine; Fluvoxamine; Fosamprenavir; Fosphenytoin; Gatifloxacin; Gemifloxacin; Gonadorelin; Goserelin; Granisetron; Halofantrine; Histrelin; Hydromorphone; Hydroquinidine; Ibutilide; Idelalisib; Iloperidone; Imatinib; Indinavir; Itraconazole; Ivabradine; Lapatinib; Leuprolide; Levofloxacin; Lithium; Lomefloxacin; Lomitapide; Lopinavir; Lumefantrine; Mate; Mefloquine; Methadone; Methoxsalen; Metronidazole; Mexiletin; Mibefradil; Miconazole; Mifepristone; Milnacipran; Mitotane; Mizolastine; Modafinil; Montelukast; Moricizine; Morphine; Morphine sulfate liposome; Moxifloxacin; Nadifloxacin; Nafarelin; Nafcillin; Axit nalidixic; Nefazodone; Nevirapine; Nilotinib; Norfloxacin; Octreotide; Ofloxacin; Omeprazole; Oxcarbazepine; Acid oxolinic; Oxycodone; Oxymorphone; Paliperidone; Pasireotide; Pazopanib; Pazufloxacin; Pefloxacin; Peginterferon alfa-2b; Pentamidine; Perflutren lipid microsphere; Perphenazine; Phenobarbital; Phenylpropanolamin; Phenytoin; Axit pipemidic; Pixantrone; Prednisone; Procainamide; Prochlorperazine; Promethazine; Propranolol; Protriptyline; Prulifloxacin; Quetiapine; Quinidin; Ký ninh; Ranolazine; Regorafenib; Rifabutin; Rifampin; Rifapentine; Rosoxacin; Rufinamide; Rufloxacin; Salmeterol; Sertindole; Sertraline; Sevoflurane; Siltuximab; Natri phosphate; Solifenacin; Sorafenib; Sotalol; Wort St John; Sunitinib; Suvorexant; Tacrolimus; Tapentadol; Tegafur; Telaprevir; Telavancin; Telithromycin; Terbinafine; Teriflunomide; Tetrabenazine; Thiabendazole; Ticagrelor; Ticlopidine; Tipranavir; Topiramate; Toremifene; Trazodone; Trifluoperazine; Trimipramine; Triptorelin; Umeclidinium; Vandetanib; Vardenafil; Vemurafenib; Verapamil; Vinflunine; Voriconazole; Zileuton; Zotepine.

Thức ăn và rượu bia có tương tác tới clozapine không?

Những loại thuốc nhất định không được dùng trong bữa ăn hoặc cùng lúc với những loại thức ăn nhất định vì có thể xảy ra tương tác. Rượu và thuốc lá cũng có thể tương tác với vài loại thuốc nhất định. Hãy tham khảo ý kiến chuyên gia sức khỏe của bạn về việc uống thuốc cùng thức ăn, rượu và thuốc lá.

Bưởi chùm; Thuốc lá; Caffeine.

Tình trạng sức khỏe nào ảnh hưởng đến clozapine?

Tình trạng sức khỏe của bạn có thể ảnh hưởng đến việc sử dụng thuốc này. Báo cho bác sĩ biết nếu bạn có bất kỳ vấn đề sức khỏe nào, đặc biệt là:

Có tiền sử lạm dụng rượu; Vấn đề vêf máu đông (ví dụ, huyết khối tĩnh mạch sâu, nghẽn mạch phổi); Vấn đề mạch máu (máu lưu thông kém); Có tiền sử chấn thương đầu; Nhồi máu cơ tim, gần đây hoặc tiền sử; Bệnh tim; Suy tim; Vấn đề về nhịp tim (ví dụ, loạn nhịp tim, hội chứng QT kéo dài, nhịp tim chậm), hoặc có tiền sử; Hạ kali máu; Hạ ma-giê máu; Hạ huyết áp (huyết áp thấp); Vấn đề về phổi ; Có tiền sử bị đột quị – có thể gây tác dụng phụ tồi tệ hơn; Có tiền sử bị bệnh về máu (ví dụ, giảm bạch cầu, giảm bạch cầu hạt); Rối loạn tủy xương; Tắc ruột (ví dụ, liệt ruột); Co giật (động kinh), kém kiểm soát – không được sử dụng ở những bệnh nhân với những tình trạng này; Các vấn đề đường ruột (ví dụ, táo bón); Bệnh tiểu đường; Đi tiểu khó; Rối loạn lipid máu; Phì đại tuyến tiền liệt; Bệnh tăng nhãn áp, góc hẹp; Tăng đường huyết; Bệnh gan (ví dụ, viêm gan); Có tiền sử mắc hội chứng an thần kinh ác tính; Có tiền sử bị động kinh – sử dụng một cách thận trọng vì có thể làm cho tình trạng bệnh tồi tệ hơn; Bệnh thận; Bệnh gan – sử dụng một cách thận trọng vì các tác dụng có thể được tăng lên vì thuốc loại bỏ ra khỏi cơ thể chậm hơn; Rối loạn di truyền phenylceton niệu (Phenylketonuria – PKU) – thuốc chuyển hóa trong cơ thể tạo ra phenylalanine, làm cho tình trạng này tồi tệ hơn.

Bạn nên làm gì trong trường hợp khẩn cấp hoặc dùng quá liều?

Trong trường hợp khẩn cấp hoặc quá liều, gọi ngay cho Trung tâm cấp cứu 115 hoặc đến trạm Y tế địa phương gần nhất.

Các triệu chứng quá liều có thể bao gồm:

Chóng mặt; Ngất xỉu; Thở chậm; Thay đổi nhịp tim; Mất ý thức.

Bạn nên làm gì nếu quên một liều?

Nếu bạn quên dùng một liều thuốc, hãy dùng càng sớm càng tốt. Tuy nhiên, nếu gần với liều kế tiếp, hãy bỏ qua liều đã quên và dùng liều kế tiếp vào thời điểm như kế hoạch. Không dùng gấp đôi liều đã quy định.

Trên đây là những thông tin cơ bản của thuốc Clozapine, hy vọng sẽ hữu ích cho các bạn trong quá trình tìm hiểu và điều trị bệnh. Mọi thông tin về cách sử dụng, liều dùng mọi người nên tuân thủ theo chỉ dẫn của bác sĩ.