Trau dồi vốn từ Ngữ văn 9
Bài học Trau dồi vốn từ, Ngữ văn 9 tập 1 giúp các em biết được những định hướng chính để trau dồi vốn từ, giải nghĩa của từ và sử dụng từ đúng nghĩa, phù hợp với ngữ cảnh. eLib đã biên soạn bài học này để các em tham khảo. Chúc các em học tốt!
Mục lục nội dung
1. Rèn luyện để nắm vững nghĩa của từ và cách dùng từ
- Từ là đơn vị để tạo nên câu. Muốn diễn tả chính xác và sinh động những suy nghĩ, tình cảm của mình cần phải biết rõ những từ mình dùng và có vốn từ phong phú. Để làm được điều này, chúng ta cần trau dồi vốn từ. Rèn luyện để nắm được đầu đủ và chính xác nghĩa của từ và cách dùng từ là việc rất quan trọng để trau dồi vốn từ. Có nhiều cách trau dồi vốn từ
- Hiểu nghĩa của từ và biết cách dùng từ.
- Hiểu nghĩa của từ là rất quan trọng. Nếu không hiểu đúng nghĩa của từ thì sẽ không hiểu, thậm chí hiểu sai hoặc không nắm đúng ý nghĩa nội dung của văn bản.
Ví dụ:
"Bố đi đâu, mẹ hĩm đi đâu nào?"
(Tố Hữu)
Ví dụ: Cần phân biệt hĩm/ him. Hĩm chỉ đứa con gái trong phương ngữ Thanh Hóa.
Muốn hiểu nghĩa của từ, cần phải học thầy, học bạn, học mọi người xung quanh
"Đi cho biết đó biết đây
Ở nhà với mẹ biết ngày nào khôn"
(Ca dao)
- Khi đọc sách, đọc thơ văn cổ, nên đọc kĩ chú thích hoặc tra từ điển tiếng Việt.
Ví dụ:
Buổi ấy, bao nhiêu những loài trân cầm dị thú, cổ mộc quái thạch chậu hoa cây cảnh ở chốn dân gian, Chúa đều sức thu lấy, không thiếu một thứ gì. Có khi lấy cả cây đa to, cành lá rườm rà, từ bên bắc chở qua sông đem về. Nó giống như một cây cổ thụ mọc trên đầu non hốc đá, rễ dài đến vài trượng, phải một cơ binh mới khiêng nổi, lại bốn người đi kèm, đều cầm gươm, đánh thanh la đốc thúc quân lính khiêng đi cho đều tay. Trong phủ, tùy chỗ, điểm xuyết bày vẽ ra hình núi non bộ trông như bến bể đầu non. Mỗi khi đêm thanh cảnh vắng, tiếng chim kêu vượn hót ran khắp bốn bề, hoặc nửa đêm ồn ào như trận mưa sa gió táp, vỡ tổ tan đàn, kẻ thức giả biết đó là triệu bất thường.
(Phạm Đình Hổ)
- Ghi chép: Thói quen ghi chép là một phong cách văn hoá rất đẹp. Quá trình học tập dễ nhớ mà cũng dễ quên. Ghi chép sẽ giúp ta luôn trau dồi kiến thức và ngày càng làm kiến thức thêm phong phú.
- Tìm hiểu nghĩa của các từ địa phương, từ Hán Việt.
Ví dụ:
"… Tôi nhớ
Giường kê cánh cửa
Bếp lửa khoai vùi
Đồng chí nứ vui vui,
Đồng chí nứ dạy tui dầm tối chữ,
Đồng chí mô nhớ nữa,
Kể chuyện Bình – Trị – Thiên
Cho bầy tui nghe ví,
Bếp lửa rung rung đôi vai đồng chí
Thưa trong nớ hiện chừ vô cùng gian khổ,
Đồng bào ta phải kháng chiến ra ri…"
(Hồng Nguyên)
⇒ Muốn sử dụng tốt tiếng Việt, trước hết cần trau dồi vốn từ. Rèn luyện để nắm được đầy đủ và chính xác nghĩa của từ và cách dùng từ là việc rất quan trọng để trau dồi vốn từ.
2. Rèn luyện để làm tăng vốn từ
Rèn luyện để biết thêm những từ chưa biết, làm tăng vốn từ là việc thường xuyên phải làm để trau dồi vốn từ.
3. Luyện tập
Câu 1. Xác định lỗi diễn đạt trong những câu sau đây và tìm cách chữa lại cho đúng:
a) Chị ấy không còn mạnh mẽ vào mình nữa.
b) Tiền đạo ấy sợ rằng tiền đạo sẽ bị treo giày ít nhất 3 trận.
Gợi ý làm bài:
a) Lỗi dùng từ không đúng nghĩa
Có thể chữa lại:
- Chị ấy không còn tự tin nữa.
- Chị ấy rất mạnh mẽ.
b) Lỗi dùng từ thừa
Có thể chữa lại, chẳng hạn:
- Tiền đạo ấy sợ rằng mình sẽ bị treo giày ít nhất 3 trận.
Câu 2. Cho hai câu:
a) Anh ấy đá bóng vừa mới bị trọng thương ở chân.
b) Anh ấy có chân lớn trong đội tuyển bóng đá.
Hãy cho biết trong câu nào treo giày được dùng với nghĩa gốc, trong câu nào treo giày được dùng với nghĩa chuyển và cho biết nghĩa chuyển này đã được hình thành theo phương thức nào?
Gợi ý làm bài:
Chân được dùng với nghĩa gốc trong câu (a), nghĩa chuyển trong câu (b). Nghĩa chuyển trong câu (b) được hình thành theo phương thức ẩn dụ.
4. Kết luận
Qua bài học các em cần nắm một số nội dung chính sau:
- Biết những định hướng chính để trau dồi vốn từ.
- Giải nghĩa của từ và sử dụng từ đúng nghĩa, phù hợp với ngữ cảnh.
Tham khảo thêm
- doc Phong cách Hồ Chí Minh Ngữ Văn 9
- doc Các phương châm hội thoại Ngữ Văn 9
- doc Sử dụng một số BPNT trong văn bản thuyết minh Ngữ Văn 9
- doc Luyện tập sử dụng một số biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh Ngữ văn 9
- doc Đấu tranh cho một thế giới hòa bình Ngữ Văn 9
- doc Sử dụng yếu tố miêu tả trong văn bản thuyết minh Văn 9
- doc Luyện tập sử dụng yếu tố miêu tả trong văn bản thuyết minh Ngữ văn 9
- doc Tuyên bố thế giới về sự sống còn, quyền được bảo vệ và phát triển của trẻ em Ngữ văn 9
- doc Các phương châm hội thoại (tiếp theo) Ngữ văn 9
- doc Chuyện người con gái Nam Xương Ngữ văn 9
- doc Xưng hô trong hội thoại Ngữ văn 9
- doc Cách dẫn trực tiếp và cách dẫn gián tiếp Ngữ văn 9
- doc Luyện tập tóm tắt văn bản tự sự Ngữ văn 9
- doc Sự phát triển của từ vựng Ngữ văn 9
- doc Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh (trích Vũ trung tùy bút) Ngữ văn 9
- doc Hoàng Lê nhât thống chí (Hồi thứ 14) Ngữ văn 9
- doc Sự phát triển của từ vựng (tiếp theo) Ngữ văn 9
- doc Truyện Kiều của Nguyễn Du Ngữ văn 9
- doc Chị em Thúy Kiều (trích truyện Kiều) Ngữ văn 9
- doc Cảnh ngày xuân (Trích truyện Kiều) Ngữ văn 9
- doc Thuật ngữ Ngữ văn 9
- doc Miêu tả trong văn bản tự sự Ngữ văn 9
- doc Kiều ở lầu Ngưng Bích trích truyện Kiều Ngữ văn 9
- doc Mã Giám Sinh mua Kiều (trích truyện Kiều) Ngữ văn 9
- doc Thúy Kiều báo ân báo oán Ngữ văn 9
- doc Lục Vân Tiên cứu Kiều nguyệt Nga Ngữ văn 9
- doc Miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự Ngữ văn 9
- doc Tổng kết từ vựng Ngữ văn 9
- doc Đồng chí Ngữ văn 9
- doc Bài thơ về tiểu đội xe không kính Ngữ văn 9
- doc Tổng kết từ vựng (tiếp theo) Ngữ văn 9
- doc Nghị luận trong văn bản tự sự Ngữ văn 9
- doc Đoàn thuyền đánh cá Ngữ văn 9
- doc Bếp lửa Ngữ văn 9
- doc Tổng kết từ vựng (tiếp theo) Ngữ văn 9
- doc Tập làm thơ tám chữ Ngữ văn 9
- doc Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ Ngữ văn 9
- doc Ánh trăng Ngữ văn 9
- doc Tổng kết về từ vưng (Luyện tập tổng hợp) Ngữ văn 9
- doc Luyện tập viết đoạn văn tự sự có sử dụng yếu tố nghị luận Ngữ văn 9
- doc Làng Ngữ văn 9
- doc Chương trình địa phương (phần tiếng Việt) Ngữ văn 9
- doc Đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự Ngữ văn 9
- doc Luyện nói: Tự sự kết hợp với nghị luận và miêu tả nội tâm Ngữ văn 9
- doc Lặng lẽ Sa Pa Ngữ văn 9
- doc Ôn tập phần tiếng Việt Ngữ văn 9
- doc Người kể chuyện trong văn bản tự sự Ngữ văn 9
- doc Chiếc lược ngà Ngữ văn 9
- doc Ôn tập Phần tập làm văn Ngữ văn 9
- doc Cố hương Ngữ văn 9
- doc Những đứa trẻ Ngữ văn 9