Sàng lọc sinh hóa máu - Quy trình thực hiện và những lưu ý cần biết
Xét nghiệm sàng lọc sinh hóa máu là xét nghiệm máu đo nồng độ một vài chất trong máu. Sinh hoá máu cho bác sĩ biết tình trạng sức khoẻ, tìm kiếm những vấn đề nhất định, và giúp nhận ra phương pháp điệu trị có hiệu quả hay không. Cùng eLib.VN tìm hiểu bài viết dưới đây để hiểu rõ hơn về thue thuật này nhé!
Mục lục nội dung
1. Tìm hiểu chung
Xét nghiệm sàng lọc sinh hóa máu là xét nghiệm máu đo nồng độ một vài chất trong máu. Sinh hoá máu cho bác sĩ biết tình trạng sức khoẻ, tìm kiếm những vấn đề nhất định, và giúp nhận ra phương pháp điệu trị có hiệu quả hay không. Danh sách các xét nghiệm máu đo nồng độ các chất điện giải và những chất hoá học quan trọng khác, bao gồm:
Glucose, hay còn gọi là đường trong máu, được phân huỷ trong tế bào cơ thể để cung cấp năng lượng. Nồng độ tăng gây ra do bệnh đái tháo đường hay thuốc như steroid. Nồng độ natri trong máu cho thấy sự cân bằng lượng hấp thụ và bài tiết natri và nước. Nồng độ của natri trong máu bất thường cho thấy tình trạng mất chức năng hoạt động của tim hay thận hay tình trạng mất nước. Kali đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý các hoạt động về cơ, bao gồm duỗi cơ. Suy thận và nôn mửa hay tiêu chảy có thể dẫn tới nồng độ bất thường. Nồng độ clo có thể tăng hay giảm song song với nồng độ natri để duy trì sự trung hoà về điện. Một vài hiện tượng rối loạn có thể thay đổi nồng độ clo, bệnh tuyến thượng thận, nôn mửa, tiêu chảy hay suy tim nặng. Carbon dioxide (CO2) là hệ thống đệm giúp duy trì độ cân bằng axit-base trong máu. Bệnh về đường hô hấp, rối loạn thận, nôn mửa, tiêu chảy nghiêm trọng, và những nhiễm trùng khác có thể dẫn tới nồng độ bất thường. Ure máu (BUN) cung cấp số đo độ lọc cầu thận. Nồng độ urea máu cao có thể gây ra do tình trạng mất chức năng thận. Creatinine – hoặc sản phẩm tách nhỏ của creatine, một thành tố quan trọng của cơ – chỉ được bài tiết do thận. Nồng độ creatinine huyết thanh được xem bài xét nghiệm máu nhạy với chức năng thận.
Sàng lọc sinh hoá máu sâu vào những hợp chất trong máu hơn những bài xét nghiệm khác. Xét nghiệm sinh hoá máu hoàn chỉnh (gọi chem-20, SMA-20, hay SMAC-20) theo dõi 20 chất khác nhau trong máu. Những loại xét nghiệm sinh hoá máu khác (như SMA-6, SMA-7, hay SMA-12) không kiểm tra nhiều chất như vậy. Bác sĩ sẽ chỉ định loại xét nghiệm phù hợp với nhu cầu.
Khi nào bạn nên thực hiện xét nghiệm sàng lọc sinh hoá máu?
Xét nghiệm sinh hóa máu được thực hiện khi:
- Bạn khám sức khỏe tổng quát;
- Giúp bác sĩ xem xét thử lối sống và chế độ ăn của bạn có lành mạnh và hợp lý hay không;
- Tầm soát một số bệnh như tăng đường huyết hoặc hạ đường huyết ;
- Nếu bạn đang mắc bệnh, xét nghiệm này được dùng để xem phương pháp điều trị cho bạn có hiệu quả hay không;
- Xét nghiệm này còn được làm trước khi bạn tiến hành phẫu thuật.
2. Điều cần thận trọng
Rất nhiều quá trình điều trị có thể thay đổi nồng độ các chất điện phân, urea máu, và creatinine và ảnh hưởng tới kết quả xét nghiệm.
Uống quá nhiều cam thảo hay tiêu thụ ethylene glycol hoaặc methyl alcohol có thể ảnh hưởng đến độ cân bằng axit-bazo và thay đổi nồng độ CO2.
Chế độ ăn giàu thịt có thể gây ra tăng tạm thời nồng độ creatinine huyết thanh.
Chế độ dinh dưỡng giày protein, xuất hiếu tiêu hoá, hay mất nước sẽ tăng nồng độ urea máu (BUN), trong khi chế độ dinh dưỡng ít protein hay hấp thu nước quá mức có xu hướng giảm nồng độ BUN.
Trước khi tiến hành xét nghiệm, bạn nên hiểu rõ các cảnh báo và lưu ý. Nếu bạn có bất cứ câu hỏi nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để có thêm thông tin và hướng dẫn cụ thể.
3. Quy trình thực hiện
Bạn nên chuẩn bị gì trước khi thực hiện sàng lọc sinh hoá máu?
Trước khi xét nghiệm, bạn nên:
Báo với bác sĩ về tất cả phương pháp trị liệu, thảo dược hay thực phẩm chức năng bạn đang dùng. Bác sĩ có thể khuyên ngưng dùng trước khi xét nghiệm. Tránh chế độ ăn nhiều thịt trước bài xét nghiệm ure máu (BUN). Không cần thận trọng nhiều trước khi xét natri, kali, clo, CO2, hoặc creatinine. Không dùng chất có cồn trước khi xét nghiệm.
Quy trình thực hiện sàng lọc sinh hoá máu như thế nào?
Chuyên viên y tế lấy máu sẽ:
Quấn một dải băng quanh tay để ngưng máu lưu thông. Sát trùng chỗ lấy máu bằng cồn. Đưa kim vào tĩnh mạch. Có thể đâm nhiều hơn 1 lần nếu cần thiết. Kéo nòng để lấy máu Tháo dải băng quanh tay sau khi lấy đủ máu. Ép gạc hoặc bông gòn lên chỗ vừa lấy máu. Dán băng cá nhân lên chỗ vừa lấy máu.
Bạn nên làm gì sau khi thực hiện sàng lọc sinh hoá máu?
Bạn có thể không cảm thấy đau khi bị kim đâm vào, ở một số người có thể có cảm giác đau như bị kim chích khi kim đâm qua da. Nhưng khi kim đã nằm trong tĩnh mạch và bắt đầu hút máu thì đa số mọi người không cảm thấy đau nữa. Nói chung, mức độ đau của bạn phụ thuộc vào kỹ năng lấy máu của điều dưỡng, tình trạng tĩnh mạch của bạn và mức độ nhạy cảm của bạn với cơn đau.
Sau khi lấy máu, bạn cần băng và ép nhẹ lên vùng chọc kim để cầm máu. Bạn có thể trở lại hoạt động bình thường sau xét nghiệm.
Nếu bạn có bất cứ câu hỏi nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn và giải đáp.
4. Hướng dẫn đọc kết quả
Gía trị bình thường sẽ khác nhau từ phòng xét nghiệm này sang phòng xét nghiệm khác. Kết quả sẽ có trong 1-2 ngày.
Một vài trường hợp sẽ thay đổi kết quả sàng lọc sinh hoá máu. Bác sĩ sẽ nói chuyện với bạn về kết quả bất thường liên quan đến những triệu chứng và bệnh sử.
Trên đây là một số thông tin liên quan đến Sàng lọc sinh hóa máu, hy vọng bài viết sẽ hữu ích cho các bạn trong quá trình tìm hiểu và điều trị!
Tham khảo thêm
- doc Babesia - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
- doc Bệnh bạch cầu - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
- doc Bệnh giảm bạch cầu - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
- doc Bệnh máu khó đông - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
- doc Bệnh tăng globulin đại phân tử Waldenstrom - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
- doc Bệnh thiếu máu - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
- doc Bệnh chảy máu dưới móng - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
- doc Bệnh chảy máu trong - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
- doc Chứng cryoglobulin huyết - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
- doc Xét nghiệm Coombs gián tiếp - Quy trình thực hiện và những lưu ý cần biết
- doc Xét nghiệm Coombs trực tiếp - Quy trình thực hiện và những lưu ý cần biết
- doc Chứng dễ tụ huyết khối - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
- doc Bệnh Degos - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
- doc Bệnh Gammopathy thể đơn dòng không xác định - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
- doc Bệnh giảm bạch cầu trung tính - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
- doc Bệnh giảm tiểu cầu - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
- doc Bệnh hạ canxi máu - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
- doc Bệnh hạ kali máu - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
- doc Bệnh hạ natri máu - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
- doc Bệnh Hemoglobin niệu - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
- doc Hiện tượng Raynaud - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
- doc Bệnh ổ tụ máu - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
- doc Bệnh đông máu nội mạch lan tỏa - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
- doc Hội chứng rối loạn sinh tủy - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
- doc Bệnh đa hồng cầu nguyên phát - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
- doc Xét nghiệm yếu tố đông máu - Quy trình thực hiện và những lưu ý cần biết
- doc Hội chứng thuyên tắc mỡ - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
- doc Xét nghiệm điện di Hemoglobin - Quy trình thực hiện và những lưu ý cần biết
- doc Hội chứng Evans - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
- doc Xét nghiệm Lactic Acid Dehydrogenase - Quy trình thực hiện và những thông tin cần biết
- doc Bệnh viêm thuyên tắc mạch máu - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
- doc Hội chứng huyết tán tăng ure máu - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
- doc Hội chứng kháng thể kháng phospholipid - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
- doc Xét nghiệm hồng cầu hình liềm - Quy trình thực hiện và những lưu ý cần biết
- doc Bệnh hồng cầu lưỡi liềm - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
- doc Bệnh huyết khối - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
- doc Xét nghiệm khí máu động mạch - Quy trình thực hiện và những lưu ý cần biết
- doc Xét nghiệm khoảng trống Anion - Quy trình thực hiện và những lưu ý cần biết
- doc Bệnh khủng hoảng hồng cầu lưỡi liềm - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
- doc Bệnh Methemoglobin huyết - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
- doc Xét nghiệm Alpha-fetoprotein - Quy trình thực hiện và những lưu ý cần biết
- doc Bệnh Von Willebrand - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
- doc Bệnh nhiễm axit methylmalonic trong máu - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
- doc Bệnh bạch cầu mãn tính dòng tủy - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
- doc Bệnh bạch cầu mãn tính dòng lympho - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
- doc Mỡ máu cao - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
- doc Bệnh mỡ trong máu - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
- doc Xét nghiệm monospot - Quy trình thực hiện và những lưu ý cần biết
- doc Bệnh rối loạn chuyển hóa Porphyria - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
- doc Bệnh rối loạn mỡ máu - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
- doc Bệnh nhiễm trùng máu - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
- doc Xét nghiệm nhóm máu - Quy trình thực hiện và những lưu ý cần biết
- doc Hội chứng nôn ra máu - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
- doc Xét nghiệm nồng độ canxi trong máu - Quy trình thực hiện và những lưu ý cần biết
- doc Nồng độ cortisol trong máu - Quy trình thực hiện và những lưu ý cần biết
- doc Xét nghiệm nồng độ cotinine - Quy trình thực hiện và những lưu ý cần biết
- doc Phết máu ngoại biên - Quy trình thực hiện và những lưu ý cần biết
- doc Photphatase kiềm - Quy trình thực hiện và những lưu ý cần biết
- doc Bệnh thiếu máu tán huyết di truyền (bẩm sinh) - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
- doc Bệnh thiếu máu nguyên bào sắt không đáp ứng với pyridoxine tính trạng lặn - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
- doc Bệnh thiếu máu mãn tính - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
- doc Bệnh thiếu máu Fanconi - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
- doc Bệnh thiếu máu do thiếu vitamin B12 và folat - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
- doc Bệnh thiếu máu do thiếu vitamin - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
- doc Bệnh thiếu máu do thiếu sắt - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
- doc Bệnh thiếu máu do thiếu men G6PD - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
- doc Bệnh thiếu máu do thiếu folate - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
- doc Bệnh thiếu máu Diamond-Blackfan - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
- doc Bệnh thiếu máu bất sản - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
- doc Bệnh thiếu máu ác tính - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
- doc Bệnh thiếu hụt yếu tố V - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
- doc Bệnh sốc giảm thể tích - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
- doc Bệnh sốc nhiễm trùng - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
- doc Hội chứng Thalassemia - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
- doc Bệnh rối loạn chảy máu - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
- doc Bệnh suy nhược tiểu cầu - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
- doc Bệnh tăng axit uric máu - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
- doc Bệnh tăng bạch cầu ái toan - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
- doc Bệnh tăng canxi máu - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
- doc Bệnh tăng kali máu - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
- doc Bệnh tăng lipid máu - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
- doc Bệnh tăng natri máu - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
- doc Bệnh tăng protein máu - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
- doc Bệnh tăng tế bào hồng cầu - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
- doc Bệnh tăng tế bào lympho - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
- doc Bệnh tăng tiểu cầu - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
- doc Bệnh tăng tiểu cầu nguyên phát - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
- doc Bệnh tế bào mast hệ thống - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
- doc Xét nghiệm Testosterone - những thông tin cần biết
- doc Thời gian đông máu hoạt hóa - Những thông tin cần biết
- doc Bệnh thuyên tắc - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
- doc Tổng phân tích tế bào máu CBC - Những thông tin cần biết
- doc Bệnh tràn máu phúc mạc - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
- doc Bệnh tụ máu dưới da - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
- doc Bệnh u lympho tế bào T - triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị