Tập đọc: Người công dân số 1 Tiếng Việt 5

Người công dân số Một

Nhân vật: Anh Thành

                 Anh Lê

               Anh Mai

Cảnh trí: Một ngôi nhà ở Xóm Chiếu, Sài Gòn. Dưới ngọn đèn dầu lù mù, anh Thành đang ngồi ghi chép. Anh Lê vào.

Lê:                   - Anh Thành! Mọi thứ tôi thu xếp xong rồi. Sáng mai anh có thể đến nhận việc đấy.

Thành:             - Có lẽ thôi, anh ạ.

Lê:                   - Sao lại thôi? Anh chỉ cần cơm nuôi và mỗi tháng một đồng. Tôi đã đòi cho anh thêm mỗi năm hai bộ quần áo và mỗi tháng thêm năm hào….   (Nói nhỏ) Vì tôi nói với họ:  anh biết chữ Tàu, lại có thể viết phắc-tuya bằng tiếng  Tây.

Thành:             - Nếu chỉ cần miếng cơm manh  áo thì tôi đã ở Phan Thiết cũng đủ sống….

Lê:                   - Vậy anh vào Sài Gòn này làm gì?

Thành:             - Anh Lê này! Anh học trường Sa-xơ-lu Lô-ba… thì… ờ anh là người nước nào/

Lê:                   - Anh hỏi lạ thật. Anh người nước nào thì tôi là người nước ấy.

Thành:             - Đúng! Chúng ta là đồng bào. Cùng máu đỏ da vàng với nhau. Nhưng… anh có khi nào nghĩ đến đồng bào không?

Lê:                   - Sao lại không? Hôm qua ông đốc học nhắc lại nghị định của giám đốc Phú Lãng Sa tháng 5 năm 1881 về việc người bản xứ muốn vào làng Tây….

Thành:           - À… Vào làng Tây để có tên Tây, đi lại, ăn ở, làm việc, lương bổng như Tây… Anh đã làm đơn chưa?

Lê:                   - Không bao giờ! Không bao giờ tôi quên dòng máu chảy trong cánh tay này là của họ Lê, anh hiểu không? Nhưng tôi chưa hiểu vì sao anh thay đổi  ý kiến, không định xin việc làm ở Sài Gòn này nữa.

Thành:             - Anh Lê ạ, vì đèn dầu ta không sáng bằng đèn hoa kì. Đèn hoa kì lại không sáng bằng đèn toạ đăng. Hôm qua, tôi đi xem chớp bóng lại thấy ngọn đèn điện mới thật là sáng nhất. Sáng như ban ngày mà không có mùi, không có khối.

Lê:                   - Anh kể chuyện đó làm gì?

Thành:             - Vì anh với tôi…. Chúng ta là công dân của nước Việt….

(còn nữa)

Theo Hà Văn Cầu – Vũ Đình Phòng

- Nhìn chung bài tập đọc thể hiện nội dung xoay quanh tâm trạng của người thanh niên yêu nước thương dân đó là Nguyễn Tất Thành, một nỗi niềm day dứt, trăn trở lo lắng đi tìm con đường cứu nước, cứu dân.

- Ngôn ngữ đa dạng tạo nên sắc thái riêng cho bài Tập đọc thêm hàm súc và cô đọng.

- Anh Thành: (Nguyễn Tất Thành): tên Bác Hồ thời trẻ.

- Phắc-tuya: hóa đơn

- Trường Sa-xơ-lu Lô-ba: Một trường học ở Sài Gòn hồi đầu thế kỉ XX dành cho con cái người Pháp và những gia đình Việt Nam khá giả.

- Đốc học: người phụ trách giáo dục ở một tỉnh, thành phố thời trước.

- Nghị định: văn bản của cơ quan hành chính cấp cao quy định những điều cần thực hiện trong một lĩnh vực cụ thể.

- Giám quốc: người đứng đầu nước Pháp lúc đó.

- Phú Lãng Sa: nước Pháp

- Vào làng Tây: nhập quốc tịch Pháp (trở thành công dân Pháp)

- Đèn hoa kì: đèn dầu hỏa nhỏ, có bấc tròn.

- Đèn tọa đăng: đèn để bàn loại to, thắp bằng đèn dầu hỏa

- Chớp bóng: chiếu phim

a. Câu hỏi

Anh Lê giúp anh Thành việc gì?

b. Hướng dẫn giải

Anh Lê đã giúp anh Thành tìm việc ở Sài Gòn.

a. Câu hỏi

Những câu nói nào của anh Thành cho thấy anh luôn luôn nghĩ tới dân, tới nước?

b. Hướng dẫn giải

- Những câu nói của anh Thành cho ta thấy anh luôn nghĩ tới nước tới dân:

+ Chúng ta là đồng bào, cùng máu mủ da vàng với nhau. Nhưng... anh có khi nào nghĩ đến đồng bào không?

+ Vì anh với tôi... chúng ta là công dân nước Việt...

a. Câu hỏi

Câu chuyện giữa anh Thành và anh Lê nhiều lúc không ăn nhập với nhau. Hãy tìm những chi tiết thể hiện điều đó và giải thích vì sao như vậy.

b. Hướng dẫn giải

Câu chuyện giữa anh Thành và anh Lê nhiều lúc không ăn nhập với nhau.

Những chi tiết cho thấy câu chuyện giữa anh Thành và anh Lê không ăn nhập với nhau là:

-  Anh Lê gặp anh Thành đế báo tin đã xin được việc làm cho anh Thành nhưng anh Thành lại không nói đến chuyện đó.

-   Anh Thành thường không trả lời vào câu hỏi anh Lê, rõ nhất là hai lần đối thoại:

+ Anh Lê hỏi: Vậy anh vào Sài Gòn này làm gì?

Anh Thành đáp: Anh học trường Sa-xơ-lu Lô-ba... thì... ờ... anh là người nước nào?

+ Anh Lê nói: Nhưng tôi chưa hiểu vì sao anh thay đổi ý kiến, không xin việc lảm ở Sài Gòn này nữa.

Anh Thành trả lời: ...vì đèn dầu ta không sáng bằng đèn Hoa Kì.

Sở dĩ câu chuyện giữa hai người nhiều lúc không gặp nhau vì mỗi người theo đuổi một ý nghĩ khác nhau. Anh Lê chỉ nghĩ đến công việc làm ăn của bạn, đến cuộc sống hằng ngày. Anh Thành nghĩ đến việc cứu nước, cứu dân.

a. Câu hỏi

Phân vai, đọc diễn cảm đoạn kịch trên.

b. Hướng dẫn giải

Các em phân vai theo sự hướng dẫn của giáo viên

Qua bài học này các em cần nắm một số nội dung chính sau:

- Nắm được nội dung bài Tập đọc: Người công dân số 1.

- Vận dụng giải bài tập SGK một cách nhanh chóng và chính xác nhất.