Tập đọc: Tiếng đàn ba-la-lai-ca trên sông Đà Tiếng Việt 5
eLib xin gửi đến các em nội dung bài học dưới đây nhằm giúp các em cảm nhận được cảnh đêm trên sông Đà về đêm. Đồng thời, bài học này còn giúp các em có kĩ năng tập đọc một văn bản. Chúc các em học tập thật tốt nhé!
Mục lục nội dung
1. Kiến thức cần nhớ
1.1. Văn bản "Tiếng đàn ba-la-lai-ca trên sông Đà"
Tiếng đàn ba-la-lai-ca trên sông Đà
(Trích)
Trên sông Đà
Một đêm trăng chơi vơi
Tôi đã nghe tiếng đàn Ba-la-lai-ca
Một cô gái Nga mái tóc màu hạt dẻ
Ngón tay đan trên những sợi dây đồng.
Lúc ấy
Cả công trường say ngủ cạnh dòng sông
Những tháp khoan nhô lên trời ngẫm nghĩ
Những xe ủi, xe ben sóng vai nhau nằm nghỉ
Chỉ còn tiếng đàn ngân nga
Với một dòng trăng lấp loáng sông Đà.
Ngày mai
Chiếc đập lớn nối liền hai khối núi
Biển sẽ nằm bỡ ngỡ giữa cao nguyên
Sông Đà gửi ánh sáng đi muôn ngả
Từ công trình thuỷ điện lớn đầu tiên.
QUANG HUY
1.2. Nội dung chính của văn bản
Bài thơ "Tiếng đàn ba-la-lai-ca trên sông Đà" nhằm hướng đến miêu tả cảnh công trường thủy điện sông Đà về đêm, cùng với cảnh ấy chính là hình ảnh khi cô gái chơi đàn ba-la-lai-ca, cảnh vật ngủ say chờ đón ngày mai thiên nhiên đổi mới, tươi đẹp hơn do bàn tay con người.
1.3. Giải thích các cụm từ khó
- Xe ben: xe tải, thùng xe có thể được điều khiển cho dốc hẳn xuống để đổ vật liệu.
- Sông Đà: sông chảy qua tỉnh Hoà Bình (trên sông này, tại khu vực thị xã Hoà Bình, các chuyên gia Liên Xô đã giúp chúng ta xây dựng một công trình thuỷ điện lớn).
- Ba-la-lai-ca: tên một loại đàn 3 dây của người Nga.
2. Câu hỏi và hướng dẫn giải
2.1. Giải câu 1 trang 70 SGK Tiếng Việt lớp 5
a. Câu hỏi: Những chi tiết nào trong bài thơ gợi lên hình ảnh một đêm trăng vừa tĩnh mịch vừa sinh động trên công trường sông Đà?
b. Hướng dẫn giải:
- Một đêm trăng vừa tĩnh mịch vừa sinh động trên công trường sông Đà được thể hiện qua các câu thơ giàu hình ảnh, giàu màu sắc:
"Một đêm trăng chơi vơi
Tôi đã nghe tiếng ba-la-lai-ca
Một cô gái Nga mái tóc màu hạt dẻ.
Và: Cả công trường say ngủ cạnh dòng sông
Những tháp khoan nhô lên trời ngẫm nghĩ
Những xe ủi, xe ben sánh vai nhau nằm nghỉ
Chỉ có tiếng đàn ngân nga
Với một dòng trăng lấp loáng sông Đà"
- Có thể nhận thấy cảnh đêm trên sông Đà vông cùng yên ắng, tĩnh mịch, không có sự xuất hiện nhiều của con người, của hoạt động xung quanh. Tuy tĩnh mịch, nhưng đêm trăng vẫn rất sinh động vì có tiếng đàn của cô gái Nga, có dòng sông lấp loáng dưới ánh trăng và những sự vật được tác giả miêu tả bằng biện pháp nhân hóa: Công trường say ngủ, tháp khoan đang bận ngẫm nghĩ, xe ủi, xe ben sóng vai nhau nằm nghỉ.
2.2. Giải câu 2 trang 70 SGK Tiếng Việt lớp 5
a. Câu hỏi: Tìm một hình ảnh đẹp trong bài thơ thể hiện sự gắn bó giữa con người với thiên nhiên trong đêm trăng bên sông Đà?
b. Hướng dẫn giải:
- Một hình ảnh đẹp trong bài thơ thể hiện sự gắn bó giữa con người và thiên nhiên trong đêm trăng sông Đà là:
Chỉ còn tiếng đàn ngân nga
Với một dòng trăng lấp loáng sông Đà.
- "Tiếng đàn ngân nga" một âm thanh vô cùng trầm lặng trong đêm tĩnh mịch. Cùng với tiếng đàn chính là hình ảnh trên sông Đà "một dòng trăng lấp loáng". Hình ảnh rất đẹp này cho thấy sự gắn bó, hòa quyện giữa tâm hồn con người với thiên nhiên, giữa ánh trăng với dòng sông. Tiếng đàn ngân nga lan tỏa vào dòng sông chẳng khác nào một dòng trăng lấp loáng trên sông.
2.3. Giải câu 3 trang 70 SGK Tiếng Việt lớp 5
a. Câu hỏi: Những câu thơ nào trong bài sử dụng phép nhân hoá?
b. Hướng dẫn giải: Những câu thơ sử dụng phép nhân hóa là:
- Cả công trường say ngủ cạnh dòng sông.
- Những tháp khoan nhô lên trời ngẫm nghĩ.
- Những xe ủi xe ben sóng vai nhau nằm nghĩ.
- Biển sẽ nằm bỡ ngỡ giữa cao nguyên.
- Sông Đà chia ánh sáng đi muôn ngã.
3. Tổng kết
Sau khi học xong bài này, các em cần nắm một số nội dung chính như sau:
- Cảm nhận được cảnh công trường thủy điện sông Đà về đêm.
- Hiểu được nội dung, ý nghĩa của văn bản "Tiếng đàn ba-la-lai-ca trên sông Đà".
- Có kĩ năng tập đọc một văn bản.
Tham khảo thêm
- doc Tập đọc: Những người bạn tốt Tiếng Việt 5
- doc Chính tả Nghe - viết: Dòng kinh quê hương Tiếng Việt 5
- doc Luyện từ và câu: Từ nhiều nghĩa Tiếng Việt 5
- doc Kể chuyện: Cây cỏ nước Nam Tiếng Việt 5
- doc Tập làm văn: Luyện tập tả cảnh (tuần 7) Tiếng Việt 5
- doc Luyện từ và câu: Luyện tập về từ nhiều nghĩa Tiếng Việt 5
- doc Tập làm văn: Luyện tập tả cảnh (tuần 7 tiếp theo) Tiếng Việt 5
