Tập làm văn: Luyện tập tả người (Tả ngoại hình) Tiếng Việt 5

- Đọc lại bài Bà tôi của Mác- xim Go-rơ-ki và trả lời câu hỏi.

- Đọc đoạn văn "Chú bé vùng biển" và trả lời các câu hỏi.

- Lập dàn ý cho bài văn tả một người mà em thường gặp.

a. Câu hỏi: Chọn làm một trong hai bài tập sau:

(1) Đọc lại bài Bà tôi của Mác- xim Go-rơ-ki vừa học tuần trước và trả lời câu hỏi:

- Đoạn 1 tả đặc điểm gì về ngoại hình của bà?

- Tóm tắt các chi tiết được miêu  tả trong từng câu.

- Các chi tiết đó quan hệ với nhau như thế nào?

- Đoạn 2 còn tả những đặc điểm gì về ngoại hình của bà? Các đặc điểm đó quan hệ với nhau như thế nào? Chúng cho biết điều gì về tính tình của bà?

(2) Đoạn văn sau tả những đặc điểm nào về ngoại hình của bạn Thắng? Những đặc điểm ấy cho biết điều gì về tính tình của bạn Thắng?

Chú bé vùng biển

Thằng thắng, con cá vược của thôn Bần và là địch thủy bơi lội đáng gờm nhất của bọn trẻ, lúc này đang ngồi trên chiếc thuyền đậu ở ngoài cùng. Nó trạc tuổi thằng Chân "phệ" nhưng cao hơn hẳn cái đầu.Nó cởi trần, phơi nước da rám đỏ khỏe mạnh của những đứa trẻ lớn lên với nắng, nước mặn và gió biển. Thân hình nó rắn chắc, nở nang: cổ mập, vai rộng, ngực nở căng, bụng thon hằn rõ những múi, hai cánh tay gân guốc như hai cái bơi chèo, cặp đùi dế to, chắc nình nịch. Thắng có cặp mắt to và sáng.Miệng tươi,hay cười. Cái trán hơi dô ra, trông có vẻ là một tay bướng bỉnh, gan dạ.

Theo TRẦN VÂN

b. Hướng dẫn giải:

(1) Nhận xét:

- Đoạn 1: tả mái tóc của người bà, gồm 3 câu:

+  Câu 1: giới thiệu bà ngồi cạnh cháu chải tóc.

+  Câu 2: tả khái quát mái tóc của bà: đen, dày kì lạ.

+  Câu 3: tả độ dày của mái tóc qua cách bà chải, từng động tác một.

-> Các chi tiết đó quan hệ chặt chẽ với nhau, những chi tiết sau làm rõ chi tiết trước.

- Đoạn 2: tả giọng nói, đôi mắt và khuôn mặt của bà, gồm 4 câu:

+ Câu 1: tả đặc điểm chung.

+ Câu 2: tả tác động của giọng nói tới tâm hồn cậu bé.

+ Câu 3: tả sự thay đổi của đôi mắt khi bà mỉm cười và tình cảm ẩn chứa trong đó.

+ Câu 4: tả khuôn mặt của bà.

-> Các đặc điểm đó quan hệ chặt chẽ và bổ sung cho nhau, làm hiện rõ ngoại hình và cả tính cách của bà: dịu hiền, tâm hồn tươi trẻ,...

(2) Nhận xét:

- Đoạn văn gồm 7 câu:

+ Câu 1: Giới thiệu chung về Thắng trong thời điểm được miêu tả đang làm gì.

+ Câu 2: Tả chiều cao.

+ Câu 3: Tả nước da.

+ Câu 4: Tả thân hình.

+ Câu 5: Tả cặp mắt.

+ Câu 6: Tả cái miệng.

+ Câu 7: Tả cái trán dô bướng bỉnh.

-> Tất cả các đặc điểm được miêu tả quan hệ chặt chẽ với nhau, bổ sung cho nhau, làm hiện lên rất rõ cả ngoại hình lẫn tính tình của Thắng, một đứa trẻ lớn lên ở biển, bơi lội rất giỏi, sức khỏe dẻo dai, thông minh, bướng bỉnh và gan dạ.

a. Câu hỏi: Lập dàn ý cho bài văn tả một người mà em thường gặp (thầy giáo, cô giáo, chú công an, người hàng xóm, bạn thân,...)

b. Hướng dẫn giải:

(1) Lập dàn ý tả người bạn thân của em

- Mở bài: Giới thiệu chung:

+ Em có rất nhiều bạn.

+ Thân nhất là bạn Thắng nhà ở cùng phố và học chung một lớp.

- Thân bài:

+ Ngoại hình:

• Dáng người cân đối, chân tay săn chắc.
• Mái tóc cắt ngắn hợp với khuôn mặt đầy đặn, rám nắng.
• Đôi mắt sáng toát lên vẻ thông minh, hóm hỉnh.

+ Tính nết, tài năng:

• Dễ mến, hay giúp đỡ bạn.
• Học ra học, chơi ra chơi.
• Giỏi Toán nhất lớp.
• Là chân sút số một của đội bóng.
• Là người tổ chức những trò chơi vui vẻ.

+ Kỉ niệm sâu sắc trong tình bạn với Thắng: Thắng giúp em tập bơi, khắc phục tật sợ nước.

- Kết bài: Cảm nghĩ của em:

+ Em và Thắng đều có những ước mơ đẹp đẽ.

+ Tình bạn thân thiết sẽ giúp chúng em biến những ước mơ đó thành hiện thực.

(2) Lập dàn ý tả về cô giáo của em

- Mở bài:

+ Giới thiệu về cô giáo.

+ Cô là người mẹ thứ hai của em.

- Thân bài:

+ Giới thiệu chung về cô giáo: tên, tuổi...

+ Tả ngoại hình của cô:

• Cô có dáng thon thả, thướt tha trong chiếc áo dài.
• Mái tóc đen, dài xõa ngang vai.
• Khuôn mặt đầy đặn, cân đối với chiếc mũi thẳng, đôi môi hồng luôn tươi cười.
• Đôi mắt to và đen; nhìn hiền từ, thân thiện.
• Nước da trắng trẻo.
• Bàn tay nhỏ nhắn có các ngón thon dài.
• Bước đi uyển chuyển.
• Giọng nói rõ ràng, rành mạch.

+ Tính cách của cô:

• Hiền dịu.
• Nghiêm khắc...

- Kết bài:

+ Nêu cảm nghĩ về cô.

+ Cô giáo thật dễ thương, gần gũi.

+ Tình cảm dành cho cô giáo.

Sau khi học xong bài này, các em cần nắm một số nội dung chính như sau:

- Rèn luyện kĩ năng tập đọc văn bản.

- Biết cách lập dàn ý cho bài văn tả người.