Tiếng Việt lớp 5 bài 28B: Ôn tập 2

1. Hoạt động thực hành

Câu 1: Điền vào chỗ trống cho phù hợp:

1. Bầu ơi … lấy bí cùng

Tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn.

2. Nực cười châu chấu đá xe

Tưởng …. chấu ngã ai dè xe nghiêng

3. Cá không ăn … cá ươn

Con cưỡng cha mẹ trăm đường con hư.

4. Dù ai nói đông nói …

Lòng ta vẫn vững như cây giữa rừng

5. Nhiễu … phủ lấy giá gương

Người trong một nước thì thương nhau cùng

6. … cao bởi có đất bồi

Núi chê đất thấp núi ngồi ở đâu.

7. Nước lã mà vã lên hồ

… không mà nổi cơ đồ mới ngoan

8. Ăn quả … kẻ trồng cây

Ăn khoai nhớ kẻ cho dây mà trồng

9. … sang thì bắc cầu kiều

Muốn con hay chữ thì yêu lấy thầy.

10. Một cây làm chẳng nên …

Ba cây chụm lại thành hòn núi cao.

11. Thương người như thể … thân

Hướng dẫn giải:

1. Bầu ơi thương lấy bí cùng

Tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn.

2. Nực cười châu chấu đá xe

Tưởng rằng chấu ngã ai dè xe nghiêng

3. Cá không ăn muối cá ươn

Con cưỡng cha mẹ trăm đường con hư.

4. Dù ai nói Đông nói Tây

Lòng ta vẫn vững như cây giữa rừng

5. Nhiễu điều phủ lấy giá gương

Người trong một nước thì thương nhau cùng

6. Núi cao bởi có đất bồi

Núi chê đất thấp núi ngồi ở đâu.

7. Nước lã mà vã lên hồ

Tay không mà nổi cơ đồ mới ngoan

8. Ăn quả nhớ kẻ trồng cây

Ăn khoai nhớ kẻ cho dây mà trồng

9. Muốn sang thì bắc cầu kiều

Muốn con hay chữ thì yêu lấy thầy.

10. Một cây làm chẳng nên non

Ba cây chụm lại thành hòn núi cao.

11. Thương người như thể thương thân

Câu 2: Thi đọc các bài tập đọc đã học.

Hướng dẫn giải:

- Các nhóm lần lượt chơi hái hoa.

- Từng em đọc thuộc lòng một đoạn văn hoặc đoạn thơ theo yêu cầu ghi trên phiếu

- Trả lời 1 – 2 câu hỏi của các bạn về bài đọc.

- Nghe đánh giá của các bạn.

Câu 3:

a. Kể tên 3 bài tập đọc là văn miêu tả đã học trong 9 tuần vừa qua.

b. Nêu dàn ý của một bài tập đọc mà em thích.

Hướng dẫn giải:

a. Có ba bài tập đọc là văn miêu tả trong 9 tuần đầu của học kì 2 là:

- Phong cảnh đền Hùng.

- Hội thổi cơm thi ở Đồng Vân.

- Tranh Làng Hồ.

b. Dàn ý bài Hội thổi cơm thi ở Đồng Vân:

- Mở bài: Nguồn gốc hội thối cơm thi ở Đồng Vân (Mở bài trực tiếp).

- Thân bài:

+ Hoạt động lấy lửa và chuẩn bị nấu cơm.

+ Hoạt động nấu cơm.

- Kết bài: Chấm thi - Niềm tự hào của những người đoạt giải. (Kết bài không mở rộng).

Câu 4: Nêu một chi tiết hoặc câu văn mà em thích trong các bài tập đọc đã học và cho biết vì sao em thích chi tiết đó hoặc câu văn đó.

Hướng dẫn giải:

Có rất nhiều những chi tiết hay và đặc sắc trong những bài tập đọc mà em đã học nhưng chi tiết gây ấn tượng mạnh với em và em thích nhất chính là những câu văn tả hoạt động thổi cơm và đan xen uốn lượn trên sân đình vì đó là những câu viết rất giản dị dễ hiểu giúp người đọc hình dung rất rõ sự độc đáo, vẻ đẹp của hội thổi cơm thi.

Câu 5: Nghe thầy cô đọc, viết vào vở bài văn sau:

Bà cụ bán hàng nước chè

Gốc bàng to quá, có những cái mắt to hơn cái gáo dừa, có những cái lá to bằng cái mẹt bún của bà bún ốc. Không biết cây bàng này năm chục tuổi, bảy chục tuổi hay cả một trăm tuổi. Nhiều người ngồi uống nước ở đây những lúc quán nước vắng khách đã ngắm kĩ gốc bàng, rồi lại ngắm sang phía bà cụ bán hàng nưóc. Bà cụ không biết bao nhiêu tuổi giời, không biết bao nhiêu tuổi lao động, bán quán được bao nhiêu năm. Chỉ thấy đầu bà cụ bạc trắng, trắng hơn cả cái mớ tóc giả của các diễn viên tuồng chèo vẫn đóng vai các bà cụ nhân đức.

Theo NGUYỄN TUÂN

Hướng dẫn giải:

Khi viết các em cần chú ý:

- Viết đúng chính tả.

- Đặt dấu câu phù hợp.

Câu 6: Viết một đoạn văn khoảng 5 câu tả ngoại hình của một cụ già mà em biết.

Hướng dẫn giải:

Cụ Tú là hàng xóm của gia đình em đã từ rất lâu rồi. Cụ năm nay đã ngoài 70 tuổi nhưng vẫn còn khoẻ mạnh lắm. Cụ đi lại nhanh nhẹn và làm việc thì nhanh thoăn thoắt. Tóc của cụ đã bạc trắng, làn da điểm những chấm đồi mồi nhưng răng của cụ thì vẫn chắc khoẻ lắm. Cụ lúc nào cũng tự hào về hàm răng của mình. Đôi mắt đục mờ, thỉnh thoảng hay nhìn xa xăm và chảy nước mắt không nguyên cớ. Mỗi lúc như thế em lại thấy thương cái dáng vẻ cô đơn khi ấy của cụ biết bao. Cụ nói chuyện từ tốn, chậm dãi, giọng nói trầm trầm vô cùng truyền cảm. Em thích được ngồi bên cạnh, nghe cụ kể những câu chuyện từ thuở xa xưa. Mỗi lần nắm lấy đôi bàn tay nhăn nheo, chai sạn của cụ em lại cảm thấy bùi ngùi. Những năm tháng đi qua để lại cho cụ những chai sạn không chỉ bên ngoài mà cả trong lòng nữa. Em mong cụ luôn mạnh khoẻ, vui vẻ và sống thật lâu bên con cháu.

Câu 7: Tìm từ ngữ thích hợp với mỗi ô trống để liên kết các câu trong những đoạn văn sau:

a. Con gấu càng leo lên cao thì khoảng cách giữa nó và tôi càng gần lại. Đáng gờm nhất là những lúc mặt nó quay vòng về phía tôi: chỉ một thoáng gió vẩn vơ tạt từ hướng tôi sang nó là "mùi người" sẽ bị gấu phát hiện ... xem ra nó đang say bộng mật ong hơn là tôi.

Theo Trần Thanh Địch

b. Lũ trẻ ngồi im nghe các cụ già kể chuyện. Hôm sau, ...rủ nhau ra cồn cát cao tìm những bông hoa tím. Lúc về, tay đứa nào cũng đầy một nắm hoa.

Theo Trần Nhật Thu

c. Ánh nắng lên tới bờ cát, lướt qua những thân tre nghiêng nghiêng, vàng óng. Nắng đã chiếu sáng loà cửa biển. Xóm lưới cũng ngập trong... đó. Sứ nhìn những làn khói bay lên từ các mái nhà chen chúc của bà con làng biển. ...còn thấy rõ những vạt lưới đan bằng sợi ni lông óng ánh phất phơ bên cạnh những vạt lưới đen ngăm trùi trũi. ...sớm đẫm chiếu người Sứ. Ánh nắng chiếu vào đôi mắt ..., tắm mượt mái tóc, phủ đầy đôi bờ vai tròn trịa của...

Theo Anh Đức

Hướng dẫn giải:

a. Con gấu càng leo lên cao thì khoảng cách giữa nó và tôi càng gần lại. Đáng gờm nhất là những lúc mặt nó quay vòng về phía tôi: chỉ một thoáng gió vẩn vơ tạt từ hướng tôi sang nó là "mùi người" sẽ bị gấu phát hiện nhưng xem ra nó đang say bộng mật ong hơn là tôi.

Theo Trần Thanh Địch

b. Lũ trẻ ngồi im nghe các cụ già kể chuyện. Hôm sau, chúng rủ nhau ra cồn cát cao tìm những bông hoa tím. Lúc về, tay đứa nào cũng đầy một nắm hoa.

Theo Trần Nhật Thu

c. Ánh nắng lên tới bờ cát, lướt qua những thân tre nghiêng nghiêng, vàng óng. Nắng đã chiếu sáng loà cửa biển. Xóm lưới cũng ngập trong nắng đó. Sứ nhìn những làn khói bay lên từ các mái nhà chen chúc của bà con làng biển. Chị còn thấy rõ những vạt lưới đan bằng sợi ni lông óng ánh phất phơ bên cạnh những vạt lưới đen ngăm trùi trũi. Nắng sớm đẫm chiếu người Sứ. Ánh nắng chiếu vào đôi mắt chị, tắm mượt mái tóc, phủ đầy đôi bờ vai tròn trịa của chị.

Theo Anh Đức

2. Hoạt động ứng dụng

Câu 1: Tìm hiểu thêm những câu ca dao, thành ngữ, tục ngữ nói về truyền thống tốt đẹp của nhân dân ta.

Hướng dẫn giải:

a. Yêu nước:

- Giặc đến nhà, đàn bà cũng đánh.

- Con ơi, con ngủ cho lành.

Để mẹ gánh nước rửa bành cho voi.

- Muốn coi lên núi mà coi

Coi bà Triệu tướng cưỡi voi đánh cồng.

b. Lao động cần cù:

- Tay làm hàm nhai, tay quai miệng trễ.

- Có công mài sắt, có ngày nên kim.

- Có làm thì mới có ăn

Không dưng ai dễ đem phần cho ai.

- Trên đồng cạn dưới đồng sâu

Chồng cày, vợ cấy, con trâu đi bừa.

- Cày đồng đang buổi ban trưa

Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày.

Ai ơi bưng bát cơm đầy

Dẻo thơm một hạt đắng cay muôn phần.

c. Đoàn kết:

- Khôn ngoan đối đáp người ngoài

Gà cùng một mẹ chớ hoài đá nhau.

- Một cây làm chẳng nên non

Ba cây chụm lại nên hòn núi cao.

- Bầu ơi thương lấy bí cùng

Tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn

- Nhiễu điều phủ lấy giá gương

Người trong một nước phải thương nhau cùng...

d. Nhân ái:

- Thương người như thể thương thân.

- Lá lành đùm lá rách.

- Máu chảy ruột mềm.

- Môi hở răng lạnh.

- Anh em như thể chân tay

Rách lành đùm bọc, dở hay đỡ đần.

- Chị ngã, em nâng.

- Một con ngựa đau, cả tàu bỏ cỏ.

Câu 2: Đọc cho người thân nghe đoạn văn tả ngoại hình một cụ già mà em đã viết ở lớp.

Hướng dẫn giải:

Khi đọc các em cần chú ý:

- Phát âm đúng chuẩn.

- Đọc rõ ràng và rành mạch.

- Ngắt, nghỉ phù hợp.

3. Tổng kết