Tiếng Việt lớp 5 bài 32B: Ước mơ của em

1. Hoạt động cơ bản

1.1. Giải câu 1 trang 146 SGK VNEN Tiếng Việt lớp 5

1.2. Văn bản "Những cánh buồm"

1.3. Nội dung chính của văn bản

1.4. Giải thích các cụm từ khó trong bài

Câu 1: Dựa vào những hình ảnh được gợi ra trong bài thơ, hãy tưởng tượng và miêu tả cảnh hai cha con dạo trên bãi biển.

Hướng dẫn giải:

Cảnh biển đã trở nên đẹp hơn, trong xanh hơn sau trận mưa đêm vừa qua, biển giờ đây xanh một màu xanh hiền hòa và đầm ấm. Mặt trời nhuộm hồng cả không gian bằng những tia nắng rực rỡ, cát như càng mịn hơn, biển như càng trong hơn. Có hai cha con dạo chơi trên bãi biển. Bóng họ trải trên cát. Người cha cao gầy, bóng dài lênh khênh. Cậu con trai bụ bẫm, lon ton bước bên cha làm nên một cái bóng tròn chắc nịch.

Câu 2: Thay nhau đối đáp để hoàn chỉnh cuộc trò chuyện giữa hai cha con.

Con: - Cha ơi!

Sao xa kia chỉ thấy nước thấy trời.

Không thấy nhà, không thấy cây, không thấy người ở đó?

Cha: - ….

Con: ….

Hướng dẫn giải:

Con: - Cha ơi!

Sao xa kia chỉ thấy nước thấy trời.

Không thấy nhà, không thấy cây, không thấy người ở đó?

Cha: - Cứ theo cánh buồm kia đi mãi sẽ thấy cây, thấy cửa, thấy nhà. Nhưng nơi đó cho cũng chưa hề đi đến.

Con: Cha hãy mượn cho con những cánh buồm trắng kia nhé, để con đi.

Câu 3: Những câu hỏi ngây thơ của con cho thấy con có ước mơ gì?

Hướng dẫn giải:

Người con đã hỏi người cha rằng:

"Sao xa kia chỉ thấy nước thấy trời

Không thấy nhà, không thấy cây, không thấy người ở đó?"

Những câu hỏi ngây thơ đó của nhân vật con đã cho người ta thấy được những ước mơ muốn được đi tới thật nhiều nơi, khám phá những điều mà con chưa từng được biết đến.

Câu 4: Ước mơ của con gợi cho cha nhớ đến điều gì?

Hướng dẫn giải:

Ước mơ của con gợi cho người cha nhớ về ước mơ thuở nhỏ của mình.

2. Hoạt động thực hành

Câu 1: Nghe thầy cô nhận xét chung về bài văn tả vật em đã làm và tự đánh giá bài làm của em

Hướng dẫn giải:

- Bài làm có hay không có: mở bài, thân bài, kết bài.

- Bài làm có hay không có:

+ Đoạn tả hình dáng của con vật.

+ Đoạn tả hoạt động của con vật.

- Bài làm  đã nêu hay chưa nêu:

+ Đặc điểm riêng về hình dáng và hoạt động của con vật được tả so với các con vật khác.

+ Ý chuyển tiếp giữa các đoạn.

- Trong bài có bao nhiêu:

+ Câu văn có hình ảnh.

+ Câu văn bộc lộ cảm xúc của người viết.

- Trong bài có bao nhiêu: lỗi chính tả, lỗi dùng từ, lỗi đặt câu.

Câu 2: Nghe thầy cô giới thiệu và kể câu chuyện Nhà vô địch:

Hôm ấy, bọn trẻ trong làng chọn hố cát cạnh con mương đào làm nơi tổ chức cuộc thi nhảy xa. Chị Hà được mời làm trọng tài. Khán giả là mấy cô cậu tí hon ngồi ở bên kia bờ mương mắt hau háu chờ xem.

Chị Hà dõng dạc hô:

- Các thí sinh chuẩn bị! Người số một: Hưng!

Hưng Tồ bậm bạch như một chú vịt chạy vào vị trí. Nghe tiếng hô: “Bắt đầu!”, nó lấy đà chạy nhanh đến bất ngờ. Gần đến nơi, miệng nó bặm lại. “Phốc”, nó nhảy đúng vào miệng hố bên kia, đất lún xuống. Nó đứng dậy, hãnh diện nhìn mọi người.

Người tiếp theo là Dũng Béo. Vừa nghe gọi tên, cậu đã vỗ đùi đen đét để thị uy. Rồi cậu cũng nhảy qua hố có phần dễ dàng hơn Hưng Tồ. Chỉ phải cái chân cậu lún sâu xuống lớp đất mềm khiến cả bọn phải xúm vào “nhổ” cậu lên. Cậu ta cười toe toét:

- Tớ sẽ nhảy lại để tự phá kỉ lục.

Người thứ ba vượt qua chiếc hố nhẹ như mèo là Tuấn Sứt, cậu ta đã từng thi nhảy xa cấp huyện. Xong việc, cậu nằm vắt chân chữ ngũ trên cỏ để chờ nhận giải.

Chị Hà gọi đến Tôm Chip. Tôm Chip bé nhất bọn, tính tình lại rụt rè, mới nghe gọi tên mặt đã đỏ lên. Chị Hà ái ngại, bảo:

- Nếu em không nhảy thì làm khán giả vậy.

Tôm Chip càng bối rối. Dũng Béo thấy vậy, cười, bảo:

- Làm khán giả thì sang bờ mương bên kia.

Có thể vì tự ái, Tôm Chip quyết định vào vị trí.

- Hai...ba!

Tôm Chip giật bắn người lao lên. Đến gần điểm đệm nhảy thì cậu đột nhiên đứng sựng lại, chân miết xuống đất.

- Không nhảy được thì chạy qua.

- Hay là để tớ cắp vào nách rồi nhảy qua.

- Tớ cho cậu thành tích lúc nãy đây. - Dũng, Hưng và mấy bạn nhao nhao khích bác.

Tôm Chíp suýt khóc vì giận mình và các bạn. Chị Hà nhẹ nhàng an ủi:

- Hay em để Dũng nhảy lại trước đã.

Nhưng Tôm Chip quyết định nhảy lần thứ hai. Lần này cậu lấy đà đúng kiểu hơn. Đúng lúc cậu đạp chân vào mô đất lao lên thì có tiếng kêu thất thanh phía bên kia bờ mương. Mọi người đang tập trung theo dõi cuộc thi nên chỉ có cậu mới trông thấy một bé trai, do xô đẩy, đang lăn theo bờ mương xuống dòng nước. Cậu lao nhanh như tên bắn. Đến gần hố nhảy, cậu quặt sang bên, tiếp tục lao lên khiến mọi người cười ồ. Khi đứa bé đã ờ sát mép nước. Tôm Chíp cũng đã tới bờ mương. Có tiếng hét tuyệt vọng. Lúc tất cả cùng nhận ra mối nguy hiểm thì họ cũng thấy Tôm Chíp đã nhảy như bay qua con mương kịp giữ đứa bé lại. Ai nấy thở phào.

Chị Hà lội sang bờ mương bên kia. Mấy đứa lần lượt lội sang theo. Cả bọn đều lè lưỡi, lắc đầu không hiểu Tôm Chip làm thế nào để nhảy qua con mương rộng nhường kia. Dũng Béo tuyên bố:

- Chức vô địch thuộc về Tôm Chíp. Nhưng phải khám xem nó có lắp chiếc cánh quạt nào không đã.

Cả bọn cười ồ lên và phục Tôm Chíp ra mặt. Còn Tôm Chíp thì nhớ lại lúc đó cậu không nghĩ đến cuộc thi mà chỉ nghĩ đến việc cứu em bé khỏi rơi xuống nước.

Hướng dẫn giải:

Khi nghe kể các em cần chú ý:

- Ghi lại những nội dung quan trọng của câu chuyện.

- Nắm được ý nghĩa của câu chuyện "Nhà vô địch".

Câu 3:

a. Cùng sắp xếp lại thứ tự các tranh dưới đây cho đúng với cốt truyện Nhà vô địch em vừa nghe kể.

b. Dựa vào tranh đã sắp xếp, kể lại từng đoạn và toàn bộ câu chuyện.

c. Trả lời câu hỏi:

- Em thích nhất chi tiết nào trong truyện?

- Nguyên nhân dẫn đến thành tích bất ngờ của Tôm Chíp là gì?

- Tôm Chíp có điều gì đáng khen?

Hướng dẫn giải:

a. Thứ tự tranh được sắp xếp đúng là: 2 - 4 - 1 - 3.

b. Kể lại từng đoạn câu chuyện theo tranh:

- Tranh 2: Các bạn trong làng tổ chức thi nhảy xa. Chị Hà làm trọng tài. Hưng Tố, Dũng Béo và Tuấn Sứt đều đã nhảy qua hố cát thành  công.

- Tranh 4: Chị Hà gọi đến Tôm Chíp. Cậu rụt rè, bối rối. Bị các bạn trêu chọc, cậu quyết định vào vị trí nhưng đến gần điểm đệm nhảy thì đứng sựng lại.

- Tranh 1: Lúc đầu Tôm Chíp có vẻ rất lo lắng và sợ sệt nhưng sau một lúc lâu suy nghĩ thì cuối cùng Tôm chíp quyết định nhảy lần thứ hai. Nhưng đến gần hố nhảy, cậu bỗng quặt sang bên, tiếp tục lao lên khiến mọi người cười ồ. Thì ra Tôm Chíp đã nhìn thấy một bé trai đang lăn theo bờ mương nên lao đến, vọt qua con mương, kịp cứu đứa bé sắp rơi xuống nước.

- Tranh 3: Các bạn ngạc nhiên vì Tôm Chíp đã nhảy qua được con mương rộng; thán phục tuyên bố chức vô địch thuộc về Tôm chíp.

c. Trả lời:

- Em thích nhất chi tiết Tôm Chíp đang định nhảy lần 2 thì phát hiện ra bên bờ mương có em bé đang chuẩn bị lăn xuống. Lúc này Tôm Chíp không hề do dự, lo sợ như khi nhảy thi mà quyết đoạn nhảy vọt qua con mương để cứu em bé.

- Nguyên nhân dẫn đến thành tích bất ngờ của Tôm Chíp là nhờ có sự tốt bụng, tinh thần dũng cảm đã khiến em có thêm đông lực để cứu em bé đang bị ngã kia.

- Câu chuyện "Nhà vô địch" là câu chuyện vui nhộn, thể hiện sự ngây thơ, hồn nhiên của các em nhỏ, câu chuyện khen ngợi Tôm Chíp dũng cảm, quên mình cứu người bị nạn, trong tình huống nguy hiểm đã bộc lộ nhiều phẩm chất đáng quý.

3. Hoạt động ứng dụng

4. Tổng kết